Vulkanische vlakte: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
redactie, -samenvoegen
Regel 1:
Een '''vulkanische vlakte''' is een [[geomorfologie|geomorfologische]] benaming voor een grote [[vlakte]] opgebouwddie uitis eenontstaan [[lava]] met een relatief hoogdoor [[smeltpunt]]. Op [[terrestrische planeetvulkaan|terrestrische planetenvulkanische]] is dit [[mafisch|basische]] lavaactiviteit. InDergelijke hetvulkanische algemeen spreekt men van [[Large Igneous Province]]s. Vulkanische vlaktenvlaktes kunnen zich over oppervlakten van vele duizenden [[vierkante kilometer]] uitstrekken.
{{samenvoegen|Large Igneous Province}}
 
Een '''vulkanische vlakte''' is een [[geomorfologie|geomorfologische]] benaming voor een grote [[vlakte]] opgebouwd uit een [[lava]] met een relatief hoog [[smeltpunt]]. Op [[terrestrische planeet|terrestrische planeten]] is dit [[mafisch|basische]] lava. In het algemeen spreekt men van [[Large Igneous Province]]s. Vulkanische vlakten kunnen zich over oppervlakten van vele duizenden [[vierkante kilometer]] uitstrekken.
De belangrijkste types zijn vlaktes opgebouwd uit en [[lava]] en vlaktes die zijn ontstaan door een [[pyroclastische stroom]].
 
== Lavavlaktes ==
Lavavlaktes, ook wel ''[[large igneous province]]s'' genoemd, bestaan uit lava met een relatief hoog [[smeltpunt]]. Op [[aardse planeet|aardse planeten]] is dit [[mafisch|basische]] lava.
 
Hierbij zijn enkele belangrijke verschillen met een [[schildvulkaan]]:
Regel 7 ⟶ 11:
 
==Voorbeelden op Aarde==
Het grootste deel van het oppervlak op [[Aarde (planeet)|Aarde]] bestaat eigenlijk uit vulkanische vlaktenvlaktes. We denken hier in de eerste plaats aan [[oceanische korst]] die ontstaat bij het uiteendrijven van [[Tektonische plaat|platen]]. Daarnaast bestaan er echter ook grote vulkanische vlakten op de [[continent]]en zoals de [[Deccan Traps]] die het [[Dekan]]-plateau in [[India]] vormen, de [[Snake River]] Plains in de [[Verenigde Staten|USA]], dit worden [[basaltvloed]]en genoemd. De grootste vulkanische vlakte zijn de [[Siberian Traps]], in Noord-Centraal [[Siberië]].
 
==Voorbeelden in het zonnestelsel==
Op de [[Maan]] zijn de donkere [[mare (maanzee)|maria]] (ook wel zeeën genoemd) in feite reusachtige vlaktenvlaktes die grote [[inslagkrater|inslagbassins]] hebben opgevuld. De grootste mare op de Maan is [[Oceanus Procellarum]] die een oppervlakte van 2.150.000 vierkante kilometer heeft.
 
Op [[Venus (planeet)|Venus]], [[Mars (planeet)]] en [[Mercurius (planeet)|Mercurius]] kennen uitgestrekte vulkanische vlakten. Op [[Mercurius (planeet)|Mercurius]] valt dit misschien niet zo op, maar door [[kratertelling]]en heeft men toch achterhaald dat de planeet in haar vroege geschiedenis ook [[vulkanisme]] kende.
 
Op [[Venus (planeet)|Venus]], [[Mars (planeet)]] en [[Mercurius (planeet)|Mercurius]] kennen uitgestrekte vulkanische vlaktenvlaktes. Op [[Mercurius (planeet)|Mercurius]] valt dit misschien niet zo op, maar door [[kratertelling]]en heeft men toch achterhaald dat de planeet in haar vroege geschiedenis ook [[vulkanisme]] kende.
Ook op [[IJsmaan|ijsmanen]] zoals [[Enceladus (maan)|Enceladus]], [[Miranda (maan)|Miranda]] en [[Ariel (maan)|Ariel]] komen vulkanische vlakten voor. Die bestaan niet uit basische lava, maar ze zijn opgebouwd uit [[IJsmagma|ijsmagma]] dat via langgerekte spleten het oppervlak bereikt. Omdat die ijsmagma [[Viscositeit|viskeuzer]] is dan de lava, worden hier eerder langgerekte structuren dan echte vlakten gevormd.
 
Ook op [[IJsmaan|ijsmanen]] zoals [[Enceladus (maan)|Enceladus]], [[Miranda (maan)|Miranda]] en [[Ariel (maan)|Ariel]] komen vulkanische vlaktenvlaktes voor. Die bestaan niet uit basische lava, maar ze zijn opgebouwd uit [[IJsmagma|ijsmagma]] dat via langgerekte spleten het oppervlak bereikt. Omdat die ijsmagma [[Viscositeit|viskeuzer]] is dan de lava, worden hier eerder langgerekte structuren dan echte vlaktenvlaktes gevormd.
==Zie ook==
* [[Large Igneous Province]]
* [[Lijst van zeeën op de maan]]
 
[[Categorie:Planetologie]]