Meridiaan (geografie): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kleine redig
Regel 1:
[[Image:Prime meridian.jpg|Merkteken van de [[meridiaan van Greenwich]]|thumb]]
Een '''meridiaan''' is in de aardrijkskunde een denkbeeldige lijn over het aardoppervlak van pool naar pool, die haaks staat op de evenaar. Daarmee vormt deze lijn de helft van een [[grootcirkel]], een wat verwarrende term aangezien de aarde geen perfecte bol is, en daarmee haar omtrek (over de polen) geen cirkel, maar een [[Ellips (wiskunde)|ellips]]. Meridianen spelen of speelden een belangrijke rol bij het vaststellen van een standaardtijd, eerst op nationaal en later op internationaal niveau.
 
==Betekenis==
DeEen aardemeridiaan isverbindt overalle punten waar de zon tegelijkertijd op haar hoogste punt staat. Rond de [[evenaar]] is de aarde verdeeld in 360 graden, elkdie weervanaf verdeeldeen inreferentielijn minuten(of en[[nulmeridiaan]]) vervolgensworden seconden.uitgemeten, Deen meridianenaangeduid staanworden vaakin graden net(van als0 detot breedtelijnen (parallellen180) dieoosterlengte, errespectievelijk haakswesterlengte. opIn staanhet verleden aangegevenis opook plattegrondenwel eneen kaarten,enkelzijdige mettelling daarbijgehanteerd hun- afstandvan 0 tot een360. [[nulmeridiaan]]Samen ofmet referentielijn.de Depositie keuzein voorgraden zo'nten referentielijnopzichte isvan eende wetenschappelijk[[evenaar]] arbitraire,(de diebreedte) vaaken opeventueel historischede en/ofhoogte politiekekan grondenelke totplek standop kwamaarde éénduidig worden aangegeven. De laatste eeuw maken deze coördinaten meestal deel uit van een groter geheel aan standaarden en referentieparameters, dat men een [[geodetisch coördinatensysteem]] noemt.<br />
De 360° van de omtrek van de planeet kan verdeeld worden in 24 zones van 15° elk, die door de draaiing van de aarde overeenkomen met telkens 1 uur tijdsverschil. Andersom betekent 1 uur waargenomen tijdsverschil dus een lengteverschil van 15 graden. De onderlinge relatie van deze twee grootheden speelde tot in de negentiende eeuw een hoofdrol bij onder andere navigatie: met een steeds nauwkeurigere vaststelling van tijdsverschillen kon de geografische lengte worden bepaald.
Daarna kreeg de meridiaan er de rol van ''ijkpunt in de tijd'' bij. Zo'n 100 jaar lang is de [[Greenwich Mean Time]] de internationale standaard geweest, gebaseerd op de middelbare zonnetijd op de meridiaan in die plaats.<br />
 
==Etymologie==
Regel 20 ⟶ 22:
*[[UTC]]
*[[Tijdzone]]
*[[Meridiaanlijn]]
 
[[Categorie:Lengtegraad]]