Erišum I: verschil tussen versies

}}

'''Erišu'''('''m''') '''I''' was de heerser van [[Assyrië]] 1974–1935 v.Chr.<ref group=nb>Sommige historici geven 1939–1900 v.Chr. (''naar'' Amélie Kuhrt, The Ancient Near East, C. 3000-330 BC, Volume 1, Routledge, 1996, p. 82).</ref>. Zijn naam wordt geschreven als ^m''e-ri-šu'', of ^mAPIN''-ìš'' in latere teksten, maar altijd met een begin-''i'' in zijn eigen zegel en inscripties en die van zijn onmiddellijke opvolgers,<ref name=veenhof>{{ cite book | title = The Old Assyrian List of Year Eponyms from Karum Kanish and is Chronological Implications | author = K. R. Veenhof | publisher = Turkish Historical Society | year = 2003 | pages = 40, 3–10 }}</ref>. De naam betekent “hij heeft gewenst,”<ref name=pna>{{ cite book | title = The Prosopography of the Neo-Assyrian Empire, Volume 1, Part II: A | author = E. Frahm | editor = K. Radner | publisher = The Neo-Assyrian Text Corpus Project | year = 1998 | pages = 404 }}</ref>. Hij was zoon en opvolger van [[Ilushuma|Ilušuma]], Hij verschijnt als 33e op de ''[[Koningslijsten#Assyri.C3.AB|Assyrische koningslijst]]'' en regeerde 40 jaar.<ref group=i>Khorsabad kinglist.</ref> Hij betitelt zichzelf als: "[[Assur (godheid)|Aššur]] is king, Erišum is onderkoning"<ref group=nb>^d''a-šùr'' LUGAL ''i-ri-šu-um'' PA.</ref> en ''Išši’ak Aššur''^ki, “gouverneur van Assyrië,” in een tijd dat deze kleine stadstaat beheerst schijnt te zijn door een [[oligarchie]] van de patriarchen van de vooraanstaande families. De belangrijkste gebeurtenis van zijn bewind was de vestiging van verre handelsposten ''kārum'', in centraal Anatolië. De bekendste is die van [[Kültepe]], destijds Kaneš, daar de koopmansfamilies van de stad krachtig uitbreiding van hun handelsnetwerk nastreefden.

Een van twee kopieën van de ''Assyrische koningslijst''<ref group=i>SDAS Kinglist: [^m''E-ri-š''] ''u'' DUMU ^mDINGIR''-šum-ma'', [''šá li-ma-ni''? ''-šu-ni'' 10] + 30 MU.MEŠ LUGAL''-ta'' DÙ''-uš''.</ref> die hem vermelden geeft hem een regering van slechts 30 jaar,<ref>{{ cite journal | title = Two Assyrian King Lists | author = I. J. Gelb | journal = Journal of Near East Studies | volume = VIII | issue = 4 | year = 1954 | page = 213 }}</ref> maar dit staat in contrast met een complete [[eponiemenlijsten|eponiemenlijst]] van 40 stuks hoogwaardigheidsbekleders, die bekend zijn van tabletten<ref group=i>KEL A (kt 92/k 193), at [http://www.cdli.ucla.edu/cdlisearch/search/index.php?SearchMode=Browse&ResultCount=1&txtID_Txt=P361336 CDLI].</ref> gevonden in Kültepe.<ref name=veenhof/>

:::::'''Inscriptie van Êrišum I'''<ref name=grayson>{{ cite book | title = Assyrian Royal Inscriptions, Volume 1 | author = A. K. Grayson | publisher = Otto Harrassowitz | year = 1972 | pages = 8–15, 20, 84–85 }}</ref><ref group=i>Tablet copies: An 201139 and An 20114.</ref>

{{cquote|1=Degene die te veel praat in de Tredenpoort, de demon zal zijn mond en zijn achterwerk grijpen; hij zal zijn hoofd stukslaan als een gebroken pot, hij zal vallen als een gebroken riet en water zal uit zijn mond vloeien. Degene die te veel praat in de Tredenpoort, zijn huis zal een ruïne worden. Hij die opstaat om vals getuigenis te geven, mogen de [Zeven] Rechters die rechtspreken in [de Tredenpoort, een vals] oordeel [tegen hem geven]; [moge Aššur], [[Adad]] en [[Bel (Mesopotamië)|Bel]] [mijn god, zijn zaad plukken], mogen hem geen plaats [...] geven.<br /><br> />

[Degene die…] … mij gehoorzaamt, [wanneer hij] naar de Tredenpoort [gaat], [moge] de paleiswacht [hem helpen], [moge hij] de getuigen en de eiser naar het hof [zenden]; [mogen] de rechters [...] en een goede beslissing nemen [in Ašš]ur.}}

Gedurende zijn bewind werden er ''kārums'' gevestigd langs de handelsroutes Anatolië in. Dat geldt voor Kaneš (Kültepe), maar ook in Amkuwa (Alisar Höyük), Ḫattuša (Boğazköy) en achttien andere plaatsen die nog geïdentificeerd moeten worden. Sommige worden ''warbatums'' genoemd, ondergeschikte satellieten van de ''kārums''.

De talrijke inscripties van zijn tijd gewagen van de bouw van een tempel voor Aššur, de "wilde stier" genoemd met een plein en twee biervaten, vergezeld van de vloeken die iedereen zou treffen die dit alled niet voor de geëigende dooreinden zou gebruiken. Zijn inspanningen werden later aangehaald door latere koningen zoals [[Shamshi-Adad I|Šamši-Adad I]], ter gelegenheid van de herbouw<ref name=grayson/> en [[Salmanasser I|Šulmanu-ašared I]], die opmerkte dat er 159 jaar verlopen was tussen Erišums werk en dat van Šamši-Adad, en een verdere 580 years tot zijn eigen tijd waarin een brand het bouwsel verwoest.<ref name=grayson/> Erišum had gebruik gemaakt van [[onteigening]] om een gebied van de Schaappoort to de Volkspoort vrij te maken voor een vergroting van de stadmuur. Dit stelde hem in staat te pochen dat “Ik heb de muur hoger gemaakt dan de muur die mijn vader gebouwd had.”<ref name=grayson/> Onder Erišums andere publiekde bouwwerken was de tempel van [[Ishtar (godin)|Ištar]] en die van Adad.

{{Appendix|1=|2=

::'''Inscripties'''

::'''Aantekeningen'''

::'''Verwijzingen'''

::'''Bronvermelding'''

* {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=Ninurta-apal-Ekur|datum=20130317}}