Diagonaalmethode (fotografie): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Theorie: millimeter nauwkeurig?
plaatje ondersteunt de DM theorie of die nu wel of niet goed is doet niet terzake
Regel 1:
[[Bestand:DM Diagonal method.svg|thumb|Volgens de diagonaalmethode vallen de aandachtspunten op een van de vier diagonalen die vanuit elke hoek worden getrokken.]]
De '''diagonaalmethode''' is een [[Compositie (beeldende kunst)|compositieregel]] in de [[fotografie]], de [[schilderkunst]] en de [[tekenkunst]]. Bij deze compositieregel liggen de aandachtspunten veelal op de [[diagonaal|diagonalen]] van een [[vierkant (meetkunde)|vierkant]] in plaats van op ''sterke plaatsen'', zoals dat bij de regel van derden of de toepassing van de [[gulden snede]] in de fotografie het geval is. Een foto is doorgaans een rechthoekige vorm in de verhoudingen 4:3 of 3:2, waarbij men dus moet kijken naar de vier [[bissectrice]]s van de hoeken. Het beeld oogt prettiger als bepaalde elementen precies op deze lijnen vallen.<ref>Hartel, M. (2008). Urban expression. Digital Photographer, 74(september), 30-42.</ref> De Nederlandse fotograaf en docent [[Edwin Westhoff]] beschreef de regel in 2006 toen hij visuele experimenten verrichtte om te onderzoeken waarom de [[regel van derden]] zo onnauwkeurig is.
== Theorie ==
De aandachtspunten bevinden zich volgens de diagonaalmethode vaak op een millimeter nauwkeurig op een of meer diagonalen van 45 [[Booggraad|graden]] uit een van de vier hoeken van de afbeelding. In tegenstelling tot andere compositieregels, zoals de [[regel van derden]] en de [[gulden snede]], hecht de diagonaalmethode nauwelijks waarde aan de plaatsen waar de lijnen [[Snijden en kruisen|kruisen]] en staat de methode toe dat een aandachtspunt op een willekeurige positie op de diagonaal komt te liggen. Zolang de details op die lijnen liggen, trekken ze de aandacht.{{bron?}}<ref>Westhoff, E. (2009). De diagonaal-methode. Zoom.nl Digitale Fotografie & Video, 2009(10), 82-87.</ref> De diagonaalmethode vereist echter wel dat aandachtspunten zeer nauwkeurig ''op'' de diagonaal komen te liggen, met een maximale afwijking van een millimeter op [[A4 (papierformaat)|A4]]-formaat. Anders dan bij andere compositieregels wordt de methode niet gebruikt om de compositie te verbeteren.
 
== Toepassing ==
De diagonaalmethode is ontstaan uit een analyse van hoe kunstenaars details gevoelsmatig componeren, en zij kan daartoe ook ingezet worden. Zo ontdekte Westhoff dat als je lijnen met een hoek van 45 graden tekent vanuit de hoeken van een afbeelding, je kunt zien naar welke details de aandacht van de kunstenaar uitging. Kunstenaars en fotografen plaatsen aandachtspunten gevoelsmatig binnen een compositie. Met behulp van de diagonaalmethode kan nagegaan worden welke details de maker van een foto, schilderij of ets heeft willen uitlichten. Uit onderzoek van Westhoff bleek bijvoorbeeld dat belangrijke details op de schilderijen en etsen van [[Rembrandt van Rijn]] exact op de diagonalen liggen {{bron?|ik heb het getest met de Nachtwacht, maar zie niet echt iets heel spectaculairs}}. Daarbij valt te denken aan ogen, handen of gebruiksvoorwerpen.
 
De plaatsing van de aandachtspunten op diagonalen is erg moeilijk bewust uit te voeren tijdens het maken van foto's of kunstwerken, maar kan wel tijdens de nabewerking ingezet worden. Zo kan bijvoorbeeld het hoofdonderwerp met behulp van de diagonaalmethode verder naar een van de hoeken geschoven worden.<ref>Elzenga, J. W. (2009). Digitale fotografie natuur: Tips en technieken voor het fotograferen van landschap en dieren. Amsterdam: Pearson Education, p. 47-49.</ref> Op die manier is de methode inzetbaar bij het bijsnijden van eigen werk.<ref>Westhoff, E. (2007). De Diagonaal Methode. FocusXtra 2007 (februari), 18-19.</ref> Hiervoor bevat [[Adobe Photoshop Lightroom|Photoshop Lightroom]] sinds 2007 een hulpmiddel om foto's volgens de diagonaalmethode bij te snijden, naast toepassingen voor andere compositieregels,<ref>Evening, M. (2009). The Adobe Photoshop Lightroom 2 book: The complete guide for photographers. Berkely, CA: Adobe Press.</ref> en het Golden Crop-gereedschap voor Photoshop CS2 en hoger bevat eveneens de diagonaalmethode.<ref>SourceForge (2010). [http://goldencrop.sourceforge.net/ Golden Crop: The ultimate Photoshop cropping solution]. Verkregen op 7 november 2010.</ref> Sinds 2009 zijn er ook [[scripttaal|scripts]] beschikbaar voor [[Corel PaintShop Photo Pro|PaintShop Pro]], [[GIMP]] en Picture Window Pro en in 2010 ook voor [[Inkscape]]. Vanaf GIMP 2.8 zal de DM-standaard onderdeel uitmaken van het programma.<ref>GNOME Bugzilla (2009, January 3). [https://bugzilla.gnome.org/show_bug.cgi?id=566443 Bug 566443: Diagonal Method guidelines for crop tool].</ref>