Abdij van Sint-Truiden: verschil tussen versies

Aan de basis van de abdij van Sint-Truiden stond een [[klooster]], een gemeenschap van monniken, die omstreeks [[655]] door de heilige [[Trudo]] werd gesticht in de plaats ''Sarchinium'' ([[Zerkingen]]; sinds de 12e eeuw aangeduid als [[Sint-Truiden]]). Na de dood van Trudo en zijn heiligverklaring, werd het klooster een [[pelgrimsoord]]. Enkele vroege bewoners van het klooster werden eveneens heilig verklaard ([[Eucherius van Orléans]] en [[Libertus van Sint-TruidenKamerijk]][?]). In de 9e eeuw, waarschijnlijk kort na 817, werd de Regel van Benedictus (''[[Regula Benedicti]]'') aangenomen. In 883 werd de abdij verwoest door de [[Noormannen]].

In 1975 vond een catastrofale brand plaats waarbij een deel van de abdijgebouwen werd verwoest en ook de seminariekerk verloren ging. In 1992 vond er op het complex een ontploffing plaats, waarbij de abdijmolen werd vernield. In 1999 werden de contouren van de romaanse abdijkerk op het abdijterrein (het zogenaamde ''Kerkveld'') zichtbaar gemaakt door middel van [[Schanskorf|schanskorven]]. enTevens markeren acht stalen zuilen, diede plaats en de hoogte (18 m) markerenvan de pilaren in het kerkschip. De toren en de crypte werden toegankelijk gemaakt door middel van een electronisch entreesysteem, waarbij men na betaling een code ontvangt, waarmee ter plekke een hek geopend kan worden. Het Kerkveld zelf is gratis toegankelijk. Aan de voet van de toren werd een bronzen maquette geplaatst.

* Willem van Brussel (ca 1520), bouwheer stenen abtskwartier en abdijmuur

* Hubrecht van Sutendael (ca 1665), bouwheer barok poortgebouwportaal

* Joseph Vanvan Herck (1751-1780), bouwheer classicistischeclassicistisch abdijgebouwenpoortgebouw en Keizerszaal

Het complex van 6 haabdijcomplex, deels omgeven door een 5 meter hoge muur uit 1520, is ca 6 ha groot en strekt zich uit tussen de Grote Markt, de Diesterstraat, de Abdijstraat, de Stenaertberg, de Plankstraat en de Meinstraat. Het bestaat thans uit overblijfselen van de oude abdijabdijkerk, enenkele deabdijgebouwen beginuit 19ede 18e eeuw, toegevoegdeen een aantal 19e-eeuwse seminariegebouwen, die rond eentwee binnenplaatsbinnenplaatsen zijn opgetrokken:. Ook elders in Sint-Truiden bevinden zich gebouwen, die met de abdij verbonden waren. Een deel van de [[kerkschat]] van de abdijkerk bevindt zich thans in de schatkamer van de naast de abdij gelegen Onze-Lieve-Vrouwekerk.<ref>Diriken, pp.10-14.</ref>

Bestand:Sint-Truiden, abdijcomplex, crypte03crypte02.jpg|Crypte met Stefanusaltaarlapidarium

Bestand:Sint-Truiden, abdijcomplex, crypte12crypte08.jpg|RomaanseRomaans kapiteelfries

Bestand:Sint-Truiden, abdijcomplex, crypte08crypte10.jpg|RomaanseGotisch friesbouwfragment

De toren van de voormalige abdijkerk is slechts het restant van een indrukwekkend [[westwerk]] met twee, wellicht drie torens en een [[westkoor]]. De massieve romaanse onderbouw dateert uit 1035-55 en is gebouwd van [[kwartsiet van Tienen]] en [[Gobertange|Gobertinger]] [[zandsteen]]. In de 13e en 14e eeuw is de toren verbouwd in gotische stijl en verhoogd. In de 16e eeuw werden de bakstenen [[traptoren]]s toegevoegd. De [[klokkenstoel]] uit 1779 is [[neoclassicistische architectuur|neoclassicistisch]]. Recent zijn nieuwe stalen trappen en vijf uitzichtplatforms aangebracht. De trap met 195 treden voert deels binnen de 'uitgeholde' toren, deels langs de buitenkant omhoog. De toren is 65 m hoog en is tegen betaling te bezichtigen (één kaartje voor toren, crypte, Keizerszaal en Academiezaal).

Bestand:Sint-Truiden, abdijcomplex, toren02.jpg|Toren vanafvanuit het noorden

Bestand:Sint-Truiden, abdijcomplex, uitzicht04-05.jpg|Uitzicht op de Grote Markt

Het portaal aan de Grote Markt is een indrukwekkend [[Barokke architectuur|barok]] bouwwerk uit 1655 en kwam tot stand ter gelegenheid van het duizendjarig bestaan van de abdij. Het gebouw draagt het wapen van de opdrachtgever, abt Huibrecht van Sutendael. De architect is onbekend gebleven, maar het gebouw draagt de kenmerken van een volleerd barokarchitect. De poorten, ramen en de hoeknis zijn uitbundig gedecoreerd. Het [[zandsteen|zandstenen]] portaal is geplaatst in de abdijmuur naast de toren en gaf via een overwelfde ruimte en een kleine binnenplaats toegang tot de kerk. De overwelfde ruimte heeft een laatgotisch [[kruisribgewelf]], waaruit blijkt dat in 1655 slechts de buitenkant van het portaal in 1655 vernieuwd werd.

Het abtskwartier bestaat uit een U-vormig gebouwencomplex uit de 16e-19e eeuw, rondom een ''cour d'honneur'' (erehof of staatsieplein). Een van de oudere gebouwen is het poortgebouw uit 1779, ontworpen door [[Laurent-Benoît Dewez]] in de stijl van de [[barokarchitectuur in het prinsbisdom Luik|Luikse barok]]. enHet [[fronton]] boven de poort is voorzien van beeldhouwwerk doorvan H.de Luikenaar Henri Vivroux (1737-1808) en stelt een mirakel van de heilige Trudo voor.<ref>Volgens een legende zou Trudo op jonge leeftijd al kerkjes hebben gebouwd. Een vrouw zou zo'n kerkje hebben vernield waarop ze met blindheid geslagen werd. Trudo genas haar echter.</ref> Een ander gebouw binnen het abtskwartier met een lange geschiedenis is de KeizerzaalKeizerszaal, oorspronkelijk in opdracht van abt Willem van Brussel gebouwd, in de 16e eeuw door abt Sarens hersteld. enDe inkelders dateren nog uit die laatste periode. In 1770 werd deze vleugel in opdracht van abt VanJoseph van Herck grotendeels opnieuw opgetrokken door de barokarchitect [[Laurent-Benoit Dewez]]. De plafondschildering wordt toegeschreven aan de gebroeders Caldelli, twee Italiaanse decoratieschilders.<ref>Inmiddels wordt aangenomen dat de gebroeders Caldelli niet het plafond van de Keizerzaal, maar twee andere plafonds in het abtskwartier hebben beschilderd (zie [http://sector.openmonumenten.be/sites/sector.openmonumenten.be/files/page/files/tt06_marjan_buyle.pdf M. Buyle, ''‘Een salon à l'italienne’. Italiaanse schilders en stukadoors in Vlaanderen'']).</ref> Zij beelden de ontvangst van de broers van [[Jozef (zoon van Jakob)|Jozef]] in Egypte uit, een [[Allegorie (beeldende kunst)|allegorische voorstelling]], die duidelijk maaktemaakt dat de opdrachtgever, abt Jozef vanVan Herck, niemand boven zich duldde dan [[keizer Jozef II]], en dus niet de [[Lijst van prins-bisschoppen van Luik|Luikse prins-bisschop]]. De muurschilderingen zijn 19e-eeuws. In de ontvangstruimte naast de Keizerszaal bevindt zich een ''[[Kruisafneming]]'', toegeschreven aan een leerling van [[Peter Paul Rubens|Rubens]] en een beeld van de heilige [[Eucherius van Orléans|Eucherius]], toegeschreven aan [[Jean Del Cour]].

Bestand:Sint-Truiden, abdijcomplex04.jpg|Detail poortgebouw met reliëf en jaarsteen (1779)

Bestand:Sint-Truiden, abdijcomplex, Keizerszaal01(detail)Keizerszaal02.jpg|Decoratie Keizerszaal

===SeminariegebouwenDienstgebouwen en dienstgebouwenseminarie===

Bestand:Sint-Truiden, abdijcomplexDiesterstraat, uitzicht02Bogaardenklooster, later seminarie.jpg|EersteSeminariegebouw binnenhofDiesterstraat

Bestand:Sint-Truiden, abdijcomplex10Breendonkstraat, seminariekapel.jpg|TweedeSeminariekapel binnenhofBreendonkstraat