Dodecafonie: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 3:
== Oorsprong ==
De gedachte achter de dodecafonie werd door Schönberg als volgt omschreven: "Zwölf nur auf einander bezogene Töne", waarmee de componist een soort [[absolute muziek]] bedoelde, zonder referenties naar buitenmuzikale inhouden ([[programmamuziek]]). Geen toon mocht belangrijker zijn dan de andere, alle dienden in principe even vaak voor te komen in een [[compositie (muziek)|compositie]]. Deze 'democratie' in de muziek geeft de luisteraar een onbestemd gevoel, het gehele principe van een [[Tonica (muziek)|tonica]] wordt in dit systeem vermeden. In feite was de dodecafonie daarmee een soort muzikale [[ideologie]].
Schönbergs twaalftoontechniek maakt gebruik van een reeks, waarin elk van de 12 [[toon (geluid)|tonen]] eenmaal voorkomt. Deze ''reeks'' is als het ware het [[Desoxyribonucleïnezuur|DNA]] van de compositie omdat zij het verschijnen van [[toonhoogte]]s reguleert, en wordt de ''normreeks'' genoemd. Omdat een enkele reeks onvoldoende variatie mogelijk maakte, gebruikte Schönberg tevens de "inverse" (horizontale spiegeling der [[Interval (muziek)|intervallen]]), de ''retrograde'' (omgekeerde reeks) en de ''inverse retrograde'' van de rij, elk in alle [[transponeren (muziek)|transposities]]. Dat leverde 4 x 12 = 48 reeksen als basismateriaal op.
| |||