Anjerrevolutie: verschil tussen versies

Door niet aflatende koloniale oorlogen in [[Mozambique]], [[Guinee-Bissau]] en [[Angola]] (sinds [[1961]]) was Portugal in het begin van de [[1970-1979|jaren 70]] van de 20e eeuw verder verarmd tot een van de armste landen van Europa. Duizenden Portugese burgers moestengingen op zoek naar een betere toekomst in [[Frankrijk]], [[Duitsland]], [[Zwitserland]] en [[Luxemburg (land)|Luxemburg]], veel jonge mannen ontsnapten zo aan een -lange–lange en gevaarlijke-gevaarlijke– [[legerdienst]] in [[Afrika]]. Door hoge werkloosheid en armoede heerste er een enorme onvrede in het land en werd de roep om democratie steeds groter. Zelfs de beruchte geheime politie [[PIDE|DGS]] (Direcção Geral de Segurança), de vroegere [[PIDE]] (Polícia Internacional e de Defesa do Estado), die tegenstanders van het regime vervolgde, opsloot of vermoordde, kon deze ontwikkeling niet meer de baas.

Die avond om 22.55u zendt het radiostation ''Emissores Associados de Lisboa'' het lied ''E Depois do Adeus'' (''Sinds het Afscheid'') van [[Paulo de Carvalho]] uit, waarmee Portugal een paar weken eerder, op [[6 april]] [[1974]], deelgenomen heeft aan het [[Eurovisiesongfestival]] en als laatste was geëindigd. Deze zender heeft slechts een bereik van 100-150 km rond [[Lissabon]], maar geeft alvast in het centrum van het land het afgesproken signaal voor de opstandige officieren en soldaten om posities in te nemen. Even later, op [[25 april]] om 00.20u, bevestigt uitzending van het lied ''Grândola, Vila Morena'' (''Grândola, bruine stad'') van de progressieve zanger [[José Afonso|Zeca Afonso]] dat de operaties begonnen zijn en de strategische punten in heel het land moeten bezet worden (vanaf 03.00u). Hiervoor maken de coupplegers gebruik van het radiostation [[Radio Renascença]], eigendom van de Portugese bisschoppenconferentie, dat ook op de korte golf (6155 kHz) uitzendt, zodat het nu niet alleen in heel Portugal, maar ook in de overzeese gebiedsdelen van Portugal beluisterd kan worden. Nu weten de opstandige legereenheden dat de coup definitief begonnen is en er geen weg terug is. Andere militaire onderdelen sluiten zich in de loop van de volgende uren bij de opstand aan. Om 04.20u wordt op de zender ''Rádio Clube Português'' een eerste communiqué van de MFA omgeroepen. Dit alles gebeurt zonder dat een schot is gelost.

De gebeurtenissen in [[Portugal]] werden aandachtig gevolgd vanuit buurland [[Spanje]], waar ''regime'' en [[oppositie (politiek)|oppositie]] zich opmaken voor de opvolging van [[Caudillo]] [[Francisco Franco]], die na een langdurig ziekbed -– een jaar later -– in [[november]] [[1975]] zou overlijden. In Spanje, dat veel minder leed onder [[dekolonisatie]] en in de [[19e eeuw]] al veel koloniën was verloren, was echter juist het regimetrouwe leger de steunpilaar van de autocratische regering van generaal Franco.

De Anjerrevolutie maakte de weg vrij voor een zeer snelle [[dekolonisatie]] van [[Mozambique]], [[Angola]], [[Guinee-Bissau]] en [[Kaapverdië]], [[Sao Tomé en Principe]] en -– 24 jaar en 100.000 doden tijdens het conflict met [[Indonesië]] later -– uiteindelijk ook voor [[Oost-Timor]].

Op economisch gebied zette de Anjerrevolutie, na moeilijke en verwarrende jaren 70, Portugal op weg naar het lidmaatschap van de [[Europese Unie]] in [[1986]], tegelijk met buurland koninkrijk Spanje. Voorbeeld is de [[landbouw]]: kleinschalig en vaak armoedig in het noorden, meestal extensief gebruikt grootgrondbezit in zuiden van het land. De ''illegale bezetting'' van dergelijk vruchtbaar land in onder andere [[Alentejo]], van vlak na de Anjerrevolutie, werd teruggedraaid. Dat betekende de ondergang van bijna alle [[Coöperatie|coöperatieve]] landbouwbedrijven, gevormd door en voor landbouwarbeiders en geleid door marxistisch-geïnspireerde bestuurders. Het land in het zuiden wordt tegenwoordig op moderne -intensieve- wijze in cultuur gebracht, voor veeteelt en gewassen. Ook in het noorden zijn er steeds meer grote op massaproductie gerichte landbouwbedrijven.