Mastenbroek: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
+afbeelding
Deeteeenz (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 21:
'''Mastenbroek''' is een middeleeuwse [[polder]] in de gemeentes [[Zwartewaterland]], [[Kampen (Overijssel)|Kampen]] en [[Zwolle]] en maakt deel uit van het [[IJsseldelta (nationaal landschap)|Nationaal Landschap IJsseldelta]] in de [[Nederland]]se [[provincie]] [[Overijssel]]. Het is een van de oudste polders van Nederland.
 
Midden in de polder ligt de gelijknamige kleine dorpskern met school, verenigingsgebouw en [[kerkgebouw|kerk]]. De polder strekt zich uit tussen de [[IJssel]] en het [[Zwarte Water (rivier)|Zwarte Water]], globaal tussen de steden [[Genemuiden]], [[Hasselt (Overijssel)|Hasselt]], [[Kampen (Overijssel)|Kampen]] en [[Zwolle (Overijssel)|Zwolle]]. Ten zuidwesten van de polder ligt de IJsseldijk, ten noorden van de polder ligt de [[Kamperzeedijk]], een voormalige zeedijk, en ten oosten de dijk van het [[Zwarte Water (rivier)|Zwarte Water]] tot aan het Zwolle-IJsselkanaal, dat in het zuiden het Zwartewater verbindt met de IJssel. Door de polder loopt de spoorlijn Zwolle-Kampen.
 
== Bodemgesteldheid ==
Regel 32:
In [[1363]]<ref>[http://www.kampen.nl/default/ontdekkampen/geschiedenis/geschiedenis/id_9628 Site van de gemeente Kampen] zie kopje 's-Heerenbroek</ref> heeft de stad [[Kampen (Overijssel)|Kampen]] zijn rechten op Mastenbroek geruild met de Utrechtse bisschop [[Jan van Arkel (bisschop)|Jan van Arkel]] voor het Kampereiland en het recht op aanwas in de IJsselmonding. Sindsdien is het [[Kampereiland]] waarvan Kampen de eigenaar is, sterk gegroeid. De bisschop ontwaterde Mastenbroek, dat toen een groot [[Ooibos|moerasbos]] was. Naar het moerasbos verwijst de naam Mastenbroek. De straat- en weteringnaam 'Bisschopswetering' herinnert nog aan deze bisschop van weleer. In [[1580]] speelden de Mastenbroeker trouw katholiek gebleven boeren een grote rol bij het [[Zwols oproer]] van stedelijke Zwolse [[Malcontenten]] tegen [[calvinisme|calvinistische]] [[Staatse leger|Staatsgezinde]] protestantse stadsbestuurders. De Mastenbroeker boeren oefenden wraak uit voor de nederlaag van de katholieken door Kampense gereformeerde strijders op de terugtocht te doden en hun lijken in de [[IJssel]] te werpen.
 
== De Hervormdehervormde kerk ==
De oude hervormde kerk van Mastenbroek is een rijksmonument. Het oorspronkelijke, vermoedelijk tussen 1364 en 1369 door bisschop [[Jan van Arkel (bisschop)|Jan van Arkel]] gestichte kerkgebouw, werd diverse keren hersteld en verbouwd. Evenals na een brand in 1531 en een in 1647. waarvanAan het laatstgenoemde jaar herinnert nog een opschrift herinnert naast de ingang. Van het laatgotische gebouw is het koor (1531) wat smaller dan het schip (1647). De toren werd in 1845 door de huidige vervangen. In 1880 wordt melding gemaakt van de bouw van een nieuw orgel.
 
== Gemeentelijke grenzen ==
Aanvankelijk behoorde Mastenbroek voor een klein deel tot de gemeente IJsselmuiden en voor het overgrote deel bijtot de gemeente Zwollerkerspel. In 1967 is de gemeente Zwollerkerspel opgeheven, waarna het grootste deelgedeelte van Mastenbroek bij de gemeente Hasselt kwam, een kleiner gedeelte bij de gemeente Genemuiden, en een klein gedeelte bij Zwolle, en. ookOok het gebied van IJsselmuiden werd uitgebreid. Bij de gemeentelijke herindeling van 2001 is de grens met Zwolle iets opgeschoven, tot voorbij de MilligensteegMilligersteeg, en voorbij de Stuurmansweg tot aan de Scholtensteeg. Het gedeelte van IJsselmuiden is nu gemeente Kampen. Hasselt en Genemuiden vormen inmiddels samen met Zwartsluis de nieuwe gemeente Zwartewaterland, waar het grootste deel van de polder nu onder valt.
 
De polder wordt gekenmerkt door de strakke, kaarsrechte lijnen, die meestal geassocieerd worden met latere polders als de [[Beemster]] en de [[Purmer]]. Hoewel Mastenbroek van oorsprong geen polder is, maar omdijkt gebied, functioneert hijhet nu al eeuwenlang als polder.
 
De gemeente Zwolle bouwt in een deel van de polder de [[Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra|Vinex-locatie]] [[Stadshagen]]. Ook de andere omliggende plaatsen hebben zich uitgebreid ten koste van Mastenbroek. De polder wordt dus bedreigd door oprukkende verstedelijking. Daarom is hij in 1999 ter bescherming van de cultuurhistorische waarden die hij vertegenwoordigt opgenomen in de [[Nota Belvedere]] van de Rijksoverheid en sindsin 2005 aangewezen als deel van het Nationaal Landschap IJsseldelta.
 
== Polderparfum ==
In de filialen van [[De Bijenkorf (warenhuis)|de Bijenkorf]] was in 2005 ''L'Essence de Mastenbroek'' te koop. Een ''Eau de Polder'' samengesteld door [[parfum]]eur Allesandro Gualtieri, op initiatief van een kunstenares, in samenwerking met een groep inwoners van Mastenbroek. Het 'polderparfum', opgebouwd uit noten van gras en hooi, melk en runderlucht, moet de geurbeleving van Mastenbroek oproepen. Het is onderdeel van een kunstproject van de provincie Overijssel.
 
== Film ==
Er is ook een film over de polder gemaakt. De film 'De uitbreiding van polder Mastenbroek' plaatst de actuele problematiek van de relatie tussen de stad en het landelijk gebied in een bijzonder perspectief, omdat de bewoners van de polder worden uitgedaagd hun defensieve positie te verlaten en over de horizon heen te kijken. Op [[20 november]] [[2004]] ging de film in aanwezigheid van meer dan 400 Mastenbroekers in première in de Nieuwe Buitensociëteit tein Zwolle. Daarna is de film onder meer te zien geweest op [[RTV Oost|TV Oost]], in het NAI (Nederlands Architectuur Instituut) en in museum deDe Paviljoens in Almere.
 
== Website ==
Sinds april 2012 is er ook een website over het heden en verleden van de polder online, genaamd Mastenbroek Toen en Nu<ref>[http://poldermastenbroek.nl/ Mastenbroek Toen en Nu]</ref>. Op deze website hebben bewoners van de polder verhalen en foto's verzameld over de geschiedenis van de polder en de families die er al vele generaties wonen.
 
==Trivia==