Postimpressionisme: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 77.172.102.61 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Gouwenaar
Herschreven
Regel 1:
[[Bestand:Get lautrec 1894 salon in the rue des moulins.jpg|{{Largethumb}}|[[Toulouse-Lautrec]]s ''[[Au Salon de la rue des Moulins]]'', 1894]][[Bestand:Georges Seurat - Un dimanche après-midi à l'Île de la Grande Jatte.jpg|{{Largethumb}}|''[[Dimanche d'été à la Grande Jatte]]'', [[Georges Seurat]], 1886]]
[[Bestand:Henri Rousseau 008.jpg|{{Largethumb}}|[[Henri Rousseau]]]]
[[Bestand:GeorgesPaul SeuratGauguin - Un dimanche après-midi à l'Île de la Grande Jatte056.jpg|{{Largethumb}}|[[Paul Gauguin]]: ''[[DimancheTahitiaanse d'étévrouwen àop lahet Grande Jattestrand]]'', [[Georges Seurat]], 1886(1891)]]
[[Bestand:Paul Cézanne 185.jpg|{{Largethumb}}|[[Mand met appelen]] van [[Paul Cézanne]]]]
 
[[Bestand:HenriVincent RousseauWillem 008van Gogh 128.jpg|{{Largethumb}}|[[HenriZonnebloemen (Van RousseauGogh)]]]]
De term '''postimpressionisme''' is een benaming voor een schilderstijl in Frankrijk. In andere landen, zoals België, Nederland, Duitsland en Scandinavië, spreekt men eerder van [[neo-impressionisme]]. Beide zijn voortgesproten uit het [[impressionisme]].
De term '''postimpressionisme''' verwijst naar een verscheidenheid aan stijlexperimenten die vanaf 1886 voortkwamen uit het [[impressionisme]], waaronder het [[neo-impressionisme]], het [[cloisonnisme]], het [[synthetisme]] en later het [[Les Fauves|fauvisme]]. De bakermat van al deze stromingen lag steeds in [[Frankrijk]], maar later zouden ze zich ook naar andere landen verspreiden. Het einde van deze brede postimpressionistische beweging wordt vaak gelijk gesteld met het begin van de [[Eerste Wereldoorlog]] in 1914.
 
Al dekken beide termen ongeveer dezelfde lading, toch kan men postimpressionisme (beter) interpreteren als verzamelnaam voor enkele NA-impressionistische bewegingen, na deze van 1874-1886, in Frankrijk. Terwijl het in België, Nederland, Duitsland en de Scandinavische gebieden met de [[neo-impressionisme|neo-impressionistische]] sympathieën eerder gaat over LAAT-impressionisme.
 
Postimpressionisme werd als naam bedacht door de Britse criticus [[Roger Fry]] als titel voor zijn gelijknamige expositie in [[Londen]], in 1910, met werken van [[Paul Cézanne]], [[Paul Gauguin]], [[Vincent van Gogh]], [[Georges Seurat]] en [[Paul Signac]]. Vooral de periode tussen 1880 en 1890.
 
== Parallelle stromingen ==
Het begin van het post-impressionisme wordt vaak gedateerd op 1886, toen de achtste en laatste grote impressionistententoonstelling plaats vond. Met name de expositie daar van het [[pointillisme|pointillistische]] werk van Seurat en Signac, maakte duidelijk maakte dat zich nieuwe stroming aandiende, korte tijd later [neo-impressionisme]] genoemd. Veel kunstschilders lieten zich door hun divisionistische werkwijzen en kleurtheorieën beïnvloeden, met Van Gogh als meest sprekende voorbeeld.
* [[pointillisme]] of [[divisionisme]]
* [[cloisonnisme]]
* [[luminisme]]
 
Bij de Belgische [[luminisme|luministen]], met onder andere [[Emile Claus]], [[Theo Van Rysselberghe]], [[Georges Lemmen]], [[James Ensor]], [[Willy Finch]], [[Willy Schlobach]], [[Adrien Joseph Heymans]], [[Franz Courtens]], de [[School van Tervuren]] of de [[School van Kalmthout]], heeftzien menwe hetook directe eerderinvloeden overvanuit het [[neo-impressionisme]].
Met postimpressionisme bedoelt men vooral de Franse bewegingen na 1886.
 
Parallel aan het neo-impressionisme ontwikkelde zich eind jaren 1880 met name in [[Bretagne (regio)|Bretagne]] een aantal kunstenaarskolonies, die een eigen postimpressionistische genoemde stijl zouden ontwikkelen. Meest bekend zijn de kolonie [[Les Nabis]] en de [[School van Pont-Aven]], met Paul Gauguin, [[Paul Sérusier]], [[Pierre Bonnard]] en [[Emile Bernard]] als belangrijkste voortrekkers. In een eigen varianten van het impressionisme, zoals het [[cloisonnisme]] (het perspectief negerend) en het synthetisme (het 'idee' benadrukkend, weinig aandacht voor vorm), legden ze de nadruk op grote, vaak duidelijk omlijnde kleurvlakken. Daarbij preludeerden ze nadrukkelijk ook op het [[symbolisme]] dat in dezelfde periode haar intrede begon te doen in de schilderkunst.
Het [[pointillisme]] of [[divisionisme]] van [[Georges Seurat]] en van [[Alfred Sisley]] was wel de meest merkwaardige en meest bediscussieerde uitloper ervan.
 
In Parijs deed zich in deze periode met name [[Henri Toulouse-Lautrec]] gelden. Onder invloed van Degas ontwikkelde hij een geheel eigen postimpressionistische stijl, waarbij de belijningen weer een belangrijke rol speelden. Bij Toulouse-Lautrec (alsook bij veel andere postimpressionisten in die tijd, waaronder Van Gogh) speelde eind jaren 1880 ook invloeden van het [[japonisme]] een rol. Tweedimensionale composities en de aandacht voor contouren en grote kleurvlakken, zouden uiteindelijk uitmonden in de stroming van het [[Les Fauves|fauvisme]], met de [[Tachisme|tachistisch]] werkende [[Henri Matisse]] en [[Maurice Vlaminck]] als late erfgenamen van het impressionisme.
Zelfs na 1905 wordt het [[tachisme]] van [[Les Fauves]], met [[Henri Matisse]] en [[Maurice Vlaminck]] herkend als late erfgenaam van het divisionisme.
 
Vroege impressionistische schilders als [[Claude Monet]] en [[Paul Cézanne]] sloegen na 1890 ook geheel nieuwe wegen in die post-impressionistisch mogen heten, met meer abstraherende elementen.
Bij de Belgische [[luminisme|luministen]], met onder andere [[Emile Claus]], [[Theo Van Rysselberghe]], [[Georges Lemmen]], [[James Ensor]], [[Willy Finch]], [[Willy Schlobach]], [[Adrien Joseph Heymans]], [[Franz Courtens]], de [[School van Tervuren]] of de [[School van Kalmthout]], heeft men het eerder over [[neo-impressionisme]].
 
Alles overschouwend ontstonden in Frankrijk tussen 1886 en 1900 een veelheid aan nieuwe stijlen die direct voortkwamen uit het impressionisme, er duidelijk aan verwant waren, maar tegelijkertijd een onmiskenbaar eigen signatuur hadden. Deze ontwikkeling zou zich in de jaren daarna, vooral ook door een verminderde aandacht voor realistische uitgangspunten in perspectiefhantering en verhoudingen, doortrekken in het [[modernisme]] van de twintigste eeuw. Het impressionisme mag daarvan het startpunt mag heten.
Hetzelfde geldt voor de Nederlandse [[Haagse School (schilderkunst)|Haagse School]] met onder andere [[Jozef Israëls]] en de gebroeders [[Jacob Maris|Jacob]], [[Willem Maris (kunstschilder)|Willem]] en [[Matthijs Maris]], de [[Larense School]] met [[Albert Neuhuys (1844-1914)|Albert Neuhuys]] of [[De Amsterdamse Impressionisten]] met [[George Hendrik Breitner]].
 
=== LesAlgemene Nabiskenmerken ===
TijdKenmerken 1884van het 1905.postimpressionisme hetrichten iszich eendoorheen reactiealle verscheidenheid grosso modo op het impressionisme.overbrengen Hetvan postimpressionismeemotie, wilop vormloosstructuur, compositie en vluchtigop schilderensymbolistische betekenissen. ZeHet postimpressionisme wil willenvooral verder gaan dan alleen weergeven wat zekan worden zienwaargenomen. ZeDe vervormenwerkelijkheid dewordt werkelijkheidmin eenof beetjemeer vervormd en zodoel willenis zevooral om meer gevoel in het schilderij te leggen. Wat zewordt zienwaargenomen wordt geordend en subjectief vormgegeven, dat noemt menhetgeen ook wel abstrahering en herstructurering wordt genoemd. Verschillende diktedikten toetsenen verschillende richtingen van toetsen kanzorgen vaak voor veel dynamiek in de schilderijen zorgen. Geschilderd met toetsen, dat komt van het pointillisme. Ook maken zewordt veel gebruik gemaakt van complementaire kleurcontrasten. Warm en koud zorgt dan voor diepte in het schilderij.
[[Les Nabis]] is een groep van [[postimpressionisme|postimpressionistische]] Franse kunstschilders in het [[Parijs]] van het laatste decennium van de 19e eeuw.
 
=== School van Pont-Aven ===
De [[School van Pont-Aven]] met [[Paul Gauguin]] en [[Emile Bernard]] bracht omstreeks dezelfde tijd het [[cloisonnisme]] in praktijk, terwijl de [[Les Nabis]], met [[Paul Sérusier]] vooral als theoreticus, uitsluitend "de Idee" wilden symboliseren, na 1888.
[[Bestand:Paul Gauguin- Manao tupapau (The Spirit of the Dead Keep Watch).JPG|{{Largethumb}}|[[Paul Gauguin]]]]
[[Bestand:Henri de Toulouse-Lautrec 049.jpg|{{Largethumb}}|''Moulin rouge'' van [[Henri Toulouse-Lautrec]]]]
[[Bestand:Vincent Willem van Gogh 128.jpg|{{Largethumb}}|[[Zonnebloemen (Van Gogh)]]]]
[[Bestand:Paul Cézanne 185.jpg|{{Largethumb}}|Mand met appelen van [[Paul Cézanne]]]]
 
== Verwante Stijlen ==
Verwante stijlen aan de postimpressionistische kunst zijn:
* [[impressionisme]]
* [[neo-impressionisme]] (werkend in [[pointillisme|pointillistische]] of [[Divisionisme|divisionistische]] technieken)
* [[secessionismeluminisme]]
* [[cloisonnisme]] en [[synthetisme]] ([[Les Nabis]], [[School van Pont-Aven]])
* [[primitivisme]], [[symbolisme]] en [[secessionisme]]
* [[modernisme]]
 
== Kenmerken ==
Kenmerken van het postimpressionisme zijn emotie overbrengen, structuur, compositie, symbolistische betekenis.
Over het postimpressionisme:
Tijd 1884 – 1905. het is een reactie op het impressionisme. Het postimpressionisme wil vormloos en vluchtig schilderen. Ze willen verder gaan dan alleen weergeven wat ze zien. Ze vervormen de werkelijkheid een beetje en zo willen ze meer gevoel in het schilderij leggen. Wat ze zien wordt geordend en subjectief vormgegeven, dat noemt men ook wel abstrahering en herstructurering. Verschillende dikte toetsen verschillende richtingen van toetsen kan voor veel dynamiek in de schilderijen zorgen. Geschilderd met toetsen, dat komt van het pointillisme. Ook maken ze veel gebruik van complementaire kleurcontrasten. Warm en koud zorgt dan voor diepte in het schilderij.
 
== Bekende postimpressionistische schilders ==
* [[Emile Bernard]]
* [[Pierre Bonnard]]
* [[Paul Cézanne]]
* [[Paul Gauguin]]
Regel 57 ⟶ 46:
* [[Suzanne Valadon]]
* [[Édouard Vuillard]]
 
== Postimpressionistische kunst ==
Voorbeelden van postimpressionistiche kunst zijn:
* De opvallende affiches van de Franse [[Henri de Toulouse-Lautrec]]
* ''Bergen bij Saint-Rémy'', 1889, van [[Vincent van Gogh]]
* ''Stilleven fles, glas en kruik'', circa 1877 van [[Paul Cézanne]]
* ''Boerinnen aan het werk'', 1892-1893 van [[Georges Seurat]]
* ''Artilleristen'', 1893-1895 van [[Henri Rousseau]]
* ''Le Moulin de la Galette'', 1900 van [[Pablo Picasso]]
* ''Man met zijn armen over elkaar'', 1889 van Paul Cézanne
 
== Zie ook ==
* [[Lijst van postimpressionisten]]
* [[impressionisme]]
* [[Neo-impressionisme]]
* [[Les Nabis]] groep Franse postimpressionistiche kunstschilders
 
== Externe links ==
* [http://www.artcyclopedia.com/history/post-impressionism.html overzicht postimpressionistische schilders in chronologische volgorde]
 
== Literatuur en bronnen ==
* Karin H. Grimme: ''Impressionisme''. Taschen, Keulen, 2010, blz. 46-49. ISBN 9783836525701
* Peter H. Feist e.a.: ''Het Impressionisme'' (samenstelling Ingo F. Walther), Taschen, München, 2010. ISBN 9783836522908
* Joost Bergman: ''Een nieuwe stijl met groot belang voor de kunst'', in: ''Miracle de couleur''. Waanders Zwolle / Kunsthal Rotterdam, 2003. ISBN 90-400-8723-7
{{Commonscat|Post-Impressionist paintings}}
{{Navigatie schilderstijlen}}