Tornado (wervelwind): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Label: Misbruikfilter: Experimenteren |
k Wijzigingen door 213.126.110.154 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Kleuske |
||
Regel 8:
Een tornado ontstaat onder een sterke opwaartse verticale luchtstroom in een buienwolk. De rotatie kan onderdeel zijn van een rotatie van de hele bui, die in dat geval dan [[supercel]] genoemd wordt. De rotatie van een supercel wordt een [[mesocycloon]] genoemd. Daarnaast kunnen ook tornado's voorkomen die niet met een rotatie van de gehele bui samenhangen, of bij buienwolken niet in hun geheel roteren. In het laatste geval zijn ze vaak niet zo krachtig en worden ze vaak [[windhoos]] genoemd.
De krachtigste tornado's komen voor bij [[supercel]]buien. Deze buien bezitten een roterende stijgstroom en vormen zich meestal wanneer de windsnelheid in de atmosfeer sterk toeneemt met de hoogte. Voorwaarde voor het ontstaan van deze — en andere felle — onweersbuien is dat de temperatuur sterk afneemt met de hoogte, terwijl er bij het aardoppervlak vochtige lucht aanwezig is, lucht die veel [[waterdamp]] bevat. Wanneer de waterdamp in de stijgstroom van de bui condenseert tot waterdruppels, komt warmte vrij die ervoor zorgt dat de stijgstroom warmer blijft dan zijn omgeving en daardoor in stand blijft. Warme lucht zet uit en stijgt op door de [[Liftkracht|opwaartse kracht]].
De rotatie rond een verticale as in een [[supercel]] ontstaat door het kantelen van de rotatie (of preciezer: [[Vortex (fluïdum)|vorticiteit]]) rond een horizontale as, die aanwezig is in een stroming waarin de windsnelheid met de hoogte verandert. Dit verklaart waarom voor de sterkste tornado's die met supercellen samenhangen, steeds een sterke verandering van de windsnelheid met de hoogte aanwezig is.
| |||