Running gag: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Kleuske (overleg | bijdragen)
k Wijzigingen door 83.84.47.20 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Kleuske
Kleuske (overleg | bijdragen)
-Vergaarbak van (onjuiste/POV) voorbeelden. Een catchphrase is geen running gag.
Regel 2:
 
In het tijdschrift [[Onze Taal]] werd als Nederlandstalig alternatief voor ''running gag'' de term ''groeigrap'' geïntroduceerd. Deze term heeft echter nog geen ingang gevonden in het algemene taalgebruik, evenmin als andere voorgestelde vertalingen zoals 'repeteergrap'.
 
==Voorbeelden van running gags in strips==
*In ''[[Asterix]]'' is een groepje piraten bijna elk album weer de klos als ze Asterix en Obelix tegenkomen. De Galliërs slaan hen in elkaar en brengen hun schip tot zinken of ze worden op de één of andere manier gedwongen er afstand van te nemen. Altijd zegt een oude piraat die zichzelf met een kruk ondersteunt iets in het [[Latijn]]. In diezelfde strip zegt [[Obelix (stripfiguur)|Obelix]] regelmatig: ''"Rare jongens, die Romeinen"'', als hij hen iets ziet doen wat zijn verstand te boven gaat. Hij past deze uitspraak echter ook toe op alle andere volkeren die hij tegenkomt. Andere voorbeelden van running gags in deze strip zijn de bedorven vis in het Gallisch dorpje die regelmatig aanleiding geeft tot grote gevechten, Assurancetourix/Kakofonix die wil zingen, maar het zwijgen wordt opgelegd omdat hij zo vals zingt (hij wordt ook tijdens het grote banket waarmee elk album afsluit altijd gemonddoekt en aan een boom vastgebonden om die reden) en Abrararacourcix/Heroix die geregeld van zijn schild afvalt door stommiteiten van degenen die zijn schild dragen. [[Idéfix]] huilt ook altijd wanneer een boom wordt omgehakt.
* In ''[[De avonturen van Kuifje|Kuifje]]'' proberen personages geregeld andere mensen op te bellen, maar komen zij steevast op het telefoonnummer van Slagerij Van Kampen terecht. [[Kapitein Haddock]] wil geregeld alcohol drinken, maar door omstandigheden breekt zijn fles of is er geen tijd om te drinken. [[Jansen en Janssen (Kuifje)|Jansen en Janssen]] herhalen geregeld elkaars zinnen maar verdraaien hierbij wel eens woorden of letters, waardoor hetgeen ze zeggen volslagen onzin wordt. [[Professor Zonnebloem]]s doofheid zorgt vaak voor misverstanden waarbij hij niet doorheeft wat er om hem heen gebeurt. [[Bianca Castafiore]]'s gezang doet personages in angst voor het lawaai wegrennen, zeker omdat haar stem in staat is glas te breken.
* In ''[[Suske en Wiske]]'' is [[Lambik]] geregeld een situatie de baas, maar begaat dan een flater waardoor boeven hem kunnen overmeesteren. Als [[Tante Sidonia]] een zenuwinzinking krijgt plooit haar lichaam altijd dubbel in een kromme boog. Ook [[Krimson]] heeft regelmatig last van zenuwtoevallen waardoor hij zijn knecht Achiel altijd toeschreeuwt: ''"Achiel! Mijn pillen!" ''
* In ''[[Guust Flater]]'' probeert Meneer [[Demesmaeker]] voortdurend en tevergeefs contracten te ondertekenen met Guusts bedrijf. Altijd mislukt dit, meestal door Guusts flaters, maar soms ook door [[Pruimpit (stripfiguur)|Pruimpit]] of Demesmaeker zelf.
* In ''[[De Kiekeboes]]'' bedriegt [[Firmin Van de Kasseien|Firmin Van De Kasseien]] zijn vrouw altijd met één of andere knappe secretaresse. [[Fernand Goegebuer]] spuwt iedereen steevast onder als hij praat. [[Jozefien Kiekeboe|Moemoe]] verwijst in de strip geregeld naar haar vriendin, [[Mevrouw Stokvis]], die echter nooit in beeld verschijnt. Verder is er ook nog een naamloze vrouw, [[De Dikke Dame]], die in elk album een [[Cameo (gastoptreden)|cameo]] heeft.
* In ''[[Agent 327]]'' is de verborgen identiteit van Victor Baarn een steeds terugkerende grap. Ook probeert Agent 327 aan het begin van ieder album altijd tevergeefs incognito op zijn bureau aan te komen. Hij besluit dan steevast: ''"Grrrutjes-nog-aan-toe, wat een [[Spion|geheim agent]] toch allemaal niet moet doen om incognito op zijn werk te verschijnen."'' Ook heten bijna alle bedrijven in de strip ''"Habraken"''.
* In ''[[Peanuts]]'' probeerde [[Charlie Brown]] vaak tegen een rugbybal te schoppen die [[Lucy van Pelt]] voor hem vasthield. Altijd trok ze die op het laatste moment weg. In diezelfde strip wordt Charlie altijd omver geslagen door een honkbal en verliest zijn team geregeld de wedstrijd. Zijn pogingen een [[Vliegeren|vlieger]] op te laten eindigen er altijd mee dat het ding in een boom terechtkomt waar hij door "de vliegeretende boom" wordt opgegeten. Als Pigpen naar buiten gaat wordt hij op slag vuil. Linus probeert wanhopig zijn dekentje te behouden. Lucy levert Charlie regelmatig psychiatrisch advies, maar altijd volledig waardeloos, waarna ze hem ostentatief om haar loon vraagt. [[Snoopy (stripfiguur)|Snoopy]] schrijft een boek waar hij nooit verder raakt dan de eerste paar regels, speelt geregeld [[Manfred von Richthofen|De Rode Baron]] of een [[Havikachtigen|gier]],...
* In de kleurenalbums van ''[[Nero (strip)|Nero]]'' vond een tijdlang een running gag plaats waarbij de personages langsgingen bij hun striptekenaar, [[Marc Sleen]], die dan altijd net ''"op [[safari (expeditie)|safari]]"'' bleek te zijn.
* De stripreeks ''[[De Generaal (strip)|De Generaal]]'' is in feite een grote ''running gag''. In (bijna) ieder verhaal probeert De Generaal de macht te grijpen, overrijdt hij motoragent Dreutel en wil hij de maarschalk uit zijn fort verdrijven. Elke poging mislukt faliekant, waarna de Generaal in de gevangenis belandt.
* Ook [[Krazy Kat]] bestaat in essentie uit één running gag. Krazy Kat is verliefd op Ignatz the Mouse, maar Ignatz gooit hierop altijd een baksteen tegen de achterkant van Krazy Kat's hoofd. Een politie-agent'',"Offisa Pup"'', neemt hierop de muis altijd gevangen.
* In de strip [[S1ngle]] is Nienke regelmatig "HEEL ERG ONGESTELD!!". Ook belt zij herhaaldelijk met haar moeder die zij allerlei verwijten voor de voeten werpt.
* In de Franse stripreeks [[Iznogoedh]] doet grootvizier Iznogoedh iedere keer (vergeefse) pogingen "Kalief te worden in plaats van de Kalief".
 
==Voorbeelden van running gags in films==
 
* [[Bugs Bunny]] introduceert zichzelf in elke tekenfilm tot zijn opponent met de woorden: ''"What's up, doc?"''.
* De Coyote probeert tevergeefs in de ''[[Road Runner en Wile E. Coyote|Roadrunner]]''-tekenfilmreeks de Roadrunner te pakken te krijgen, maar zijn pogingen mislukken altijd. In elk filmpje stort hij minstens één keer vanuit [[Horizon (perspectief)#Vogelperspectief|vogelperspectief]] in een ravijn.
* In de [[Looney Tunes]]-tekenfilms zijn alle producten altijd door het fictieve bedrijf [[Acme (fictief bedrijf)|Acme]] gemaakt. Deze merknaam dook later ook in andere tekenfilms op.
* Als Hardy in ''[[Laurel en Hardy|Laurel & Hardy]]'' door een stommiteit van Laurel weer eens een klap op zijn hoofd krijgt of op de grond valt kijkt hij altijd recht in de camera naar het publiek met een blik van [[Hoop|wanhoop]] en ergernis.
* In [[The Marx Brothers]]-films is het feit dat [[Harpo Marx]] niet kan praten een running gag. Wanneer hij vrouwen achternazit, toetert hij altijd met een autohoorn.
* In de [[Ice Age (film)|Ice Age]]-films komt Scrat, het eekhoorntje, altijd met z'n eikeltje langs, elke keer met een andere (problematische) situatie.
* In [[Hot Shots!]] ligt er op de stoel waarop admiraal Thomas Benson wil gaan zitten altijd een hondje, waarop de admiraal in alle gevallen per ongeluk gaat zitten en hem er daarna af tilt.
* In [[De gelaarsde kat (film)|Puss in Boots]] komt herhaaldelijk een kat terug die met zijn poot voor zijn mond in verbazing "Oooh!" uitroept op het moment dat er iets spannends wordt gezegd of gedaan.
 
==Voorbeelden van running gags in televisiereeksen==
 
Veel [[sitcom]]s drijven over het algemeen op running gags en [[Catchphrase|catch phrase]]s.
 
* In de televisieserie ''[[Home Improvement]]'' is de onderste helft van het gezicht van buurman Wilson nooit te zien. Als hij niet achter de schutting staat, is er altijd wel een ander voorwerp wat het zicht belemmerd.
* [[The Fonz]] hoefde in de televisieserie ''[[Happy Days]]'' slechts met zijn vingers te klikken om een [[jukebox]] uit zichzelf te laten spelen.
* In ''[[The Fresh Prince of Bel-Air|The Fresh Prince of Bel Air]]'' werd het personage Jazz altijd door Uncle Phil het huis uitgegooid.
* De Britse televisieserie ''[['Allo 'Allo!]]'' bevatte veel running gags. Zo omhelsde René vaak Yvette en kwam altijd zijn vrouw, Edith, op dat moment binnen. Kwaad vroeg ze hem dan wat hij met die vrouw in zijn armen deed? René bedacht dan snel één of andere uitvlucht die altijd met de woorden: ''"You stupid woman!"'' begon. Leclerc kwam steevast binnen in een weinig geslaagde vermomming om dan: ''"It is I, Leclerc" ("Ik ben het, Leclerc!")'' te zeggen. Luitenant Grüber vermeldt in elke aflevering minstens één keer dat hij een ''"little tank"'' (klein [[tank (voertuig)|tankje]]) heeft.
* In de ''[[Andy Williams]] Show'' trad in vrijwel elke aflevering een [[Amerikaanse zwarte beer|zwarte beer]] op, die bij de zanger aanbelde om te bedelen om 'milk and cookies'. Keer op keer werd de deur geërgerd weer gesloten.
* [[Gary Coleman]]'s personage Arnold Jackson reageerde in ''[[Diff'rent Strokes]]'' vaak achterdochtig op Willis' uitspraken met de catchphrase: ''"Whatchu talkin' about, Willis?"'' ''("Waar heb je het over, Willis?")''
* In ''[[Schone Schijn (televisieserie)|Keeping Up Appearances]]'' bezocht Hyacinth Bouquet soms het huis van haar slonzige familieleden Daisy en Onslow. Altijd probeert ze naar hun deur te lopen, maar schrikt dan van een blaffende hond, waardoor ze tegen de haag valt. Als Daisy en Onslow met hun auto vertrekken, ontploft de uitlaat altijd. Een andere running gag is dat de postbode of melkboer altijd tevergeefs tracht iets aan Hyacinths deur achter te laten, zonder dat ze hem ziet. Telkens weer opent ze net de deur en moeten ze met tegenzin een praatje met haar maken.
* Een andere running gag zijn de [[Ambiguïteit|dubbelzinnige]] opmerkingen van Mrs. Slocombe in de Engelse televisieserie ''[[Are You Being Served?]]'': zij heeft het daar telkens over de vreemde capriolen van haar poesje.
* In ''[[That '70s Show]]'' zijn [[That '70s Show|Fez]]' zielige pogingen om aan seks te raken een steeds terugkerende grap. Ook zijn land van herkomst wordt nooit echt vermeld, meestal doordat een of ander luid geluid dit overstemt of iemand hem onderbreekt.
* In de oude reeksen van ''[[F.C. De Kampioenen (stripreeks)|FC de Kampioenen]]'' werden geregeld [[Dimitri De Tremmerie]]s ruiten met een voetbal ingeschopt, waardoor hij: ''"Zal 't gaan, ja?"'' schreeuwde.
* Het typetje van [[Chris Van den Durpel|Chris Van Den Durpel]], La Esterella (imitatie van [[La Esterella]]), zegt in bijna iedere sketch dat ze terugkomt met een comeback (door het typetje uitgesproken als ''"combak").''
* [[Bart Simpson]] belt in ''[[The Simpsons]]'' regelmatig naar Moe, de barkeeper, en vraagt hem dan naar één of andere persoon die niet bestaat, maar gewoon een [[woordspeling]] op één of andere [[schuine mop]] is. Moe heeft dit altijd pas door wanneer de andere mensen in de bar hem al uitgelachen hebben en wordt dan razend kwaad op de beller. In dezelfde reeks vergeet [[Montgomery Burns|Mr. Burns]] ook altijd [[Homer Simpson]]s naam, worden er toespelingen op [[Waylon Smithers]]' [[homoseksualiteit]] gemaakt en grappen over in welke staat [[Springfield (fictieve plaats)|Springfield]] zich eigenlijk bevindt. Andere voorbeelden van running gags in de reeks zijn de [[schoolbordgrap]] en [[bankgrap]] aan het begin van elke aflevering. Homer heeft de neiging Bart te wurgen als die iets verkeerd uithaalt. [[Nelson Muntz]] lacht regelmatig iedereen uit met een pesterige lach: "Ha-HA!" [[Lenny Leonard]] krijgt in de latere seizoenen altijd iets in zijn oog en merkt dan op dat hij op doktersadvies uitgerekend dat specifieke ding niet in zijn oog mag krijgen.
* In de vroege seizoenen van ''[[South Park]]'' kwam het personage Kenny in bijna alle afleveringen om het leven. De personages zeiden dan: ''"Oh my god! They killed Kenny! You bastards!"'' Deel van de running gag was dat Kenny in de volgende aflevering altijd gewoon weer levend en wel rondliep, alsof er niks gebeurd was.
* In de Vlaamse televisieserie ''[[Buiten de zone|Buiten De Zone]]'' probeerden personages vaak een mop te vertellen, maar kwamen nooit verder dan de beginregels: ''"Kent ge die mop van die twee homo's die een cremerie binnenstappen?"'' Ook belden grappenmakers geregeld naar de centrale met de boodschap: ''"Hallo? Een kieken op een velo!"''
* [[Sjef van Oekel]] zei op televisie geregeld het woord ''"reeds"'' en sloot af met de boodschap ''"dat hij niet goed werd."'' Ook was er de kast die tijdens de Van Oekels Discohoek altijd omviel.
* In de Vlaamse cult-televisiereeks ''[[Schalkse Ruiters]]'' (1996-1998) zaten diverse running gags. Een ervan was dat de [[Man Van Melle]] altijd op een of andere wijze in minstens een van de sketches verscheen om dan te verklaren dat hij ''"eenzaam was en vrouwen hem konden bellen op het volgende adres: de Koekoekstraat nr. 70 in [[Melle (België)|Melle]]."''
* In ''[[Toen was geluk heel gewoon]]'' probeert hoofdpersoon Jaap Kooiman altijd zijn buschauffeurs-pet op de kapstok te gooien maar gooit deze telkens mis.
* In het onderdeel ''[[Vaneigens]]'' van de Vlaamse ''[[Man bijt hond]]'' zaten drie vaste running gags: twee jongeren belden aan voor een inzamelactie, maar bleken vooral geïnteresseerd in ''"seksboekskes"''. Ook werden ''"Discobar Galaxie"'' en de ''"Vadderivanclub"'' vaak vermeld.
* In ''[[Het Peulengaleis]]'' vraagt een homo in de doe-het-zelfzaak [[Gamma (winkel)|Gamma]] een andere homo voortdurend of hij ook ''"hamerkes en zaagskes"'' verkoopt?
* In de Nederlandse comedyserie ''[[Sam Sam]]'' was steevast, wanneer de radio werd aangezet, de ''Raiders' March'' uit [[Indiana Jones]] te horen, waarna de radio ook direct weer gefrustreerd werd uitgezet.
* In ''[[Monty Python's Flying Circus]]'' kondigt [[Michael Palin]] als gehavende, bebaarde schipbreukeling elke nieuwe aflevering aan met de aanhef: ''"It's...".'' Ook [[John Cleese]] levert vaak aankondigingen en links tot sketches, meestal als een man in maatpak die achter een bureau zit dat op de meest eigenaardige plaatsen is neergezet. Zijn vaste aankondiging is: ''"And now for something completely different." ("En nu iets totaal anders.")'' In latere seizoenen was ook [[Terry Jones]] altijd te zien als een naakte organist.
* In ''[[Fawlty Towers]]'' begrijpt de Spaanse ober Manuel nooit wat er aan de hand is en vraagt daarop steeds weer: ''"Qué?"'' Na de spraakverwarring en problemen die hier vanzelf uit voortkomen verontschuldigt Basil zich altijd tot de hotelgasten met de woorden: ''"I'm sorry, he's from Barcelona."''
* De Britse televisieserie ''[[Little Britain]]'' kent vele running gags. De bekendste is wellicht Carol Beer, de dame die achter een computer zit, waarschijnlijk met de bedoeling om een klant te helpen, maar bij ieder verzoek van die klant antwoordt met de zin ''"Computer says no...".'' De rolstoelpatiënt blijkt ook altijd in staat om perfect te lopen en te bewegen zonder hulp van anderen, maar zijn omgeving heeft dit nooit door.
* In ''[[Samson en Gert (televisieserie)|Samson en Gert]]'' zitten vele running gags. Afgezien van de vele [[catchphrase]]s zijn er de volgende situaties: [[Albert Vermeersch|Alberto Vermicelli]] bezoekt Samson en Gert en eet alle koekjes en taartjes op, [[Meneer de burgemeester (Samson en Gert)|Meneer de burgemeester]] kleeft in het geheim vliegtuigjes in elkaar tot hij plots opgebeld wordt of er mensen aan de deur staan en hij verschrikt alles opbergt, [[Jeannine De Bolle]] schrijft alles wat [[Octaaf De Bolle]] goed doet aan zichzelf toe en alles wat hij fout doet aan zijn vader.
* In [[Bassie en Adriaan]] gaan Handige Harry's bommen altijd voortijdig af, waardoor vooral de Baron, B100 en de andere booswichten het slachtoffer worden in plaats van Bassie en Adriaan. Wanneer hij verneemt dat B100 Bassie en Adriaan kwijt is geraakt breekt de Baron in zijn razernij altijd zijn [[mobiele telefoon]].
* In ''[[Family Guy]]'' komt Peter Griffin af en toe een reuzenkip tegen waarmee hij lang uitgesponnen vechtscènes heeft. Chris vermeldt af en toe dat hij bang is van een kwaadaardige aap die in zijn kast leeft, waarna er een scène volgt dat het dier hem met duivelse blik aanwijst. Cleveland Brown's huis wordt meestal gevandaliseerd dankzij één van Peter's domme plannen, altijd terwijl hij net een bad neemt, waardoor hij met kuip en al van de eerste verdieping op de begane grond valt. Meg wordt in de serie voorgesteld als iemand die algemeen als onpopulair en lelijk wordt gezien. Glen Quagmire is geregeld te zien terwijl hij op obsessieve manier aan [[Seksualiteit|seks]] tracht te raken, ook al is het illegaal. Als een personage struikelt (meestal Peter Griffin) bezeert hij zijn knie waar hij secondelang op overdreven manier over ligt te wrijven terwijl hij zijn pijn beklaagt. Stewie tracht herhaaldelijk zijn moeder Lois te vermoorden.
* In ''[[Futurama (serie)|Futurama]]'' kondigt Professor Farnsworth altijd elke nieuwe opdracht aan met de woorden: ''"Good news, everyone!",'' waarna de opdracht net alles behalve positief blijkt te zijn.
* Het [[The Walt Disney Company|Disney]]-programma ''[[Phineas en Ferb]]'' is opgebouwd uit vrijwel alleen maar running gags. Het begint altijd met [[Phineas Flynn|Phineas]] die niet weet wat ze gaan doen die dag. Ze krijgen een idee via TV, zijn moeder of wat anders. Dan zegt Phineas: ''Ik weet wat we gaan doen vandaag, [[Ferb Fletcher|Ferb]]''. Vervolgens voeren zij het uit en wil [[Candace Flynn|Candace]] dat verklikken aan haar moeder. Meestal gebruikt ze dan de zin: ''Deze keer zijn jullie er gloeiend bij''. Vervolgens verdwijnt hun huisdier [[Perry het vogelbekdier|Perry]], gevolgd door de zin: ''Hé, waar is Perry?'' Ook komen de vrienden van Phineas en Ferb aanlopen, waarvan (meestal) Isabella zegt: ''Hoi Phineas, wat doeeeee je?'' In de tussentijd komt Perry aan op het hoofdkantoor van de [[spion|spionnenorganisatie]] en zegt zijn baas Monogram: ''[[Dr. Heinz Doofenshmirtz|Doofenshmirtz]] is weer eens bezig'' en ''jij moet hem een halt toeroepen''. Vervolgens gaat Perry naar het hoofdkwartier van Doofenshmirtz (met elke aflevering een andere jingle als intromuziek) en trapt Perry in een val. Doofenshmirtz legt dan het plan uit. Daarbij gebruikt hij een machine, waarvan de naam altijd eindigt op ''inator''. Aan het einde van de aflevering kan Perry de machine en Doofenshmirtz "onklaar" maken en gaat hij snel terug naar huis. Op het moment dat Candace het bouwwerk van Phineas en Ferb wil laten zien, verdwijnt het door een uitvinding van Doofenshmirtz. Andere voorkomende aspecten zijn onder andere de zinnen: ''Ben jij/zijn jullie niet wat te jong voor...'' met als antwoord: ''Ja, ja dat klopt''. Ook komt in sommige projecten een babyhoofd voorbij, maar dat wordt nooit gebruikt in het project zelf.
 
==Andere voorbeelden van running gags==
* Cabaretier [[Freek de Jonge (cabaretier)|Freek de Jonge]] vermeldt tijdens zijn conferences geregeld een aantal grappen of situaties die tijdens zijn stuk af en toe terugkeren.
 
[[Categorie:Humor]]