Vervet: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting |
Clean up met hulp van Check WikipedClean up met hulp van [[Wikipedia:Wikiproject/Check Wikipedia|Check Wikipedia, replaced: [[Afbeelding: → [[Bestand: (2) met AWB |
||
Regel 4:
| rl-id = 136271
| afbeelding = Chlorocebus pygerythrus.jpg
| afbeeldingtekst =
| orde = [[Primaten|Primates]] (Primaten)
| familie = [[Cercopithecidae]] (Apen van de Oude Wereld)
Regel 20:
== Beschrijving ==
De vervet is een zeer beweeglijke, slanke primaat met lange ledematen. De vacht is ruw en vrij lang. De rug en kroon zijn over het algemeen lichtgrijs met een olijfgroene gloed. De vachtkleur verschilt per regio. Zo hebben de dieren in [[Oost-Afrika]] een gelige zweem over het midden van de rug, terwijl de dieren in [[Mozambique]] een rode zweem hebben en de Zuid-Afrikaanse dieren donkergroen zijn. De borst en buik zijn wit, de onderste delen van de benen grijzig wit. De staart, die even lang is als de rest van het lichaam, is grijzig met een zwarte punt. Het korte haar op de handen en voeten is zwart van kleur. Het gezicht is eveneens zwart, net als de kleine oren. Rondom het gezicht, van de wangen tot de wenkbrauwboog, loopt een witte vachtkring. De ogen zijn donkerbruin van kleur. Haarpluimen rond de anus en staartwortel is roodbruin. Het mannetje heeft een turquoise tot lazuurblauwe [[scrotum]] en een scharlakenrode penis.
De [[hoektand]]en zijn lang: tot 3,2
=== Afmetingen ===
Het mannetje heeft een [[kop-romplengte]] van 50 tot 65
=== Sporen ===
De uitwerpselen zijn grof afgerond en klonterig en bevatten meestal delen van onverteerd plantaardig materiaal.
== Verspreiding en habitat ==
De vervet leeft verspreid over het zuiden en het oosten van het Afrikaanse continent, van de Ethiopische [[Grote Slenk|Riftvallei]] en Zuid-[[Somalië]] in het noorden, via de laagvlakten van Ethiopië, [[Kenia]], [[Tanzania]], [[Oeganda]], [[Zambia]] ten oosten van de [[Luangwa (rivier)|Luangwa-rivier]], [[Malawi]], [[Mozambique]], [[Zimbabwe]] en [[Botswana]] tot in [[Zuid-Afrika]], waar hij in alle provincies kan worden aangetroffen. Hij wordt ook aangetroffen op eilandjes voor de kust van Kenia en Tanzania, zoals Pemba, [[Mafia (eiland)|Mafia]] en [[Manda (eiland)|Manda]]. Hij ontbreekt grotendeels in het droge westen van zuidelijk Afrika, waar hij voornamelijk wordt aangetroffen langs rivieren als de [[Oranjerivier]] en de [[Okavango]]. Ten westen van de Luangwa-rivier wordt zijn plaats ingenomen door de nauw verwante [[malbrouck]] (''Chlorocebus cynosuros'').
De vervet komt algemeen voor in licht beboste gebieden, zoals boom[[Savanne (landschap)|savanne]]s, [[miombo]], rivierbossen (bij voorkeur gedomineerd door [[acacia]]'s) en [[mangrove]]bossen langs de [[kust]], tot op een hoogte van 3000 meter. De vervet kan ook dicht bij de mens worden aangetroffen, zowel in landbouwgebieden als in [[buitenwijk]]en van stedelijke gebieden. De vervet is voor zijn verspreiding afhankelijk van water. Hij ontbreekt grotendeels in woestijngebieden en dichte wouden.
== Taxonomie ==
De vervet wordt, net als de andere leden van het geslacht der [[groene meerkatten]] (''Chlorocebus''), soms als [[ondersoort]] van ''[[Chlorocebus aethiops]]'' beschouwd. In het verleden werden de groene meerkatten ingedeeld in het geslacht ''[[Cercopithecus]]''.
Er zijn vijf verschillende [[ondersoort]]en van de vervet bekend. De [[malbrouck]] (''Chlorocebus cynosuros'') wordt soms eveneens als ondersoort beschouwd, maar hier als aparte soort behandeld. De vijf ondersoorten van de vervet zijn:
Regel 50:
== Levenswijze ==
[[
De vervet is een [[diurnaal]] dier, wat wil zeggen dat hij overdag actief is. De nacht brengen zij door in een boom, soms langs een rotswand. De vervet is een goede klimmer.
Regel 61:
=== Sociale structuur ===
Het is een zeer sociale aap, die in troepen leeft van meerdere vrouwtjes en enkele onverwante mannetjes. Afhankelijk van de omstandigheden kan een troep bestaan uit zes tot meer dan vijftig dieren. Een troep van tien tot dertig dieren is het meest gebruikelijk. In Oeganda werd een gemiddelde groepsgrootte van negen tot elf dieren aangetroffen.<ref>Gartlan, J.S., C.K. Brain (1968). "Ecology and social variability in ''Cercopithecus aethiops'' and ''C. mitis''".Primates: P. Jay (red.) ''Studies in Adaptation and Variability'', pp. 253–292.</ref>
Vrouwtjes blijven in de troep waarin ze geboren zijn. Mannetjes verlaten de troep na de [[puberteit]], om vervolgens van troep naar troep te zwerven. Een mannetje trekt ongeveer drie jaar met een troep op. Binnen de troep heerst een strikte vorm van [[hiërarchie]]. Zowel onder de mannetjes als onder de vrouwtjes heerst een hiërarchie. Enkel het [[dominant (dier)|dominant]]e mannetje heeft het recht om te paren. De hiërarchie onder vrouwtjes wordt bepaald door verbintenissen tussen verwante vrouwtjes: vrouwtjes uit familie A staan hoger in de hiërarchie dan vrouwtjes uit familie B. Sociale banden worden gesmeed door middel van vlooien.
Deze troep kent een [[territorium (dieren)|territorium]] met duidelijke grenzen. De grootte van het territorium is afhankelijk van de beschikbaarheid van voedsel en bedraagt volgens onderzoek in Kenia tussen de 18 en 96 hectare.<ref>(en) Struhsaker, T.T. (1967). "Ecology of vervet monkeys (''Cercopithecus aethiops'') in the Masai-Ambroseli Game Reserve, Kenya". ''Ecology'' 48, pp. 891-904.</ref> In het centrum van het territorium staat een grote boom of groepje struiken, dat dient als schuil- of slaapplaats. De grenzen van het territorium worden niet verdedigd met agressief gedrag, alhoewel de dieren elkaar kunnen achtervolgen.
==== Communicatie ====
Regel 73:
=== Voortplanting ===
[[
De vervet kent geen vaste [[paartijd]]. Sommige gebieden kennen wel in vaste maanden een geboortepiek. Als het mannetje bereid is om te paren, laat hij zijn felgekleurde [[genitaliën]] zien. De [[draagtijd]] bedraagt 160 tot 170 dagen. Per worp wordt er één jong geboren. Tweelingen zijn zeldzaam. Het pasgeboren jong is zwart met een roze gezicht en weegt 300 tot 400 gram. Na vier maanden worden de jongen [[zogen|gespeend]]. Het vrouwtje blijft echter voor het jong zorgen tot de komst van het volgende jong.
Regel 90:
[[Categorie:Dier uit het Afrotropisch gebied]]
[[Categorie:IUCN-status niet bedreigd]]
{{Link GA|en}}
| |||