Slag aan de Berezina: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix |
||
Regel 1:
{{Infobox militair conflict
| conflict=Slag aan de Berezina
| partof=de [[napoleontische oorlogen]]
|
|
| date=[[26 november]] - [[29 november]] [[1812]]
| place=Stoedzjonka bij [[Barysaw]]
| casus=
| territory=
| treaty=
| result=Russische overwinning
| combatant1=[[Bestand:Flag of France.svg|24px]] [[Eerste Franse Keizerrijk|Frankrijk]]
| combatant2=[[Bestand:Flag of Russia.svg|24px]] [[Keizerrijk Rusland]]
| combatant3=
| commander1=[[Bestand:Flag of France.svg|24px]] [[Napoleon Bonaparte]]
| commander2=[[Bestand:Flag of Russia.svg|24px]] [[Michail Koetoezov|Koetoezov]]
| commander3=
| strength1=
| strength2=
| strength3=
| casualties1=30.000-40.000 dood of gewond
| casualties2=6000-10.000 dood of gewond
| casualties3=
}}
{{Zijbalk Napoleons Russische veldtocht}}
[[Bestand:Passage de Berezina Fournier.jpg|{{largethumb}}|Een naïeve tekening door een ooggetuige. In werkelijkheid waren de bruggen langer.]]
[[Bestand:Berezyna.jpg|{{largethumb}}|''Napoleon steekt de Berezina over''<br /><small> Olie op doek door January Suchodolski, 1866, Nationaal Museum Poznań</small>]]
'''De slag aan de Berezina''' is een [[veldslag]] die plaatsvond van 26 tot 29 november [[1812]] aan de [[Berezina]] (een rivier in [[Wit-Rusland]]) tijdens de terugtrekking van de [[veldtocht van Napoleon naar Rusland]].
== Toelichting bij de veldslag ==
In de winter van 1812 trokken de verslagen en al zwaar vermoeide restanten van de [[Grande Armée]], het uit vele nationaliteiten samengestelde leger waarmee keizer [[Napoleon I]] Rusland had willen verslaan, over deze rivier. Op 21 november 1812, aan de oostelijk gelegen oever van de Berezina, slaat de val dicht voor de resten van de Grande Armée: [[Claude Victor-Perrin|Victor]], [[Nicolas Charles Oudinot|Oudinot]], [[Jan Henryk Dąbrowski|Dąbrowski]] en Napoleon worden ingesloten door het leger van [[Peter Wittgenstein|Wittgenstein]] in het noorden, [[Matvej Platov|Platov]], [[Aleksej Jermolov]], [[Michail Miloradovitsj|Miloradovitsj]] en [[Michail Koetoezov|Koetoezov]] in het oosten en het leger onder leiding van [[Pavel Tsjitsjagov|Tsjitsjagov]] via de westelijke oever van de stroom. Tsjitsjagov had eerder [[Minsk]] veroverd met al de voorraden waarop Napoleon had gerekend om zijn leger weer te organiseren. Daarbij had Tsjitsjagov ook met enige moeite het plaatsje [[Barysaw|Borisov]], waar de enige brug over de Berezina was, stroomafwaarts bezet. Na enige schermutselingen trokken de Russen af en verbrandden deze brug.
De ingesloten Napoleon bedacht een plan om uit de opgezette val te ontsnappen: het leger van Tsjitsjagov werd misleid door desinformatie en trok zuidwaarts langs de Berezina. Daartoe bleef een divisie van vierduizend man onder bevel van generaal [[Louis Partouneaux|Partouneaux]] achter in Borisov. Het zat Napoleon ook mee dat Wittgenstein zich niet onder het bevel van Tsjitsjagov wilde plaatsen en de bevelen van Koetoezov negeerde om de rivier over te steken en de Franse terugweg af te snijden. Op 24 november werd gestart met de voorbereidingen tot het bouwen van een brug in het dorp Stoedzjonka, 17 km stroomafwaarts, onder bevel van generaal Aubry. Op die plaats was de rivier 20 m breed en voorzien van een [[wad]] met een maximale diepte van twee meter. De oevers waren evenwel laag en drassig en waren doorsneden door ondiepe zijarmen waardoor de brug aan beide zijden een stuk langer moest worden. De dag daarop arriveerde generaal [[Jean-Baptiste Eblé]] met vierhonderd merendeels Nederlandse [[pontonnier]]s. In de ochtend van 26 november construeerden kapitein [[George Diederich Benthien]] en zijn Nederlandse pontonniers in het ijskoude water het eerste van de 23 brugjukken. In deze uiterst moeilijke omstandigheden, waarbij sommigen door de sterke stroming werden meegesleurd of aan onderkoeling bezweken, kweten zij zich die voormiddag voorbeeldig van hun taak. De brug met een lengte van honderd meter bij vier meter breed, in hoogte variërend van één tot drie meter, betekende in deze omstandigheden een uitzonderlijk werkstuk. Het korps van maarschalk [[Nicolas Charles Oudinot|Oudinot]] stak als eerste de Berezina over en ontplooide zich op de linkeroever naar het zuiden om een te verwachten aanval van Tsjitsjagov af te weren. Ondertussen werd vijftig meter stroomafwaarts een tweede iets stevigere brug geconstrueerd voor de overtocht van de artillerie en de bagagewagens. Op 27 november waagde de rest van de Grande Armée en Napoleon zelf met zijn staf, huishouding en zijn [[Keizerlijke Garde]] onder een lichte sneeuwval de oversteek. De toegang tot de brug werd bewaakt door gendarmes waardoor alleen de strijdbaarste krachten voorrang kregen; achterblijvers, gewonden en een grote groep burgers bleven op de rechteroever.
Regel 43 ⟶ 41:
== Besluit ==
De oversteek en de slag bij de Berezina was gezien de penibele omstandigheden waarin de Grande Armée zich bevond, een relatief succes. De militaire historicus [[Von Clausewitz]] roemde Napoleon achteraf voor de kracht van zijn intellect en de militaire vaardigheden van zijn leger, die het zelfs onder al deze rampspoed niet totaal hadden begeven.
== Trivia ==
Regel 50 ⟶ 48:
== Bibliografie ==
* [[Adam Zamoyski]] ''Napoleon's Fatal March on Moscow'', HarperCollins, 644 pag. ISBN 0007123752 (2004); in vertaling [[1812. Napoleons fatale veldtocht naar Moskou]], uitg. Balans, 2005.
{{DEFAULTSORT:Slag Berez}}
Regel 55:
[[Categorie:Veldslag tijdens de napoleontische oorlogen|Berezina]]
[[Categorie:Veldslag in Wit-Rusland|Berezina]]
▲{{coor title dms|54|19|29.26|N|28|21|16.32|E|scale:6250_region:BY}}
| |||