Rechterlijke macht: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
smerige heterokoek, smerige nazijuristen van gent, ik wil mijn stemrecht terug en rap! Label: Misbruikfilter: Leeghalen |
k Wijzigingen door 81.11.179.109 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Romaine |
||
Regel 1:
[[Bestand:Bijlgerechtigheid.jpg|thumb|260px|Een niet verkeerd te begrijpen waarschuwing in een muur van het [[kasteel van Gaasbeek]]: "Al di hier stoert Rust ofte Vrede Vindt bi der Bil Geregtighede"]]
De '''rechterlijke macht''' is in een [[rechtsstaat]] de macht waaraan de rechtspraak is opgedragen. De andere machten zijn de [[wetgevende macht]] en de [[uitvoerende macht]]. Een van de kenmerken van een rechtsstaat is een [[Trias politica|scheiding tussen de drie machten]]. Dit is om [[onafhankelijkheid (rechtspraak)|onafhankelijkheid]] van de rechterlijke macht te waarborgen.
==België==
{{Zie hoofdartikel|Rechterlijke macht in België}}
=== Gerechtelijke hiërarchie ===
De Belgische rechterlijke macht bestaat uit '''rechtbanken''' en '''hoven van beroep''':
[[Bestand:Gerechtelijke Hiërarchie (België)1.jpg|thumb|800px|centre|Gerechtelijke hiërarchie]]
{| class="wikitable"
! Aantal !! Naam !! Beschrijving
|-
| 1 || [[Hof van Cassatie (België)|Hof van Cassatie]] || 1 voor heel [[België]]
|-
| 5 || [[Hof van beroep (België)|Hoven van Beroep]] || 1 per [[gerechtelijk gebied]]
|-
| 5 || [[Arbeidshof|Arbeidshoven]] || 1 per [[gerechtelijk gebied]]
|-
| 6 || [[Strafuitvoeringsrechtbank]]en || 1 per [[gerechtelijk gebied]] en 2 voor het [[gerechtelijk gebied Brussel]]
|-
| 11 || [[Hof van Assisen|Hoven van Assisen]] || 1 per provincie + 1 voor [[Brussel (stad)|Brussel]]
|-
| 27 || [[Rechtbank van koophandel|Rechtbanken van koophandel]] || 1 per [[gerechtelijk arrondissement]]
|-
| 27 || [[Rechtbank van eerste aanleg|Rechtbanken van eerste aanleg]], bestaande uit een burgerlijke rechtbank voor burgerlijke zaken en [[Correctionele rechtbank]]en voor strafzaken. || 1 per [[gerechtelijk arrondissement]]
|-
| 27 || 27 [[Arbeidsrechtbank]]en || 1 per [[gerechtelijk arrondissement]]
|-
| 37 || 37 [[Politierechtbank]]en ||
|-
| 225 || [[Vredegerecht]]en || 1 per [[gerechtelijk kanton]]
|}
=== Omschrijving ===
De [[magistraat|magistraten]] in de rechtbanken worden [[rechter]]s genoemd, die in de hoven heten raadsheren. Zij worden bij koninklijk besluit voor het leven benoemd.<ref>Art. 151 § 4 van de Grondwet</ref>, op voordracht van de [[Hoge Raad voor de Justitie]]. Hun statuut wordt grotendeels bepaald in de [[Belgische Grondwet|Grondwet]]. Ten dienste van de rechterlijke macht staan de [[griffie]]rs en de [[referendaris (juridisch)|referendarissen]].
De magistratuur wordt onderverdeeld in twee categorieën: de staande magistratuur (het [[Openbaar Ministerie in België|Openbaar Ministerie]]) en de zetelende magistratuur (de rechters die uitspraak doen).
De beslissingen van rechtbanken zijn vonnissen, de beslissingen van hoven worden arresten genoemd.
De rechterlijke macht heeft niet het monopolie op rechtspraak. Ook de [[Raad van State (België)|Raad van State]], [[administratieve rechtbank]]en en het [[Grondwettelijk Hof]] (vroeger Arbitragehof genoemd) hebben rechtsprekende bevoegdheid.
==Nederland==
In Nederland wordt in de doctrine onderscheid gemaakt tussen de "gewone" rechterlijke macht en de gerechten die daarbuiten vallen. Tot de gewone rechterlijke macht worden de gerechten gerekend die worden genoemd in artikel 2 van de [[Wet op de rechterlijke organisatie]]: de [[Hoge Raad der Nederlanden|Hoge Raad]], [[gerechtshof (Nederland)|gerechtshoven]] en [[rechtbank (Nederland)|rechtbank]]en.
De [[Nederland]]se rechterlijke macht bestaat uit:
* de [[rechter]]s
**rechters ([[rechtbank]]en, met de afdelingen: [[strafrecht]], [[civiel recht]], [[Bestuursrecht (Nederland)|bestuursrecht]] en de [[sector kanton]])
**raadsheren ([[gerechtshof (Nederland)|gerechtshoven]] en [[Hoge Raad der Nederlanden]])
* [[Officier van justitie|officieren van justitie]], die het [[Openbaar Ministerie in Nederland|Openbaar Ministerie]] vormen
* rechterlijk ambtenaren in opleiding (raio) (vanaf de parketstage)
Ten dienste van de rechterlijke macht staan de [[griffie]]rs (secretarissen).
De rechters worden aangeduid als de ''[[zittende magistratuur]]'', de officieren van justitie als de ''[[staande magistratuur]]''. Dit onderscheid is letterlijk: in de rechtszaal zit de rechter, de officier van justitie staat.
Rechterlijke ambtenaren in opleiding behoren (nog) niet tot de zittende of staande magistratuur; zij zijn nog in opleiding voor het beroep van rechter of officier van justitie. Rechters en leden van het Openbaar Ministerie worden door de [[Kroon (Nederland)|Kroon]] benoemd. Rechters worden voor het leven benoemd.
In de rechtspraak wordt een onderscheid gemaakt in [[strafrecht]], civiel of [[burgerlijk recht]] en bestuursrecht.
Niet altijd wordt bij een ernstig conflict tussen personen of organisaties de [[civiel recht|civiele rechter]] ingeschakeld. Soms zoekt men een oplossing via [[mediation]] of een [[geschillencommissie]].
De huidige rechterlijke organisatie in Nederland is ontleend aan de Franse rechterlijke organisatie, die in de jaren 1811-1813 gegolden heeft, toen Nederland bij Frankrijk was ingelijfd. De Wet op de rechterlijke organisatie van 1827 is voor een groot deel daarop gebaseerd.
Naast de gewone rechterlijke macht onderscheidt men de bijzondere gerechten. Het betreft hier in het bijzonder de administratieve gerechten: de [[Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (Nederland)|Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State]], de [[Centrale Raad van Beroep]], het [[College van Beroep voor het bedrijfsleven]] en de [[Raad voor de Rechtspraak]]<ref>Kortmann, C.A.J.M. ''Constitutioneel recht'', 2005, Kluwer, Deventer, p. 258-261</ref>.
{{Zie ook|Zie ook [[Geschiedenis van de rechterlijke macht in Nederland]]}}
==Zie ook==
*[[Trias politica]]
==Externe links==
België:
* [http://www.juridat.be/ www.juridat.be] Website van de Belgische rechterlijke macht
* [http://www.hrj.be/ www.hrj.be] Hoge Raad voor de Justitie (België)
* [http://www.om-mp.be/ www.om-mp.be] Het openbaar ministerie (België)
Nederland:
* [http://www.rechtspraak.nl www.rechtspraak.nl] Website van de Nederlandse rechterlijke macht
{{Appendix}}
[[Categorie:Rechterlijke macht| ]]
[[Categorie:Rechterlijke macht in Nederland| ]]
[[Categorie:Rechterlijke macht in België| ]]
| |||