Vredesbeweging: verschil tussen versies

Een '''vredesbeweging''' is elke beweging die ernaar streeft een conflict of een oorlog te vermijden of te beëindigen. Dit streven naar [[vrede]] kan ingegeven zijn door een principieel [[pacifisme]] of [[antimilitarisme]] maar dat is niet noodzakelijk zo. Er kunnen ook andere redenen zijn waarom een partij vrede wil sluiten, door overeenkomst of zelfs door overgave. In [[1917]] zette Rusland de oorlog met Duitsland stop door aan zowat alle Duitse eisen te voldoen. [[Vladimir Lenin|Lenin]] en de [[Bolsjewieken|Bolsjewistische partij]] kregen daarvoor grote steun van de Russische bevolking, die zwaar geleden had onder de oorlog.

De internationale vredesbeweging ontstond in de 19e eeuw, onder meer rond de [[Krim-oorlog]]. In [[1892]] schreef [[Bertha von Suttner]] haar roman "[[Die Waffen nieder]]" (de wapens neer). Zij stichtte met [[Alfred Hermann Fried]] de Duitse ''Friedensgesellschaft''. Beiden kregen later de [[Nobelprijs voor de Vrede]], die vanaf [[1901]] wordt uitgereikt. [[Alfred Bernhard Nobel|Alfred Nobel]] had moeten beleven hoe zijn eigen uitvinding, het [[dynamiet]], vooral voor oorlogvoering gebruikt werd. In [[1899]] en [[1907]] waren er belangrijke [[Vredesconferentie van Den Haag|Vredesconferenties in Den Haag]].

De [[Eerste Wereldoorlog]] was verscheurend voor de socialistische internationale. Op 4 augustus [[1914]] stemden bijna alle sociaaldemocraten in de [[Rijksdag (Duitsland)|Rijksdag]] in met de oorlogskredieten. Alleen enkelen rond [[Rosa Luxemburg]] verzetten zich. [[Karl Liebknecht]] keurt de kredieten wel goed maar verzet zich later tegen de oorlog, onder andere nadat hij gehoord heeft van de Duitse wandaden in bezet België. Hij wordt gevangengezet. Den Haag is in 1915 opnieuw de ontmoetingsplaats voor een Internationaal Vredescongres met meer dan duizend vrouwen uit Europa en Amerika. De secretaris van de [[Tweede Internationale|Socialistische Internationale]], de Belg [[Camille Huysmans]] onderneemt nog een vredespoging met een conferentie in Stockholm in [[1917]] van alle socialisten, zowel van de neutrale landen als van de oorlogvoerende landen. Hij had onder andere steun van de Nederlandse socialistische leider [[Pieter Jelles Troelstra|Troelstra]], maar andere kopstukken, [[Vladimir Lenin|Lenin]] onder andere, lagen dwars. Een aparte vrede met Duitsland, gevolgd door een Duitse overwinning in de oorlog, en dan een socialistische machtsovername in Duitsland, zou de [[bolsjewieken]] beter uitkomen (zie Geldolf). Aan de andere kant namen paus [[Benedictus XV]] en [[Henry Ford]] tijdens de oorlog wel opgemerkte vredesinitiatieven.

Tussen de twee wereldoorlogen beperkte de vredesbeweging zich voornamelijk tot kringen van intellectuelen en kunstenaars.

Ook na de [[Tweede Wereldoorlog]] is het wachten tot het einde van de jaren zestig om opnieuw een grote '''anti-oorlogsbeweging''' te zien, met name tegen de [[Vietnamoorlog]]. Algemeen wordt aangenomen dat de Verenigde Staten zich uit Vietnam terugtrokken onder druk van de binnenlandse en buitenlandse publieke opinie. Voor het eerst speelden televisiebeelden daarbij een belangrijke rol.

Met dé '''vredesbeweging''' wordt tegenwoordig meestal bedoeld de bewegingen die streefden en nog streven naar [[Kernwapenontmanteling|beperking of ontmanteling van kernwapens]], meer bepaald op het hoogtepunt van de [[Koude Oorlog]]. Vooral in de jaren 1981 en 1983 slaagde deze beweging er in om telkens grote menigten op de been te brengen in West-Europese steden, uit protest tegen het [[NAVO-dubbelbesluit]] van 1979, dat plaatsing beoogde van 572 Amerikaanse middellangeafstandsraketten in vijf West-Europese landen. Zo bijvoorbeeld: Bonn 10 oktober 1981: 250.000 deelnemers; Brussel 25 oktober 1981: 200.000 deelnemers; Amsterdam 21 november 1981: 400.000 deelnemers; Brussel 23 oktober 1983: 420.000 deelnemers; Den Haag 29 oktober 1983: 550.000 deelnemers. Deze massale vredeswil was de voorbode van het einde van de [[Koude Oorlog]].{{feitBron?||2009|10|13}} Ook de [[Duitse Democratische Republiek|DDR]] kende een sterke vredesbeweging, in kerkelijke kring.

Op kleinere schaal kunnen nog de vredesbewegingen in de Verenigde Staten en Israël genoemd worden. De Verenigde Staten kennen altijd een sterke binnenlandse en buitenlandse '''anti-oorlogsbeweging''', wanneer zij aan een oorlog deelnemen. Dat was zo bij de [[Eerste Wereldoorlog]], de [[Tweede Wereldoorlog]], de [[Vietnamoorlog]], de [[Golfoorlog (1990-1991)|Golfoorlog]] en de [[Irakoorlog]]). De vredesbeweging in [[Israël]] wil het conflict aldaar beëindigen door toegevingen te doen, met name het erkennen van onafhankelijke staat [[Palestina (land)|Palestina]].

| Kolom1 =

* [[Christen-socialisme]]

* [[Kerk en Vrede]]

* [[Nobelprijs voor de Vrede]]

* [[Pax Christi]]

| Kolom2 =

* [[Interkerkelijk Vredesberaad]] (IKV)

* [[IKV Pax Christi]]

* [[Humanistisch Vredesberaad]] (HVB)

* [[Komitee Kruisraketten Nee]] (KKN)

* [[Stop de Neutronenbom]]

* [[International Fellowship of Reconciliation]] (IFOR)

* [[Platform tegen de Nieuwe Oorlog]]

* [[Pacifistisch Socialistische Partij]]

* [[Ecologisme]], [[Greenpeace]]

* [[Vredesactie]]

* [http://www.vrede.be/ Vrede vzw]

* [[Clolonel]] (Clonelijk Loslopend Nederlands Leger)