Psychoneuro-immunologie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →‎Link tussen stress en ziekte: +directe link; zelfde bron
Regel 66:
 
=== Link tussen stress en ziekte ===
[[Epidemiologie|Epidemiologisch]] onderzoek toont aan dat de kans op overlijden toeneemt in de eerste maand na overlijden van de partner.<ref>Kaprio, J., Koskenvuo, M., and Rita, H. (1987).[http://ajph.aphapublications.org/doi/abs/10.2105/AJPH.77.3.283 Mortality after bereavement: a prospective study of 95,647 widowed persons]. American Journal of Public Health 77(3), 283-7.</ref> Theoretici opperen dat stressvolle gebeurtenissen cognitieve en gedragsreacties teweegbrengen die, op hun beurt, [[sympathisch zenuwstelsel]] en [[endocriene]] veranderingen veroorzaken en dit gaat ten koste van de immuunfunctie<ref name="JAMA1992">{{aut|Chrousos, G.P. and Gold, P.W.}} (1992). [http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=395527 The concepts of stress and stress system disorders. Overview of physical and behavioral homeostasis. JAMA 267(Mar 4), 1244-52.</ref><ref>Glaser, R. and Kiecolt-Glaser, J.K. (1994). Handbook of Human Stress and Immunity. San Diego: Academic Press</ref>. In de literatuur worden het aantal [[infecties]]<ref>Cohen, S., Tyrrell, D. A., and Smith, A.P. (1991). Psychological stress and susceptibility to the common cold. The New England Journal of Medicine 325(9), 606-12.</ref><ref>Cohen, S. and Williamson, G.M. (1991). Stress and infectious disease in humans. Psychological Bulletin 109(1), 5-24</ref>, de progressie van [[hiv]]<ref>Leserman, J., Petitto, J.M., Golden, R.N., Gaynes, B.N., Gu, H., Perkins, D.O., Silva, S.G., Folds, J.D., and Evans, D.L. (2000). Impact of stressful life events, depression, social support, coping, and cortisol on progression to AIDS. The American Journal of Psychiatry 157(8), 1221-8</ref><ref>Leserman, J., Jackson, E.D., Petitto, J.M., Golden, R.N., Silva, S.G., Perkins, D.O., Cai, J., Folds, J.D., and Evans, D.L. (1999). Progression to AIDS: the effects of stress, depressive symptoms, and social support. Psychosomatic Medicine 61(3), 397-406</ref> en het ontstaan en voortschrijden van kanker<ref>Kaprio, J., Koskenvuo, M., and Rita, H. (1987). Mortality after bereavement: a prospective study of 95,647 widowed persons. American JournalMedical ofAssociation|JAMA]] Public Health 77267(3),Mar 283-7</ref><ref>Andersen, B.L., Kiecolt-Glaser, J.K., and Glaser, R. (1994). A biobehavioral model of cancer stress and disease course. American Psychologist 49(54), 3891244-40452</ref><ref>Kiecolt-Glaser, J.K. and Glaser, R. (1999). Psychoneuroimmunology and cancer: fact or fiction? European Journal of Cancer 35, 1603-7</ref> genoemd als gevolgen voor de gezondheid.
 
In de literatuur worden het aantal [[infecties]]<ref>Cohen, S., Tyrrell, D. A., and Smith, A.P. (1991). Psychological stress and susceptibility to the common cold. The New England Journal of Medicine 325(9), 606-12.</ref><ref>Cohen, S. and Williamson, G.M. (1991). Stress and infectious disease in humans. Psychological Bulletin 109(1), 5-24</ref>, de progressie van [[hiv]]<ref>Leserman, J., Petitto, J.M., Golden, R.N., Gaynes, B.N., Gu, H., Perkins, D.O., Silva, S.G., Folds, J.D., and Evans, D.L. (2000). Impact of stressful life events, depression, social support, coping, and cortisol on progression to AIDS. The American Journal of Psychiatry 157(8), 1221-8</ref><ref>Leserman, J., Jackson, E.D., Petitto, J.M., Golden, R.N., Silva, S.G., Perkins, D.O., Cai, J., Folds, J.D., and Evans, D.L. (1999). Progression to AIDS: the effects of stress, depressive symptoms, and social support. Psychosomatic Medicine 61(3), 397-406</ref> en het ontstaan en voortschrijden van kanker<ref>Kaprio, J., Koskenvuo, M., and Rita, H. (1987). Mortality after bereavement: a prospective study of 95,647 widowed persons. American Journal of Public Health 77(3), 283-7</ref><ref>Andersen, B.L., Kiecolt-Glaser, J.K., and Glaser, R. (1994). A biobehavioral model of cancer stress and disease course. American Psychologist 49(5), 389-404</ref><ref>Kiecolt-Glaser, J.K. and Glaser, R. (1999). Psychoneuroimmunology and cancer: fact or fiction? European Journal of Cancer 35, 1603-7</ref> genoemd als gevolgen voor de gezondheid.
Van stress wordt aangenomen dat het de immuunfunctie beïnvloedt via emotionele en/of gedragsveranderingen zoals onrust, [[angst]], spanning, [[woede]] en [[verdriet]] en door fysiologische veranderingen als [[hartslag]], [[bloeddruk]] en zweten. Onderzoekers nemen aan dat deze veranderingen gunstig zijn wanneer deze kort duren, maar wanneer stress chronisch wordt, hebben deze veranderingen een schadelijk effect op het lichaam.<ref>{{aut|Chrousos, G.P. and Gold, P.W.}} (1992). [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1538563 The concepts of stress and stress system disorders. Overview of physical and behavioral homeostasis]. JAMA 267(Mar 4), 1244-52</ref>
 
Van stress wordt aangenomen dat het de immuunfunctie beïnvloedt via emotionele en/of gedragsveranderingen zoals onrust, [[angst]], spanning, [[woede]] en [[verdriet]] en door fysiologische veranderingen als [[hartslag]], [[bloeddruk]] en zweten. Onderzoekers nemen aan dat deze veranderingen gunstig zijn wanneer deze kort duren, maar wanneer stress chronisch wordt, hebben deze veranderingen een schadelijk effect op het lichaam.<ref>{{aut|Chrousos, G.P. and Gold, P.W.}} (1992). [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1538563 The concepts of stress and stress system disorders. Overview of physical and behavioral homeostasis]. JAMA 267(Mar 4), 1244-52<name="JAMA1992"/ref>
Twee [[meta-analyse]]s van de literatuur laten een verminderde functie van het immuunsysteem zien bij gezonde vrijwilligers die stress ondervinden.
 
Twee [[meta-analyse]]s van de literatuur laten een verminderde functie van het immuunsysteem zien bij gezonde vrijwilligers die stress ondervinden. In de eerste [[meta-analyse]] die gedaan is door Herbert en Cohen in 1993<ref>Herbert TB, Cohen S. Stress and immunity in humans: a meta-analytic review. Psychosom Med. 1993;55:364–379</ref> hebben zij 38 onderzoeken van stressvolle gebeurtenissen en de immuunfunctie bij gezonde volwassenen bestudeerd. Ze onderzochten studies met acute laboratoriumstressoren (bijv. een spreekbeurt), korte natuurlijke stressoren (bv. medische onderzoeken) en lange natuurlijke stressoren (bijv. scheiding, verlies, werkloosheid). Ze ontdekte dat een constante aanwezigheid van stress samenging met een toename van het aantal [[witte bloedcellen]], maar met een afname van het aantal [[T-helpercel|T-helper-cellen]], [[Suppressor T-cel|suppressor-T-cellen]] en [[cytotoxische T-cel]]len, [[B-cel]]len en [[Natural Killer cel|natural-killercellen]] (NK). Ook verminderde de functie van de T- en NK-cellen en de T-celproliferatiereactie op phytohaemagglutinin [PHA] en concanavalin A [Con A]. Deze effecten waren consistent voor zowel kortdurende als langdurende stressoren, maar niet voor laboratoriumstress. (Proliferatie: toename in aantal). Voor een tweede [[meta-analyse]] uit 2001 van Zorrilla et al.<ref>Zorrilla, E.P., Luborsky, L., McKay, J.R., Rosenthal, R., Houldin, A., Tax, A., McCorkle, R., Seligman, D.A., & Schmidt, K. (2001). The relationship of depression and stressors to immunological assays: a meta-analytic review. Brain Behavior and Immunity, 15(3), 199-226</ref> werd de studieopzet gebruikt van Herbert en Cohens [[meta-analyse]]. Ze analyseerden 75 onderzoeken van stress en immuunfunctie. Natuurlijke stressoren waren geassocieerd met een toename in het aantal circulerende [[neutrofiel]]en, een afname in het aantal en het percentage van het totale aantal [[T-cellen]] als Th-cellen en een vermindering van het percentage [[NK-cel]]len en [[cytotoxische T-cel]]lymfocyten. Ze reproduceerden ook Herbert en Cohens bevindingen van stressgerelateerde verminderingen in NKCC en de T-cel-mitogene proliferatie op Phytohaemagglutinin (PHA) en Concanavalin A (Con A).
 
Voor een tweede [[meta-analyse]] uit 2001 van Zorrilla et al.<ref>Zorrilla, E.P., Luborsky, L., McKay, J.R., Rosenthal, R., Houldin, A., Tax, A., McCorkle, R., Seligman, D.A., & Schmidt, K. (2001). The relationship of depression and stressors to immunological assays: a meta-analytic review. Brain Behavior and Immunity, 15(3), 199-226</ref> werd de studieopzet gebruikt van Herbert en Cohens [[meta-analyse]]. Ze analyseerden 75 onderzoeken van stress en immuunfunctie. Natuurlijke stressoren waren geassocieerd met een toename in het aantal circulerende [[neutrofiel]]en, een afname in het aantal en het percentage van het totale aantal [[T-cellen]] als Th-cellen en een vermindering van het percentage [[NK-cel]]len en [[cytotoxische T-cel]]lymfocyten. Ze reproduceerden ook Herbert en Cohens bevindingen van stressgerelateerde verminderingen in NKCC en de T-cel-mitogene proliferatie op Phytohaemagglutinin (PHA) en Concanavalin A (Con A).
 
Bij een patiënt is de huidziekte "Bulleuze dermatitis artefacta" gediagnosticeerd waarbij psychische stress als mogelijke oorzaak werd gezien.<ref>{{Citeer web |url=http://www.ntvg.nl/publicatie/bulleuze-dermatitis-artefacta/volledig |titel=Bulleuze dermatitis artefacta |auteur=A. van Rijssen, L. Molier, A.J.W. Vrijlandt en M.F. Jonkman |uitgever=[[Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde]] |datum=13 maart 2000 |bezochtdatum=28 december 2013}}</ref> Patienten met [[constitutioneel eczeem]] geven zelf vaak aan dat ze emotionele stress ervaren als de symptomen verergeren. Het hebben van constitutioneel eczeem wordt gezien als de belangrijkste stressor.<ref>{{Citeer web