Kasteel Genhoes (Valkenburg): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
artikel gewikifieerd; paragraafvolgorde gwijzigd; taalgebruik strakker; onduidelijkheden verduidelijkt mbv andere bronnen; tekst uitgebreid.
afbeeldingen toegevoegd; galleries verplaatst; tekst aangevuld
Regel 23:
| onderschrift2 =
}}
[[Bestand:Overzicht met omgrachting - Oud-Valkenburg - 20349612 - RCE.jpg|{{largethumb}}|Kasteel met slotgracht]]
[[Bestand:Genhoes hoeve.jpg|{{largethumb}}|Kasteelhoeve bij Genhoes]]
'''Kasteel Genhoes''' is een [[kasteel]] in de [[Nederland]]s-[[Limburg (Nederland)|Limburgse]] plaats [[Oud-Valkenburg]] in de gemeente [[Valkenburg aan de Geul]]. Het van oorsprong middeleeuwse kasteel ligt ingebed in het fraaie landschap van het [[Geul (rivier)|Geuldal]], iets ten noorden van de [[provinciale weg 595]]. Het kasteel is een [[rijksmonument]].
Regel 38 ⟶ 39:
 
==Beschrijving==
===Tuin en landgoed===
[[Bestand:Overzicht met omgrachting - Oud-Valkenburg - 20349612 - RCE.jpg|{{largethumb}}|Kasteel met slotgracht]]
Kasteel Genhoes wordt aan de westzijde ontsloten door een korte oprijlaan, die met enkele rijen [[Linde (geslacht)|lindebomen]] is beplant. Aan de noordzijde van het kasteel bevindt zich buiten de omgrachting een U-vormige [[kasteelhoeve]] uit de 18e eeuw. Naast de hoeve bevindt zich aan het einde van de oprijlaan een inrijpoort. Het kasteel is toegankelijk via een [[boogbrug]], die uit de 16e eeuw dateert of wellicht nog ouder is. Het kasteel zelf is geheel omgracht (door de binnengracht); de kasteeltuin is deels omgracht (door de buitengracht). De parkaanleg tussen de beide grachten bevat elementen van de 18e-eeuwse, geometrisch aangelegde tuin, waarvan nog een rond bassin, de fundamenten van een [[ijskelder]], een paviljoen (eendenhuis) en enkele [[terracotta]] tuinbeelden resteren. Rond 1825 werd deze [[formele tuin]] uitgebreid met een [[Engelse tuin|Engelse landschapstuin]], waarvan nog enkele monumentale bomen resteren, waaronder [[Beuk (boom)|rode beuk]], [[plataan]], linde en [[eik]] in een wandelbosje ten zuiden van het kasteel. De langgerekte [[moestuin]] is omgeven door [[Limburgse mergel|mergelstenen]] muren.
<gallery>
Bestand:Schin op Geul-Kasteel Genhoes (1).JPG|Oprijlaan met poort
Bestand:Overzicht ommuring kasteel - Oud-Valkenburg - 20331053 - RCE.jpg|Domeinmuur
Bestand:Ronde vijver (?) in de tuin met beeld in het midden - Oud-Valkenburg - 20331061 - RCE.jpg|Historische tuinaanleg
Bestand:Nederhof - Oud-Valkenburg - 20331042 - RCE.jpg|Bijgebouwen
</gallery>
 
===Kasteel: exterieur en interieur===
Het kasteel zelf heeft een L-vormig grondplan, rondom een binnenplaats, die aan de onbebouwde zijden wordt afgeschermd door een mergelstenen muur. Het gebouw bestaat uit een 16e- of 17e-eeuwse westvleugel en een in de 18e eeuw aangebouwde dwarsvleugel. Het oudste deel van het kasteel is waarschijnlijk de zware [[hoektoren]], die de twee vleugels verbindt. In zijn huidige vorm stamt de toren uit ca 1500, maar bouwhistorisch onderzoek heeft in 2006 aangetoond dat delen uit de 12e of 13e eeuw stammen.<ref>Moonen/Roymans, p.8.</ref> De toren heeft een achtkantig, aan de voet sterk geknikt dak, dat eindigt in een uivormige spits, waarop zich een [[windvaan]] met het jaartal 1620 bevindt. De oudste vleugel, met [[trapgevel]], is grotendeels uit [[Limburgse mergel]] opgetrokken met verwerking van [[speklaag|speklagen]] en heeft een [[zadeldak]] met onder de dakrand een [[Fries (kunst)|fries]] met [[Gotiek|gotische]] boogjes. De jongere vleugel is van [[baksteen]] met [[hardsteen|hardstenen]] deur- en raamomlijstingen en een [[mansardedak]]. De hoofdingang van het kasteel bevindt zich in de 18e-eeuwse vleugel, waar zich een [[Barokarchitectuur|barokke]] ingangspartij bevindt.
<gallery>
Bestand:Overzicht brug en toegangspoort kasteel - Oud-Valkenburg - 20331032 - RCE.jpg|Brug en barok portaalbarokportaal
Bestand:Exterieur DETAIL VOORGEVEL - Oud-Valkenburg - 20266777 - RCE.jpg|Detail barokportaal
Bestand:Kasteel Genhoes 5a.jpg|Toren en oudste vleugel
Bestand:Exterieur DETAIL BOOGFRIES - Oud-Valkenburg - 20266783 - RCE.jpg|Detail boogfries
</gallery>
 
===Kasteel interieur===
In het interieur bevinden zich diverse interessante architectuurelementen, zoals een [[baluster]]trap, [[stucwerk|stucplafonds]], [[eikenhout]]en [[parketvloer]]en en [[Lambrisering|zaalbetimmeringen]], drie geschilderde supraporten en een schoorsteenmantel van bruingeaderd marmer in [[Lodewijk XV-stijl]] met een geschilderd [[schoorsteenstuk]] voorstellende ''Diana op jacht''. In de kelders van het kasteel is nog een origineel [[cachot]] aanwezig.
 
In de directe nabijheid zijn een aantal andere belangrijke cultuurhistorische objecten te vinden: de [[Johannes de Doperkerk (Oud-Valkenburg)|Johannes de Doper kerk]], het [[kasteel Schaloen]] en de [[Schaloensmolen]], en, iets verderop, de [[Drie Beeldjes]] en de [[kluis op de Schaelsberg]].
 
===Kasteel: exterieur en interieur===
<gallery>
Bestand:Overzicht brug en toegangspoort kasteel - Oud-Valkenburg - 20331032 - RCE.jpg|Brug en barok portaal
Bestand:Kasteel Genhoes 5a.jpg|Toren en oudste vleugel
Bestand:Interieur overzicht zaal - Oud-Valkenburg - 20331044 - RCE.jpg|Zaalinterieur
Bestand:Stucwerk - Oud-Valkenburg - 20180626 - RCE.jpg|Stucwerkreliëf
Bestand:INTERIEUR, TRAPPENHUIS - Oud-Valkenburg - 20266799 - RCE.jpg|Trappenhuis
Bestand:INTERIEUR, KELDER - Oud-Valkenburg - 20266792 - RCE.jpg|Kelder
</gallery>
 
===Tuin en landgoed===
<gallery>
Bestand:Schin op Geul-Kasteel Genhoes (1).JPG|Oprijlaan met poort
Bestand:Overzicht ommuring kasteel - Oud-Valkenburg - 20331053 - RCE.jpg|Domeinmuur
Bestand:Ronde vijver (?) in de tuin met beeld in het midden - Oud-Valkenburg - 20331061 - RCE.jpg|Historische tuinaanleg
Bestand:Nederhof - Oud-Valkenburg - 20331042 - RCE.jpg|Bijgebouwen
</gallery>
{{Commonscat|Kasteel Genhoes}}
{{Appendix||2=