Neus: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 80.57.188.225 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door JurgenNL |
|||
Regel 1:
[[Bestand:Neus1.jpg|thumb|Neus van mens ([[in profiel]])]]
[[Bestand:Dog's nose Macro.JPG|thumb|Neus van hond]]
De '''neus''' is een [[orgaan]]. Bij de meeste [[gewervelden|gewervelde dieren]] zit de neus centraal op het [[gelaat|gezicht]] of aan het eind van de [[snuit]]. In een neus zitten bij de meeste dieren twee neusgaten. Ademhalen gebeurt voornamelijk door de neus. De neus heeft als functie de lucht te reinigen, te verwarmen en tevens dient de neus om te [[reukzin|ruiken]].
De natte neus van zoogdieren dient tevens om de richting van de luchtstroom te bepalen, en maakt daardoor de reukzin ook richtingsgevoelig. [[Zintuig|Koudereceptoren]] in de huid reageren met grote gevoeligheid op de afkoeling door [[verdamping]] aan de kant waar de luchtstroming het sterkst is.
== De menselijke neus ==
In de ingang van de neus zitten neusharen. Neusharen voorkomen dat grotere schadelijke deeltjes in de longen terechtkomen en maken de luchtstroming turbulent. De neus gaat over in de [[neusholte]], die van het aangezichtsvlak tot achterin de keel doorloopt. In de neusholte bevinden zich links en rechts symmetrisch drie dunne, met [[slijmvlies]] beklede botplaten ([[neusschelp|conchae]]) die het inwendig oppervlak van de neusholte sterk vergroten. Deze plooien vangen de kleinere deeltjes die in de ingeademde lucht aanwezig zijn op. Ze zijn goed doorbloed en verwarmen zo de lucht die ingeademd wordt, maar zorgen ook voor een turbulentie in de luchtstroom die ervoor zorgt dat geurstoffen worden getransporteerd naar het [[reukslijmvlies]], dat zich bovenin de neusholte bevindt (onder de [[schedelbasis]], tussen de [[Orbita|oogkassen]]).
De linker- en rechterneusholte zijn van elkaar gescheiden door het [[neustussenschot]] of neusseptum. Dit bestaat uit een voorste deel van [[kraakbeen]] en een achterste gedeelte van [[bot (anatomie)|bot]]. In het slijmvlies van het tussenschot lopen veel oppervlakkige bloedvaatjes en de meeste [[bloedneus|neusbloedingen]] vinden hier hun oorsprong. Het voorste deel van het tussenschot wordt ''[[locus Kiesselbachi]]'' genoemd.
In de neusholte draineren twee andere organen: de [[bijholte]]n en de [[traanklier]]en.
Aan de laterale zijden draineert de [[kaakholte]] (sinus maxillaris). Bovenin de neusholte draineren de [[voorhoofdsholte]] (sinus frontalis)en de [[zeefbeenholte]]s (sinus ethmoidales). Bij een forse verkoudheid kunnen deze holten vollopen met neusslijm. Ze raken dan verstopt en gaan ontsteken. Je hebt dan een [[bijholteontsteking]] (sinusitis).
De traanklier draineert overtollig traanvocht naar de neusholte via de traanbuis (ductus lacrimalis). Bij een stevige huilbui merk je dit omdat je daarna je neus moet snuiten.
Bij prikkeling van het neusslijmvlies treedt een beschermende [[reflex (biologie)|reflex]] in werking, het [[niezen]]. Er treedt een onwillekeurige inademing op gevolgd door een explosieve uitademing door de neus, waardoor eventuele vastzittende of prikkelende deeltjes met het [[snot]] naar buiten komen.
Sommigen hebben de gewoonte het neusslijm met een [[vinger]] te verwijderen. Dit wordt ''[[neuspeuteren]]'' genoemd.
De neus heeft een uiterlijk zichtbare vorm. Zo is er de wipneus, een neus met omhoogstaande punt en de haakneus, waarbij de punt naar beneden wijst. Mensen hebben de neiging bepaalde karaktereigenschappen toe te schrijven aan de eigenaars van deze neuzen. Hiervoor bestaat echter geen wetenschappelijk bewijs of statistische onderbouwing.
De neus staat midden in het gezicht en is dus sterk bepalend voor het uiterlijk. Een kleine verandering kan een grote verbetering voor iemand betekenen. Reden waarom een neuscorrectie een veelgevraagde cosmetisch chirurgische ingreep is. Bij een neuscorrectie kunnen grootte en vorm van de neus veranderd worden.
== Neustussenschot ==
| |||