Lavabo: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
Samengevoegd met Aquamanile per Wikipedia:Samenvoegen/201305 |
||
Regel 1:
[[Bestand:Equestrian Knight Aquamanile.jpg|thumb|Bronzen aquamanile in de vorm van een ridder te paard, tweede helft van de
Een '''lavabo''' ([[Latijn]] voor "ik zal wassen") of '''aquamanile''' is een [[middeleeuwen|middeleeuwse]] [[Pot (aardewerk)|pot]] die gebruikt werd voor het wassen van de handen voor een belangrijk maal. De term aquamanile wordt meestal gebruikt voor de middeleeuwse exemplaren. Deze kunnen de vorm van een beest hebben, waarbij de staart het handvat vormt en de bek de schenktuit.
▲[[Bestand:Equestrian Knight Aquamanile.jpg|thumb|Bronzen aquamanile in de vorm van een ridder te paard, tweede helft van de dertiende eeuw, [[Nedersaksen]], ([[Metropolitan Museum of Art]])]]
De lavabo was doorgaans van metaal. Vanwege de waarde van de pot ontleende de eigenaar een zekere status aan het bezit hiervan. De oudste in Nederland opgegraven lavabo stamt uit de
In [[Vlaanderen]] verwijst de term ook vandaag de dag nog naar een [[wasbak]]. In [[Nederland]] is het woord in het dagelijks taalgebruik in onbruik geraakt, behalve dan voor het bekken dat men in de [[sacristie]] van een [[kerkgebouw|kerk]] vindt voor de handwassing van de [[priester]] voor de aanvang en na afloop van de [[mis]]viering (de [[piscina (kerk)|piscina]] of sacrarium).▼
▲In [[Vlaanderen]] verwijst de term ook vandaag de dag nog naar een [[wasbak]]. In
▲De oudste in Nederland opgegraven lavabo stamt uit de [[15e eeuw]] en werd in [[2007]] gevonden bij de opgraving nabij een voormalig [[koopmanshuis]] in [[Alkmaar (Nederland)|Alkmaar]].<ref>''Zeldzame 15e-eeuwse waterpot gevonden in Alkmaar'' - Algemeen Dagblad, 7 maart 2007</ref>
==
De lavabo of aquamanilebehoort tot de [[liturgisch vaatwerk (katholieke Kerk)|vasa non sacra]], het [[liturgie|liturgische]]vaatwerk van de [[katholieke Kerk]].
Lavabo is ook een andere naam voor het [[ritueel]] van de handenwassing tijdens de [[H. Mis]]. Hierbij reciteert de [[priester]] Psalm 25 : "Lavabo inter innocentes manus meas, et circumdabo altare tuum, Domine." ([[Mis van Paus Pius V]]) of Psalm 50: "Lava me, Domine, ab iniquitate mea, et a peccato meo munda me." ([[Mis van Paus Paulus VI]]).<br />▼
Bij de handenwassing wordt een ''lavabokan'' en een ''lavaboschaal'' gebruikt. Na de wassing droogt de priester zijn handen met het ''lavabodoekje''. In middeleeuwse kerken bevindt zich vaak een nis in de muur van het [[priesterkoor|koor]] ([[piscina (kerkbouw)|piscina]]) met een uitgang naar buiten. De priester goot het water van de wassing in de piscina, zodat het op het kerkhof stroomde.▼
▲
▲Bij de handenwassing wordt een
{{Appendix|Bronnen}}
{{Commonscat|Sinks}}
| |||