Betaalpenning: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
k Typo fixing, replaced: tweede wereldoorlog → Tweede Wereldoorlog met AWB
Regel 1:
[[Bestand:Gaspenning Almelo vz.jpg|thumb|Gaspenning uit Almelo]]
Een '''betaalpenning''' is een [[penning]] die in een beperkte context als onderdeel van een machine, tegoedbon of ontvangstbewijs fungeert. Als de context niet beperkt is spreekt men van noodgeld. Betaalpenningen hebben meestal de vorm van een munt van metaal, kunststof of karton. De eerste betaalpenningen waren waarschijnlijk de Romeinse [[spintria]]'s. In de middeleeuwen beleefden de armenloodjes een hoge vlucht. Deze werden na de opkomst van het socialisme concurrentie aangedaan door de coöperatiepenningen. Het raadsteken, uitgereikt aan onbezoldigde gemeenteraadsleden en geaccepteerd als betaling voor bier, is een uitvinding van de vroege renaissance. De hondenpenning is een 19e-eeuwse ontwikkeling die ook nu nog wordt gebruikt. Van 1916 tot 1923 zijn in Frankrijk, Duitsland en België vele soorten van betaalpenningen in gebruik gekomen door het gebrek aan kleingeld. Hieronder waren veel vervoersbewijzen, penningen van coöperatieve ondernemingen, waaronder militaire kantines en tehuizen, gevangenispenningen (vooral voor krijgsgevangenenkampen) en entreebewijzen voor danszalen en bioscopen, maar ook geld voor sanatoria en psychiatrische inrichtingen. In deze periode ontwikkelde men in Duitsland de generieke betaalpenning, die met een gravering voor een bepaald doel kon worden bestemd. Na de tweedeTweede wereldoorlogWereldoorlog kwamen gas, elektra en boordpenningen even op. Tegenwoordig is het overgrote deel van de betaalpenningen horecapenning, maar ook kantinepenningen, parkeerpenningen en amusementspenningen worden nog veel gebruikt.
 
Betaalpenningen kunnen naar doel worden ingedeeld in de volgende klassen:
Regel 6:
*Amusementspenningen. Voor gebruik in amusementsmachines, en [[Casino (gokken)|casino's]].
*Horecapenningen. Worden gebruikt om consumpties te betalen in bijvoorbeeld [[kantine]]s, cafés (ook bierpennig of kellnerspenning genaamd), [[discotheek (uitgaansgelegenheid)|disco]]'s of bij kraampjes op [[festival]]s.
*[[Coöperatie|Coöperatieve]]ve, liefdadigheids en armenpenningen. Voor de verkoop tegen een lagere prijs of winstdeling van de coöperatie.
*Penningen voor militaire kantines en winkels, [[Gevangenis|gevangenissengevangenis]]sen, tuchthuizen, psychiatrische inrichtingen, tehuizen, bordelen en aan boord van schepen. Om te voorkomen dat het geld elders kan worden uitgegeven.
*Penningen voor automatische verkoop, bijvoorbeeld benzine, [[automatiek]], melk, fotokopie.
*Penningen voor entree of [[Parkeerautomaat|parkeren]]. Bedienen gewoonlijk een slagboom, deur, kluisdeur of tourniquet.