Steentijd: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Label: Misbruikfilter: Leeghalen
k Wijzigingen door 89.99.108.47 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Kleuske
Regel 1:
{{Zijbalk drieperiodensysteem}}Met '''steentijd''' of '''stenen tijdperk''' wordt de periode uit de [[prehistorie]] aangeduid waarin mensen gebruiksvoorwerpen uitsluitend van steen maakten, en nog niet van metaal (helemaal aan het eind van de steentijd werden van sommige metalen wel sieraden gemaakt). Aannemelijk is dat ze al die tijd ook wel houten gebruiksvoorwerpen maakten maar die zijn uiteraard vrijwel nooit bewaard gebleven. Een uitzondering zijn de in 1994 bij het [[Duitsland|Duitse]] [[Schöningen]] gevonden houten speren van ongeveer 350.000 jaar oud. Die vondst maakte aannemelijk dat de voorlopers van de mens al zeer lange tijd actieve jagers waren en niet, zoals tot dan door veel archeologen werd aangenomen, vooral aaseters.
Het nationaalsocialisme bevat antiparlementaire, antiliberale, anti-marxistische en vooral racistische elementen. Volgens de nationaalsocialistische propaganda zijn de "Ariërs" de bron van alle menselijke beschaving en zouden alleen "arische" mensen in staat zijn cultuur en wetenschap te bevorderen. Andere 'rassen', door de nazi's als niet waardevol aangemerkt, zouden slechts voor slavenwerk geschikt zijn, en "Joden" - gezien als een apart ras - zouden zelfs gevaarlijk zijn. Racisme leefde in veel Europese staten en in bijvoorbeeld de Verenigde Staten en Zuid-Afrika was het zelfs een onderdeel van het toenmalige regeringsbeleid (zie Rassensegregatie). Maar het Duitse nationaalsocialisme voerde dit vrij algemene westerse racisme tot zijn uiterste consequenties door, culminerend in massamoord (genocide).
 
Het nationaalsocialisme wordt veelal gezien als een ideologie, gebaseerd op een racistische pseudowetenschap. De Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP) was de politieke partij waarin het nationaalsocialisme zich georganiseerd had met als staatkundige leider, Adolf Hitler die ook grotendeels de ideologie had vormgegeven. Deze werd volgens zijn ideologie door "de voorzienigheid" uitgekozen en moest volgens zijn eigen woorden als een soort Messias het Duitse volk 'verlossen van de binnen- en buitenlandse vijanden' en vervolgens naar een glorierijke toekomst leiden. Naar het Duitsland in deze periode wordt wel verwezen met de term nationaalsocialistisch Duitsland (afgekort tot "nazi-Duitsland"). Een van de eerste antisemitische acties van het bijbehorend regime waren de rassenwetten van Neurenberg (15 september 1935), waarin de Joden hun burgerrechten ontnomen werden.
De duur van de steentijd is afhankelijk van de plaats die bekeken wordt: voor bepaalde stammen op [[Borneo]] of [[Nieuw-Guinea]] is hij nog maar net afgelopen, en sommige stammen in het [[Amazonebekken]] bevinden zich aan het begin van de [[21e eeuw]] nog in dit tijdvak.
 
Meestal wordt de steentijd onderverdeeld in drie fasen:
* het ''[[paleolithicum]]'' of de '''oude steentijd''', verreweg de langste periode, van ongeveer 2,5 miljoen jaar geleden tot het einde van de laatste [[IJstijd|ijstijd]], ongeveer 10.000 jaar geleden;
* het ''[[mesolithicum]]'' of de '''middensteentijd''', een aanduiding voor culturen van jager-verzamelaars na het einde van de laatste ijstijd;
* het ''[[neolithicum]]'' of de '''jonge steentijd''', een aanduiding voor culturen waar landbouw de belangrijkste sector in de economie was.
 
Aan het eind van de steentijd werden op beperkte schaal werktuigen van [[koper (element)|koper]] gemaakt, archeologen spreken daar van de ''[[kopertijd]]'', ''kopersteentijd'' of ''chalcolithicum'', daarop volgen de [[bronstijd]] en eventueel de [[IJzertijd|ijzertijd]]. ''Eventueel'' omdat in [[Mesopotamië]] en [[Oude Egypte|Egypte]] het schrift tijdens de bronstijd volwassen werd, waarmee de prehistorie daar voorbij was en daar dus geen sprake is van een ijzertijd.
 
De datering en duur van de steentijd is onderwerp van discussie en hangt ook af van de gehanteerde definities en locaties. De oude steentijd begint ongeveer 2,5 miljoen jaar geleden in Afrika, toen de eerste [[hominidae|hominiden]] gereedschappen uit steen gingen maken. De steentijd begon dus al voordat ''[[Homo sapiens]]'' op aarde rondliep. Het is echter buitengewoon moeilijk met zekerheid te zeggen of een losse steen ('zonder context') met een breukvlak en een scherpe kant het resultaat is van een bewuste bewerking of van een toevallige gebeurtenis; die beslissing wordt veel gemakkelijker door het vinden van grote aantallen van dergelijke stenen in lokale concentraties, terwijl ze op andere, overigens vergelijkbare plaatsen ontbreken. De oudste vondsten zijn daarom altijd controversieel. De overgang naar koper en brons vond in de periode tussen 6000 en 2500 voor Christus plaats, in Noordwest-Europa dichterbij het laatste tijdstip.
 
{{commonscat|Stone Age|Steentijd}}
 
[[Categorie:Steentijd| ]]
{{Link GA|de}}
{{Link GA|es}}