Luikse Revolutie: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Zie ook: geschiedenis |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 4:
| afbeelding =
| onderschrift =
| date = 18 augustus 1789
| place = [[
| casus =
| territory =
Regel 11:
| result = Stichting van de Luikse Republiek; terugkeer naar het [[Prinsbisdom Luik|prinsbisdom]]; annexatie door Frankrijk
| combatant1 = [[Bestand:LuikVlag.svg|23px]] Luikse revolutionairen<br />''Gesteund door''<br />[[Bestand:Flag_of_the_Brabantine_Revolution.svg|23px]] [[Verenigde Nederlandse Staten|Brabantse rebellen]] (1789-1790)<hr>[[Bestand:LuikVlag.svg|23px]] Republiek Luik (1789-1791)<br />[[Bestand:Flag_of_France.svg|23px]] [[Eerste Franse Republiek|Frankrijk]] (vanaf 1792)
| combatant2 = [[Bestand:
* [[Bestand:Flag_of_the_Habsburg_Monarchy.svg|23px]] [[Habsburgse monarchie|Oostenrijk]]
| commander1 = [[Bestand:LuikVlag.svg|23px]] [[Jean-Remy de Chestret]]<br />[[Bestand:LuikVlag.svg|23px]] Jacques-Joseph Fabry<br />[[Bestand:LuikVlag.svg|23px]] Jean-Nicolas Bassenge
| commander2 = [[Bestand:
| strength1 =
| strength2 =
Regel 21:
| portaal =
}}
De '''Luikse Omwenteling''' of de '''Luikse Revolutie'''
Sommigen{{bron?|Wie dan?|2013|11|03}} stellen dit begrip gelijk met de woelige periode waarin de [[prins-bisschop]] afwezig was, tussen zijn vlucht in de nacht van 26 op 27 augustus 1789 en zijn terugkeer op 12 februari 1791. In dat geval liep de Luikse Omwenteling zowat gelijk met de -eveneens mislukte- [[Brabantse Omwenteling]] in de
Anderen{{bron?|Wie dan?|2013|11|03}} zien de Luikse Revolutie als een spiegel of zelfs als een deel van de [[Franse Revolutie]], die ook in 1789 begon. In dat geval gaat de
== 1789-1791: eigenlijke Luikse Omwenteling ==
▲Anderen zien de Luikse Revolutie als een spiegel of zelfs als een deel van de [[Franse Revolutie]], die ook in 1789 begon. In dat geval gaat de revolutie na de terugkeer van de prins-bisschop verder met de intrede van Franse troepen, een eerste keer in 1792 en een tweede keer in 1794. Dan eindigde de revolutie met het opheffen van het prinsbisdom en het opgaan ervan in drie Franse [[departement (Nederlanden)|departementen]]. Tijdens deze fase nam de revolutie extreme vormen aan, die zich bijvoorbeeld uitten in de afbraak van de [[Sint-Lambertuskathedraal (Luik)|Sint-Lambertuskathedraal]].
Na het overlijden van de hervormingsgezinde [[Franciscus Karel de Velbrück]] in 1784 was de eerder behoudsgezinde [[Cesar
Ook de internationale toestand was gespannen: binnen het [[
▲Na het overlijden van de hervormingsgezinde [[Franciscus Karel de Velbrück]] in 1784 was de eerder behoudsgezinde [[Cesar Constantijn Frans van Hoensbroeck]] tot prins-bisschop gekozen. De sfeer over diens bestuur werd kritischer, zoals trouwens ook in de [[Zuidelijke Nederlanden]] en in de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|Verenigde Provinciën]]. Vanuit [[Frankrijk]] bereikten berichten over de inname van de [[Bastille Saint-Antoine|Bastille]] het land van Luik. Op 18 augustus 1789 trok een groep burgers en werklieden uit [[Luik (stad)|Luik]] en [[Verviers]] naar de regeringsgebouwen. De prins-bisschop werd gedwongen het reglement van 1684, dat hem toeliet edicten uit te vaardigen, in te trekken en de aanstelling van nieuwe magistraten te bevestigen. De week daarop vluchtte hij naar [[Trier]]. Op 31 augustus vergaderden de [[Provinciale Staten|staten]] om de omwenteling te bekrachtigen. De prins werd verzocht terug te keren onder de nieuwe constitutie, maar verkoos dat niet te doen. De discussies tussen de verschillende standen konden beginnen.
== 1792-1795: Frans-Oostenrijkse strijdperk ==
▲Ook de internationale toestand was gespannen: binnen het [[Heilig Roomse Rijk]], waar Luik nog een deel van was, waren de grote staten, [[Pruisen]] en [[Oostenrijk]], op voet van oorlog. Op 24 november 1789 bezette een Pruisisch garnizoen de stad en beschermde daarmee feitelijk zowel de Brabantse als de Luikse revolutie tegen de Oostenrijkers. Maar de Luikse en vooral ook de Franse Revolutie radicaliseerden en brachten de Pruisen en de Oostenrijkers tot het [[verdrag van Reichenbach]]. Oostenrijk herstelde de oude macht in de eigen Zuidelijke Nederlanden en in Luik. De prins-bisschop keerde terug als zijn macht veilig en wel hersteld was.
In januari 1792 werd in Parijs een ''Comité général des Belges et Liégeois Unis (Verenigde Nederlanders en Luikenaars)'' opgericht, dat een onafhankelijke republiek naar Frans model nastreefde.
Hoensbroeck overleed op 4 juni 1792 en werd op 16 augustus 1792 opgevolgd door [[Franciscus Antonius van Mechelen|François de Méan]]. Drie maanden later
== Zie ook ==
*[[Geschiedenis van de Oostenrijkse Nederlanden]]
[[Categorie:Geschiedenis van de Nederlanden in de 18e eeuw]]
| |||