Hypothecaire lening: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
#DOORVERWIJZING Hypothecaire lening; "Hypothecaire lening" is nauwkeuriger en mooier, en niet eens langer dan "Hypotheek (financieel)" |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
Een '''hypothecaire lening''', hypothecair [[krediet]] of lening met hypothecaire zekerheid, in het gewone spraakgebruik vooral ''hypotheek'' genoemd, is een [[lening|geldlening]] waarbij een [[Goederen_en_zaken#Registergoederen|registergoed]], bijvoorbeeld [[vastgoed|onroerend goed]], als [[onderpand]] dient.
Als iemand geld leent voor de koop van een huis, en hij geeft het huis als onderpand, is hij eigenaar van het pand, geldnemer en [[hypotheekgever]]. De geldgever, meestal een [[Financiële dienstverlening|financiële instelling]], is de [[hypotheeknemer]] (hij verkrijgt het [[recht van hypotheek]]: eerste recht van verkoop). De bank is dus 'hypotheekhouder'. Deze termen worden vaak ten onrechte omgekeerd gebruikt.
== Financieel (Nederland) ==
Het overgrote deel van de hypotheken hangen samen met de aankoop van [[Vastgoed|onroerend goed]]. De hypotheek als [[onderpand|zekerheid]] voor de geldlening. Over het algemeen is het de bedoeling dat aan het eind van de looptijd de lening is terugbetaald.
De geldnemer betaalt voor de hypotheek:
* [[Tijd|periodiek]] (bij woninghypotheken meestal maandelijks) [[rente]];
* en eventueel aflossing.
==== Leningvormen ====
Fiscaal is, zoals geregeld in de [[Wet herziening fiscale behandeling eigen woning]] die inging in 2013, de [[annuïteitenhypotheek]] die in 30 jaar volledig wordt afgelost de norm. Een andere toegestane basisvorm is de [[lineaire hypotheek]].
Tot en met 2012 was er een veelheid aan financieringsvormen met extra belastingvoordelen. Voor een deel zijn die sinds 2013 niet meer aantrekkelijk voor nieuwe gevallen. Hypotheekvormen die nog bestaan (en al of niet nog worden afgesloten in nieuwe gevallen):
*[[Aflossingsvrije hypotheek]]
*[[Spaarhypotheek]] (al of niet met [[banksparen]])
*[[Beleggingshypotheek]] (al of niet met banksparen)
*[[Tophypotheek]]
*[[Overbruggingshypotheek]]
*[[Krediethypotheek]]
*[[Halalhypotheek]]
*[[Omkeerhypotheek]]
==== Rentevaste periode ====
{{Zie hoofdartikel|hypotheekrente}}
Er is verschil tussen de [[Looptijd (economie)|looptijd]] van de lening (15 / 20 / 25 of 30 jaar, in Nederland meestal 30 jaar) en de periode waarop het afgesproken rentepercentage vast ligt. Die rentevaste periode kan variëren van "zeer kort" (bijvoorbeeld iedere maand wijzigbaar) tot aan de volledige looptijd van de lening. Een rentevaste periode van 10 jaar komt veel voor.
Hoe korter de rentevaste periode, hoe lager meestal de rente maar ook hoe groter de variatie in rente. Met een langlopende rente loopt de geldlener niet het risico van onverwachte rentestijgingen, maar de prijs die daarvoor betaald wordt is een hogere rente.
== Maximale hypotheek en minimale aflossing (Nederland) ==
Sinds 2013 is van kracht de ''Regeling van de Minister van Financiën van 12 december 2012, kenmerk: FM/2012/1887 M, houdende de inkomenscriteria voor het verstrekken van hypothecair krediet en regels voor het vaststellen van de maximale hoogte van het hypothecair krediet in verhouding tot de waarde van de woning (Tijdelijke regeling hypothecair krediet)''. De al eerder bestaande ''Gedragscode Hypothecaire Financieringen'' van de [[Nederlandse Vereniging van Banken]] zal in verband hiermee worden aangepast.<ref>http://www.nvb.nl/thema-s/wonen/176/gedragscode-hypothecaire-financieringen.html</ref>
=== Relatie tussen lasten en inkomen ===
De financieringslast (bruto rente en aflossing) van een hypothecair krediet mag niet hoger zijn dan een van het inkomen afhankelijk maximum. De financieringslast wordt hierbij berekend op basis van een hypothecair krediet met een annuïtair aflossingsschema met een looptijd van dertig jaar, ook als het hypothecair krediet een andere vorm of looptijd heeft.
Zie ook [[maximale hypotheek]].
=== Relatie tussen lening en waarde woning ===
De maximale hoogte van het hypothecair krediet ten opzichte van de waarde van de woning (''loan-to-value ratio'', ''LTV-ratio'') bedraagt volgens de genoemde Tijdelijke regeling hypothecair krediet:
*105 procent vanaf 1 januari 2013
*104 procent vanaf 1 januari 2014
*103 procent vanaf 1 januari 2015
*102 procent vanaf 1 januari 2016
*101 procent vanaf 1 januari 2017
*100 procent vanaf 1 januari 2018
Voorgesteld wordt dit geleidelijk te verlagen tot 80%.<ref>http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2013/06/28/rapport-naar-een-dienstbaar-en-stabiel-bankwezen.html</ref>
===Aflossing===
Voor een bedrag van ten hoogste 50 % van de marktwaarde van de woning op het moment van verstrekking van de hypothecaire financiering hoeft geen schema voor aflossing te worden overeengekomen (zie ook [[aflossingsvrije hypotheek]]). Voor de rest van de hypothecaire financiering wordt een zodanig aflossingsschema overeengekomen dat dit deel van de hypothecaire financiering geleidelijk na dertig jaar na verstrekking geheel is afgelost.
=== Maximale hypotheek en NHG ===
De normen van de [[Nationale Hypotheek Garantie]] (NHG) rekenen met een [[woonquote]]; hoe hoger het inkomen, hoe groter het deel van het inkomen dat aan woonlasten uitgegeven mag worden. Veel geldgevers werken met dezelfde normen als NHG, of normen die er sterk op lijken. De NHG normen worden online gepubliceerd; geldgevers houden omwille van concurrentie hun normen geheim. Bekend is dat ze allemaal soepeler zijn dan die van de NHG, maar niet precies op welke punten.
=== BKR en borgstelling ===
Naast de waarde van het onderpand is ook de financiële situatie van de geldlener van belang. De geldgever moet er van uit kunnen gaan dat de lener de financiële verplichting onder normale omstandigheden kan nakomen. De leenhistorie zoals die (in Nederland) bij het [[Bureau Krediet Registratie]] (BKR) is vastgelegd kan een rol spelen. Als de geldverstrekker onvoldoende zeker is van zijn zaak, kan aanvullende zekerheid worden gevraagd, bijvoorbeeld door borgstelling door een derde. Uiteraard kan ook de leenaanvraag worden afgewezen.
Net als iedere andere geldlening boven de 450 euro, wordt iedere hypotheek getoetst bij het [[Bureau Krediet Registratie|BKR]].
=== Persoonlijke omstandigheden ===
Diverse details rondom de situatie van de hypotheekgever kunnen het proces beïnvloeden. Zo zal iemand met een vaste baan, die zijn [[Proeftijd (arbeidsovereenkomst)|proeftijd]] heeft afgesloten, een betere onderhandelingspositie hebben dan iemand met een tijdelijk contract. Een (kleine) ondernemer die korter dan drie jaren ondernemershistorie heeft zal ook problemen hebben bij het verkrijgen van de lening. Lopende verplichtingen, zoals [[alimentatie]] of andere leningen beïnvloeden het besteedbaar inkomen, bepalen dus mede het maximaal te lenen bedrag.
===Combinaties van leningen===
Volgens het [[woonakkoord]] wordt het banken toegestaan om naast de gewone annuïteitenhypotheek met een looptijd van 30 jaar een tweede lening te verstrekken die naarmate de eerste wordt afgelost kan oplopen tot maximaal 50% van de waarde van de woning. Als het beide hypothecaire leningen zijn dan gelden de bovengenoemde regels van verplichte aflossing voor beide samen. Aan de voorwaarde dat de totale schuld na 30 jaar hoogstens 50 % van de marktwaarde van de woning op het moment van verstrekking van de hypothecaire financiering is is dan dus voldaan. Het voorschrift van de ''geleidelijkheid'' van de aflossing van het meerdere wordt niet nader gepreciseerd. Het is volgens een door de regering verstrekt voorbeeld bijvoorbeeld wel toegestaan dat de eerste zeven jaar de tweede schuld nihil blijft, terwijl in de vijf daaropvolgende jaren per saldo op beide leningen samen niet wordt afgelost, dus het geld van de aflossingen op de eerste lening wordt volledig geleend en dus bij de tweede schuld opgeteld.<ref>https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-32847-44.html</ref><ref>http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/kamerstukken/2013/03/11/beantwoording-kamervragen-over-toezegging-fiscale-behandeling-schuld-eigenwoning.html</ref>
De Belastingdienst kan twee samenhangende schulden (die bijvoorbeeld beide hypothecaire leningen zijn, gevestigd met één notariële akte) als één schuld beschouwen, waarmee de renteaftrek geheel kan vervallen. Goedgekeurd is echter dat de schulden in ieder geval fiscaal apart worden beschouwd als de rente op de eerste schuld marktconform is en niet ziet op andere rechten of verplichtingen dan de terbeschikkingstelling van de hoofdsom van deze eerste schuld, en dat het rentepercentage op de tweede schuld niet lager is dan het rentepercentage op de eerste schuld.<ref>https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2013-5687.html</ref> Zo kan althans de rente op de eerste lening aftrekbaar zijn.
De combinatie van leningen wordt wel een Blokhypotheek genoemd, naar de minister die deze regeling heeft ingevoerd, of een duo-hypotheek. Er is weinig belangstelling bij aanbieders van hypothecaire leningen om het product aan te bieden.<ref>http://www.rtl.nl/components/actueel/rtlnieuws/2013/05_mei/08/economie/ook_Aegon_en_Delta_Lloyd_weigeren_Blokhypotheek.xml</ref>
====Voorbeelden====
Bij een looptijd van 30 jaar en een rente van 0,3% per maand is het maandbedrag bij annuïtaire aflossing (rente plus aflossing) per maand 0,45% van de hoofdsom. De eerste betaling is dus voor 2/3 rente en voor 1/3 aflossing. Het per saldo te betalen maandbedrag kan lager gemaakt worden door een bedrag bij te lenen. Als de totale schuld niet toe mag nemen kan na 1 maand maximaal 0,15% van de hoofdsom worden bijgeleend, namelijk het bedrag van de aflossing op de eerste lening. Per saldo wordt dan 0,3% van de hoofdsom betaald, namelijk alleen de rente. De eerste schuld bedraagt dan 99,85% van de hoofdsom, en de tweede 0,15%. Na nog een maand betaalt men 0,29955% van de hoofdsom aan rente over het restant van de eerste schuld, en (als bij de tweede lening hetzelfde rentetarief geldt) 0,00045% van de hoofdsom aan rente over de tweede schuld. Men lost 0,15045% van de hoofdsom af op de eerste schuld, en kan maximaal dit bedrag bijlenen. De tweede schuld bedraagt dan 0,30045% van de hoofdsom. Men betaalt zo op beide leningen de rente. De totale schuld blijft gelijk (per saldo lost men niet af), maar de schuld wordt geleidelijk overgeheveld van de eerste naar de tweede lening. De bruto maandlasten zijn de totale bruto rente, die zo gelijk blijft, maar een toenemend deel hiervan is niet aftrekbaar.
Na 231 maanden bedraagt de tweede schuld de helft van de hoofdsom; als de waarde van de woning gelijk is aan de hoofdsom bereikt de tweede schuld hierbij het maximum. Men kan dus bij de tweede lening niet meer bijlenen, maar blijft wel doorgaan met aflossen van de eerste lening. De bruto maandlasten worden nu 0,6% van de hoofdsom (een verdubbeling): van de eerste lening 0,45% (0,15% rente en 0,30% aflossing), van de tweede 0,15% (alleen rente). Na in totaal 30 jaar is de eerste lening afgelost, en resteert een schuld van 50% van de hoofdsom. Als deze niet wordt afgelost zijn de bruto maandlasten nu 0,15% van de hoofdsom. Per saldo is er dus een lening die gedurende 231 maanden niet wordt afgelost, dan in de loop van 129 maanden voor de helft (en wel steeds sneller, zodat ondanks de afnemende rente de maandlasten gelijk blijven), en daarna weer niet.
Meer gelijkmatige maandlasten (wat niet alleen voor de betrokkene maar ook voor de bank meer acceptabel is) worden bereikt door minder bij te lenen (per maand niet meer dan ruim 0,07% van de hoofdsom, de bruto maandlasten zijn dan iets minder dan 0,38% van de hoofdsom) zodat niet eerder dan na 30 jaar het maximum voor de tweede schuld wordt bereikt. Bruto komt dit op hetzelfde neer als een combinatie van een annuïtaire en een aflossingsvrije lening, elke voor de helft van de hoofdsom, maar netto is het eerste voordeliger omdat twee keer zoveel rente aftrekbaar is.<ref>Zie ook [http://www.consumentenbond.nl/test/geld-verzekering/wonen/hypotheken/extra/duo-hypotheek]</ref>
== Risico's bij hypotheken ==
De waarde van een huis zal nooit gelijk blijven. Hoewel, over meerdere decennia gezien, de waarde van de gemiddelde woning (in nominale [[euro]]'s uitgedrukt) duidelijk gestegen blijkt te zijn, zijn er ook periodes aan te wijzen waarin dit niet het geval was. Met name in periodes van hoge kapitaalmarktrente en een slechte [[conjunctuur]] kunnen aanmerkelijke waardedalingen optreden. De hypothecaire schuld blijft echter in nominale euro's luiden. Indien men op een dergelijk moment verkoopt, zal een bank alleen meewerken indien het verschil tussen de hypothecaire schuld en de (lagere) verkoopopbrengst wordt aangezuiverd.
=== Hefboomwerking ===
Bij een hypotheek is er dus sprake van een aanschaf van een object waarvan de waarde kan wijzigen (zowel positief als negatief), hetgeen gefinancierd wordt met een lening waarvan de waarde (behoudens aflossingen) gelijk blijft. In de financiële wereld staat een dergelijke situatie bekend als [[hefboom]]werking of "leverage": de waarde van het verschil tussen die twee bedragen (de "[[overwaarde]]") fluctueert met de waarde van de woning, doch die fluctuatie is procentueel veel sterker. Als de hypotheek volledig fiscaal aftrekbaar is tegen het hoogste belastingtarief (52%) dan zal dit verschil meestal fors positief zijn. Immers, de huizenprijzen stijgen doorgaans evenveel of iets meer dan de inflatie en dit is meestal meer dan de netto rente ( = 48% van de bruto rente).
Bij een beleggingshypotheek is tevens sprake van een risico doordat de waarde van het [[beleggingsdepot]] niet noodzakelijkerwijs toereikend hoeft te zijn om de hypotheekschuld mee af te lossen. Daardoor is bij deze hypotheekvorm in feite sprake van een dubbele [[leverage (economie)|leverage]].
=== Inkomen van de geldlener ===
Niet alleen de waarde van onroerend goed verandert, het inkomen van waaruit rente en aflossing betaald wordt zal in het algemeen ook fluctueren. Dit risico valt te verzekeren bijvoorbeeld met een [[Arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen|arbeidsongeschiktheidverzekering]] en of een [[overlijdensrisicoverzekering]].
=== Fiscale risico's ===
De fiscale faciliteiten hebben als keerzijde het risico dat ze minder gunstig worden. De netto maandelijkse lasten van een hypothecaire lening worden in hoge mate beïnvloed door de fiscale behandeling van de betaalde [[rente]] ([[Hypotheekrenteaftrek (Nederland)|hypotheekrenteaftrek]]) en van de eventuele [[Aflossing_eigenwoningschuld#Speciale mogelijkheden voor opbouw van een kapitaal voor uiteindelijke aflossing|opgebouwde spaar- of beleggingsdepots ten behoeve van de uiteindelijke aflossing]]. Fiscale voordelen van een leningsvorm kunnen bij een wijziging van de fiscale wetgeving sterk verminderen, en zelfs in een nadeel omslaan.
Bij de [[Wet herziening fiscale behandeling eigen woning]] gelden de hierbij ingevoerde nieuwe regels alleen bij een nieuwe hypotheek.
== Bescherming van de consument (Nederland) ==
Sinds 2007 geldt in Nederland de [[WFT|Wet Financieel Toezicht]] (WFT) en de Gedragscode Contactorgaan Hypothecaire Financiers (CHF). Om de consument te beschermen tegen onverantwoordelijk hoge hypotheekverstrekkingen is in deze twee regelingen een aantal regels opgenomen omtrent "de zorgplicht" en de verplichting tot schriftelijke vastlegging hoe een advies voor een bepaalde hypotheek tot stand is gekomen. Wanneer de consument vindt dat hij/zij verkeerd is voorgelicht kan deze een klacht indienen bij bijvoorbeeld het [[Kifid]]. De adviseur moet aantonen dat hij/zij een gedegen en verantwoord advies heeft gegeven aan de consument. De bewijslast ligt bij de adviseur.
== Plichten van de geldlener ==
De aanschaf van een huis en de financiering daarvan is dikwijls een grote financiële beslissing. Het is aan te raden om in een vroeg stadium informatie in te winnen, ruim voordat men op zoek gaat naar een huis.
==Hypotheek (Verenigde Staten)==
In de [[Verenigde Staten]] wordt een andere indeling gehanteerd. Bij de categorisatie wordt over het algemeen gebruikgemaakt van kredietscores van de hypotheekgever en de hoogte van de hypotheekverstrekking ten opzichte van de executiewaarde van het onderpand.
;Prime-hypotheken:
:Hierbij wordt het geld geleend aan de meest kredietwaardige klanten. Deze hebben voldoende onderpand, geen aantekeningen op de kredietwaardigheid en hun inkomen is – onder normale omstandigheden - voldoende om de hypotheeklasten te voldoen. De risico’s voor de banken zijn laag en deze groep betaalt daardoor een relatief lage rente.
;Alt-A hypotheken:
:Bij deze hypotheken is er sprake van een beperkt onderpand en/of inkomenscontrole. Deze hypotheekklasse voor woningen in de VS is minder risicovol dan subprime-hypotheken, maar risicovoller dan de zogenoemde prime-hypotheken. De rente ligt meestal tussen die van de prime en subprime-hypotheek in.
;Subprime-hypotheken:
:Hierbij wordt geld geleend aan hypotheekgevers die geen normale hypotheek kunnen krijgen omdat zij een aantekening in het kredietregister of een beperkt inkomen hebben. De risico's voor de geldverstrekker zijn hierbij het hoogst en dus ook de rente die de hypotheekgever moet betalen.
{{Appendix}}
[[Categorie:Hypotheek| Hypothecaire lening]]
[[de:Hypothekendarlehen]]
[[en:Mortgage loan]]
[[he:משכנתא]]
[[hy:Հիպոթեք]]
[[ja:住宅ローン]]
[[pl:Kredyt hipoteczny]]
[[fi:Asuntolaina]]
[[sv:Bostadslån]]
[[ta:அடமானக் கடன்]]
| |||