Acceptance and commitment therapy: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Queeste (overleg | bijdragen)
Graag stoppen met dit hernoemen naar "psychische flexibiliteit"
Aangepast met bronnen.
Regel 1:
'''Acceptance and commitment therapy''' (ACT)<ref> A-Tjak & De Groot (2008) Acceptance & Commitment Therapy. Een praktische inleiding voor hulpverleners. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Hayes, S.C.; Strosahl, K. D.; Wilson, K. G. (2006). Acceptance and Commitment Therapy. Een experiëntiële weg naar gedragsverandering.</ref> is een relatief nieuwe vorm van [[gedragstherapie]] die aan het eind van de 20ste eeuw is ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog [[Steven C. Hayes]]. In ACT wordt cliënten geleerd zich te richten op zaken die ze op directe wijze kunnen beïnvloeden, zoals hun eigen gedrag, in plaats van controle proberen te krijgen over ervaringen die niet direct te beïnvloeden zijn, zoals emoties en gedachten (dit wordt [[experiëntiële vermijding]] genoemd). Dit impliceert een acceptatiegerichte houding ten opzichte van deze emoties en gedachten. Kern van ACT is de filosofie dat het vechten tegen onvermijdelijke zaken uiteindelijk ten koste gaat van een waardevol leven. Sinds maart 2011 is ACT in de [[Verenigde Staten]] officieel erkend als [[evidence-based medicine|evidence based]].<ref>[http://174.140.153.167/ViewIntervention.aspx?id=191 Officieel Amerikaans register van evidence-based behandelingen.]</ref>
[[Afbeelding:ACT hexaflex.jpg|thumb|right|De hexaflex met de 6zes kernprocessen en het doel: psychologische flexibiliteit|400px]]
== Kernprocessen ==
De behandeling vindt plaats aan de hand van 6zes kernprocessen:
 
* ''cognitieve defusie'': het leren scheiden van [[cognitie]]s (kennis, ideeën of overtuigingen) en gedrag. Je kunt iets anders doen dan je gedachten je ingeven, wat je dus de keuzevrijheid geeft om het 'advies' dat je brein je geeft op te volgen, of niet.
Regel 11:
* ''Toegewijde actie''<ref name="Groot2009">Groot, F. De (2009). ACT en multidisciplinaire mogelijkheden. In J. A-Tjak & F. de Groot (Red.),''Acceptance & Commitment Therapy. Een praktische handleiding voor hulpverleners.'' (pp. 115-124), Bohn Stafleu van Loghum</ref> of ''engagement''<ref name="Groot2009" />: de bereidheid om je gedrag stap voor stap te veranderen in de richting van de waarden waaraan je jezelf verbonden hebt
 
AlleHet kernprocessenmodel staangaat er van uit dat alle kernprocessen met elkaar in verband, zestaan kunnenen niet los van elkaar gezien worden. In combinatie leidtkan het toepassen van deze processen leiden tot het ultieme doel van ACT: psychologische flexibiliteit, ook psychische flexibiliteit genoemd.<ref name="Hayes2006)">Hayes, S, & Smith, S. (2006). ''Uit je hoofd in het leven. een werkboek voor een waardevol leven met mindfulness en Acceptatie en Commitment Theorie.'' Amsterdam: Uitgeverij Nieuwerzijds.</ref><ref Dename="Meijden2009">Meijden, kernprocessenN. wordenvan weergegevender in(2009). ACT bij angst. In J. A-Tjak & F. de zogenaamdeGroot (Red.),''hexaflexAcceptance & Commitment Therapy. Een praktische handleiding voor hulpverleners.'' (pp. 65-70), eenBohn zeshoekStafleu waarvanvan Loghum</ref><ref name="Trompetter2011">Trompetter, H.R., Klooster, ten, P.M., Köke, A &, Scheurs, K.M.G. (2011). Acceptatie van pijn: problemen met de puntenfactoriële staanvaliditeit voorvan de verschillendevertaling processenvan diede gerichtChronic zijnPain opAcceptance Questionnaire. ''Psychologie & Gezondheid, 39''(5), 292-300.</ref><ref>Het gebruik van het centralebegrip doel''psychologisch'' in ''psychologische flexibiliteit'' is mogelijk kwestieus, aangezien ''psychologisch'' eigenlijk betekent ''met betrekking tot de psychologie'' en vaak ten onrechte wordt gebruikt als synoniem van ''psychisch'' (Warren, 1934; Van Everdingen & Van den Eerenbeemt, 2012). Het gebruik van het begrip ''psychische flexibiliteit'' komt echter in de drie aangegeven bronnen uit de ACT-vakliteratuur wel voor. <br /> Warren, H.C. (red.) (1934). ''Dictionary of psychology''. Boston: The Riverside Press.<br />
Everdingen, J.J.E. van, & Eerenbeemt, A.M.M. van den (2012). ''Pinkhof Geneeskundig woordenboek'' (12de uitgave). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum/Springer Media.</ref>. De kernprocessen worden weergegeven in de zogenaamde ''hexaflex'', een zeshoek waarvan de punten staan voor de verschillende processen die gericht zijn op het centrale doel.
 
== Theoretische achtergrond ==
Regel 22 ⟶ 23:
== Onderzoek ==
In de laatste jaren is uit empirisch onderzoek gebleken dat ACT een effectieve behandelmethode is voor diverse psychische en lichamelijke problemen.<ref>Hayes, S. C., Luoma, J., Bond, F. W., Masuda, A. & Lillis, J. (2006). Acceptance and Commitment Therapy: Model, processes and outcomes. Behaviour research and therapy 44, 1, 1-25</ref>
Zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek door middel van zogenaamde [[Gerandomiseerd onderzoek met controlegroep|randomised controlled trials]] en klinische gevalsbeschrijvingen dat ACT effectief is bij onder andere chronische pijn, angst en fobieën, depressie, psychotische stoornissen, obsessieve-compulsieve stoornissen, eetstoornissen, arbeidsgerelateerde problemen, levensfaseproblematiek/ouderen, epilepsie, en diabetes. ACT -interventies zijn ook effectief gebleken bij het verbeteren van sportprestaties bij gezonde mensen.<ref>García, R. F., Villa, R. S., & Cepeda, N. T. (2004). Effect of hypnosis and Acceptance and Commitment Therapy (ACT) on physical performance in canoeists. International Journal of Clinical and Health Psychology, 4(3), 481-493.</ref>
 
== Handleidingen en zelfhulpboeken ==
Naast empirische artikelen zijn er praktische algemene handleidingen voor therapeuten beschikbaar en handleidingen voor specifieke doelgebieden als [[depressie (klinisch)|depressie]], [[psychotrauma]], [[angststoornis]]sen en [[chronische pijn]]. Daarnaast is een aantal zelfhulpboeken op de markt voor mensen die lijden aan depressies, angst, trauma's, piekeren, diabetes, chronische pijn, woede, omgaan met [[dementie]] in de familie en [[anorexia nervosa]].
 
== Kritiek ==
Regel 31 ⟶ 32:
* hoewel ACT zich niet zegt te richten op verandering van de inhoud van het denken, kan acceptatie van klachten geformuleerd worden als een verandering in het 'denken over het hebben van klachten'.<ref>Verheul, R. (2007). Voorwoord. In: Handboek dialectische gedragstherapie: de klinische praktijk, Van den Bosch, W., Meijer, S., Backer, H.</ref>
* ACT is niets nieuws: de inzichten van ACT zijn al langer bekend binnen andere psychotherapeutische stromingen, zoals de cliëntgerichte benadering of de [[psychoanalyse]].
* ACT -onderzoekers zijn overmatig enthousiast: ze lopen op de empirische feiten vooruit
* RFT is een overmatig ingewikkeld model van het menselijk denken,<ref>Appelo, M. T. (2007). Boekbespreking 'Uit je hoofd in het leven' van S.C. Hayes. Directieve therapie.</ref> het werkzame element kan verklaard worden door bestaande cognitief-gedragstherapeutische modellen.<ref>Korrelboom, K.& Ten Broeke, E. (2004). Integratieve gedragstherapie.</ref>