Metro van Parijs: verschil tussen versies

[[Bestand:Paris metro 192x.jpg|thumb|left|Het Parijse metronet in 1920, met de twee maatschappijen CMP en Nord-Sud. Geen enkele metrolijn reed voorbij de vroegere stadswallen.]]

Op [[19 juli]] [[1900]] werd [[Parijse metrolijn 1|lijn 1]] geopend tussen [[Porte Maillot (metrostation)|Porte Maillot]] en [[Porte de Vincennes (metrostation)|Porte de Vincennes]]. Deze lijn was gebouwd door de ''Compagnie du Chemin de Fer Métropolitain de Paris'' (CMP) die in [[1899]] was opgericht door de [[België|Belgische]] ondernemer [[Edouard Empain]]. In 1910 werd de ''[[Société du chemin de fer électrique souterrain Nord-Sud de Paris]]'' (Nord-Sud) opgericht, die de lijnen A en B bouwde (de huidige [[Parijse metrolijn 12|lijnen 12]] en [[Parijse metrolijn 13|13]]). De concessie die ze kreeg, maakte dat een honderd procent Franse maatschappij de gelegenheid kreeg om de concurrentie aan te gaan met de 'Belgen'. Echter, in 1930 werd Nord-Sud, die zich overgeïnvesteerd had en in ademnood kwam, overgenomen door de CMP. De Groep Empain bouwde niet alleen de metro, maar had ook de concessie op de uitbating ervan. In 1929 bediende de metro 400 miljoen reizigers, in 1940 waren dat er 700 miljoen. Dit bleef zo inDeze stijgende lijn gaanbleef zich voortzetten.

InVanaf 1945 volgde een tussentijdse periode waarbijwaarin de voogdij van de overheid sterker werd, tot in 1948 de onderneming werd genationaliseerd en, samen met het bovengronds openbaar vervoer, voortaan werd uitgebaat door de ''[[RATP]], de Régie Autonome des Transports Parisiens]]'' (RATP). In zijnhet laatste verslag aan de algemene vergadering, deelde de CMP mee dat het aantal reizigers in 1947 heteen cijferreizigersaantal van 1,5 miljard hadwas bereikt en deeen omzet die van 1,8 miljard frfrank. <ref> {{Aut|Yvon Toussaint,}}: ''Les barons Empain'', Fayard, Parijs, 1996. </ref>

In 1956 werd de [[bandenmetro]] geïntroduceerd. OpIn 2011 reden op 5 van de 16 lijnen reden vanaf 2011 metrostellen op luchtbanden, (te weten de lijnen 1, 4, 6, 11 en 14) metrostellen op luchtbanden.

In [[1998]] werd [[Parijse metrolijn 14|lijn 14]] geopend. Deze rijdt volautomatisch, zonder bestuurder. De treinen zijn in staat te rijden met een hoge frequentie van elke 85 seconden. Ze zijn 90 m lang en hebben een capaciteit van bijna 800 passagiers. Lijn 14 vervoert gemiddeld 175.000 passagiers per dag (2004). Lijn 14 stond voor de opening bekend onder de naam Météor; (afkorting voor ''Métro Est Ouest Rapide''). De lijn werd gebouwd om de drukke centrale sectie van de lijn RER A te ontlasten. Daarnaast moet lijn 14 in de toekomst de lijnen 7 en 13 deels overnemen, zodat deze lijnen geen vertakkingen meer hebben. Inmiddels is lijn 14 niet meer de enige lijn die volautomatisch rijdt; ook op lijn 1 rijden metrotreinen zonder bestuurder.

Oorspronkelijk waren alle metrolijnen beperkt tot de binnenstad en kwamen niet verder dan de stadsmuren. Vandaar dat veel eindpunten de stadspoortnamen droegen: "Porte de ...". Vanuit deze eindpunten bedienden trams en bussen de voorsteden. Door de groei van de stad werd het noodzakelijk de metrolijnen naar de voorsteden toe uit te breiden. Bijna alle metrolijnen zijn verlengd naar de voorsteden toe. Een extreem voorbeeld is de [[Parijse metrolijn 8|metrolijn 8]] naar [[Créteil]]. Het eindpunt [[Pointe du Lac (metrostation)|Pointe du Lac]] is hemelsbreed 8,6 kilometer verwijderd van het oorspronkelijk eindpunt bij de stadsmuren, [[Porte de Charenton (metrostation)|Porte de Charenton]].<ref>Meetlat Google Earth</ref> Het grootste deel van het traject in de voorsteden is dan ook bovengronds.