'''Gijpen''' is een [[zeilen (zeevaart)|zeil-]] en [[windsurfen|windsurftechnieksurfmanoeuvre]] waarbij op een voor-de-windse koers de langsscheepse zeilen van ene naar hetde andere boord verplaatstboeg worden terwijlovergenomen. zeDe windkont vangen,draait ditdaarbij door de wind, in tegenstelling tot de [[overstag gaan|overstag-manoeuvre]], waarbij de kop door de wind draait. Op dwarsgetuigde schepen spreekt men van [[halzen]] in plaats van gijpen.
Gijpen gebeurt normaal alleen als men wil [[halzen]]. Op een [[ruime wind|ruime-]] of [[voor de wind|voor-de-windse]] koers haalt men de [[giek]], die praktisch dwars op het schip staat, helemaal in (op welk moment het zeil geen wind meer vangt) en viert die aan de andere zijde weer uit. De kunst hierbij is dit zo rustig te doen, dat de giek niet ''overslaat'', omdat daardoor schade aan het tuig kan ontstaan. Een koers waarbij het schip al wel over de andere boeg vaart, maar (nog) niet gegijpt heeft, heet "[[binnen de wind]]".▼
▲Gijpen gebeurt normaal alleen als men wil [[halzen]]. Op een [[ruime wind|ruime-]] of [[voor de wind|voor-de-windse]] koers haalt men de [[giek]], die praktischver dwars op het schipis staatuitgevierd, helemaal in (op welk moment het zeil geen wind meer vangt) en viert die aan de andere zijde weer uit. De kunst is hierbij, isom dit zo rustig te doen, dat de giek nietmet minimaal geweld ''overslaat'', omdatzodra daardoorde schadewind aanvan hetde tuigandere kankant ontstaanin het zeil komt. EenWant koersin waarbijdit overslaan schuilt het schipgevaar alvan weleen gijp: hierdoor kan schade ontstaan. Als de wind al over de anderenieuwe boeg vaartbinnenkomt, maarterwijl het zeil (nog) niet gegijpt heeftis, heetspreekt "men van `[[binnen de wind]]"´ varen.
Gijpen kan ook per ongeluk gebeuren. Als men onbedoeld of ongewild halst zal het zeil op een bepaald moment door de wind naar het andere boord gedwongen worden. Zo'n gijp heet een [[klapgijp]]. Doordat de kracht van de wind achter het zeil zit kan de giek zeer snel overkomen, zodat letsel aan opvarenden en schade aan het schip niet denkbeeldig zijn. Indien men lange [[rak]]ken voor de wind zeilt, zet men op grotere schepen een lijn van het uiteinde van de giek (of boom) naar het voorschip toe. Deze lijn heet de [[bulletalie]] en ze voorkomt dat de giek plotseling kan overslaan. ▼
Omdat '''gijpen''' bij veel wind vooral voor kleine schepen een gevaarlijke manoeuvre is, kiezen die er soms voor het zeil door [[wenden (zeilen)|wenden]] over het andere boord te nemen. Dit heet dan een [[stormrondje]], omdat het schip in dat geval bijna helemaal rond moet varen om op de nieuwe koers te komen.▼
▲Gijpen kan ook per ongeluk gebeurenongewild. Als men onbedoeldop ofeen ongewildvoordewindse koers ongemerkt binnen de wind vaart, bijvoorbeeld door een windschifting, halstdan zal het zeil op een bepaald moment door de wind naar het andere boord gedwongen worden. Zo'n gijpDit heet een [[klapgijp]]. DoordatDoor de kracht van de wind achter het zeil ziten kanhet deontbreken van schootspanning, zullen zeil, giek zeeren schoot snelongecontroleerd overkomenoverzwaaien, zodatwaarbij letsel aan opvarenden en schade aan het schip niet denkbeeldig zijnis. Indien menBij lange voordewindse [[rak]]ken voorwordt de wind zeilt, zet men opö grotere schepen een lijn van het uiteinde van de giek (of boom) naar het voorschip toe. Deze lijn heetgespannen: de [[bulletalie]]. en zeDie voorkomt dat de giek plotseling kan overslaan.
Doordat tegenwoordig de meeste zeilschepen langsscheepse zeilen hebben, wordt ''gijpen'' in veel situaties ook gebruikt om het ''halzen'' aan te duiden.
▲Omdat '''gijpen''' bij veel wind vooral voor kleine schepen een gevaarlijke manoeuvre iskan zijn, kiezenkiest diemen er soms voor het zeil doordoormiddel van [[wenden (zeilen)|wenden]] over het andere boord te nemen. Dit heet dan een [[stormrondje]], omdat het schip invia dat gevaloploeven-wenden-afvallen bijna helemaal rond moet varen om op de nieuwe koers te komen.
Doordat de meeste zeilschepen tegenwoordig langsscheepse zeilen hebben, raakt de term ´´halzen´´ meer en meer in onbruik, ten faveure van ''gijpen''.
