Gitta Sereny: verschil tussen versies

'''Gitta Sereny''' ([[Wenen]], [[13 maart]] [[1921]] — [[Cambridge (Engeland)|Cambridge]], [[14 juni]] [[2012]]), een Engelse van Oostenrijks-Hongaars-Joodse afkomst, was een [[Geschiedenis|historica]], [[journalistiek|journaliste]] en schrijfster van [[biografie]]ën.<ref>[http://www.wo2actueel.nl/artikel/1422/Gitta-Sereny-onderzoekster-van-het-kwaad-overleden.htm WO2Actueel.nl - Gitta Sereny, onderzoekster van het kwaad, overleden]; [http://www.liberales.be/figuren/gitta Leven en werk van Gitta Sereny]</ref> Haar werk richtte zich vooral op de [[Holocaust]] en op [[kindermishandeling]]. Ze werd bekend door haar boeken over de Engelse [[Mary Bell]], die als jong meisje twee andere kinderen vermoordde en [[Albert Speer]], die zijn rol in de massamoord op de Europese [[Jodendom|Joden]], [[zigeuner|zigeuners]] en [[homoseksueel|homoseksuelen]] niet onder ogen wenste te zien. Beiden heeft ze uitgebreid geïnterviewd.

Gitta Sereny werd geboren in [[Wenen]] op 13 maart 1921. Zij was de dochter van Ferdinand Sereny, een protestantse Hongaar en van Margit Herzfeld, een Duitse van Joodse afkomst. Zij was twee jaar toen haar vader stierf. Per trein op weg naar haar Engelse school was ze getuige van een van de grote [[Nationaalsocialisme|nationaalsocialistische]] partijdagen in [[Neurenberg]]. Toen ze dit op school vertelde gaf een lerares haar het boek ''[[Mein Kampf]]'' te lezen.

Tijdens de inval van de Duitsers in [[Oostenrijk]] was ze getuige van het enthousiast onthaal van [[Adolf Hitler|Hitler]]. In de Graben stuitte Sereny op een menigte burgers en Duitse soldaten. In het midden van de menigte zag ze haar vroegere kinderarts dr. Grünberg, die met een dozijn andere personen het plaveisel aan het poetsen was met een tandenborstel. In woede schold ze menigte uit. Ze riep dat een groot dokter, een redder van mensenlevens, hier vernederd werd en vroeg hen of dit hun idee van een bevrijding was. De menigte ontbond zich hierop binnen de twee minuten.

In 1938 vluchtte Sereny voor de [[Nazi's|nazi's]] naar [[Frankrijk]] waar ze actief was in een hulporganisatie voor kindvluchtelingen. Ze had ook contacten met het [[verzet (Tweede Wereldoorlog)]] en in 1941 kon ze via [[Spanje]] naar de [[Verenigde Staten]] vluchten. De reden voor de vlucht was de waarschuwing in mei dat Gitta’s moeder en haar Joodse levensgezel niet langer veilig waren.

Na de [[Tweede Wereldoorlog]] werkte zij in Duitsland mee aan een project van de UNRRA ( United Nations Relief and Rehabilitation Administration). De Nazi’snazi’s hadden kinderen bij hun ouders weggehaald om ze een [[Arische ras|''arische'']] opvoeding te geven. Die kinderen terug in contact brengen met hun biologische ouders was een van Sereny’s opdrachten.

Sereny had een aantal basisregels voor haar interviews: de interviewer en geïnterviewde moetenmoesten een "relatie" ontwikkelen. De geïnterviewde mocht echter niet denken dat de interviewer aan zijn/haar kant stond. Ze was van oordeel dat het afgrijselijke aspectkarakter van de misdaden voldoende was als veroordeling.

Sereny was van mening dat het onderwerp [[genocide]] als zodanig zou moeten worden besproken. Ze vond dat de [[Holocaust]] beschouwd moest worden als genocide en niet zozeeralleen als alleen een specifieke aanval op Joden.

==Eerbetuiging.==

Sereny schreef ook over [[Franz Stangl]], de gewetenloze commandant van [[Treblinka (vernietigingskamp)|Treblinka]]. Enkele uren na Sereny's laatste gesprek met hem, stierf Stangl in de gevangenis aan een [[hartaanval]]. Gitta Sereny schreef het boek over Stangl om een antwoord te krijgen op twee morele vragen:

Ten eerste, hoe kan een politieman de morele ladder van wetshandhaving naar het moorden van minderbedeelden en Joden afdalen? Ten tweede: Hoehoe leefde Strangl met zichzelf na zijn misdaden?

Sereny deed uitgebreid onderzoek naar de achtergrond van de jonge moordenares [[Mary Bell]]. Ze interviewde haar familie, haar kennissen en mensen die professioneel betrokken waren bij de zaak. In 1972 kwam het boek ''The Case of Mary Bell'' uit. Ook in dit boek komt het thema ''schuld en onschuld'' aan bod. De auteursrechten voor haar tweede boek ''Cries Unheard'' deelde ze met Mary Bell als dank voor haar medewerking. Deze beslissing werd aangevallen in de Britse pers. De bedoeling van haar boek was om Bell als symbool te laten fungeren voor het toenemende gebruiktoepassen in Groot-Brittannië, Europa en Amerika van het volwassenenrecht in zaken van ontspoorde kinderen die misdaden pleegden. Sereny was gechoqueerd door de houding van de politie, advocaten en de pers ten opzichte van Bell tijdens haar proces in 1968.