Tapuit: verschil tussen versies

De '''tapuit''' (''Oenanthe oenanthe'') is een [[zangvogel]] uit de orde [[Saxicolinae]] en behoort tot de familie [[Muscicapidae]] (Vliegenvangers).

Tapuiten zijn [[trekvogel]]s die overwinteren in [[Afrika]] op de [[Savanne (landschap)|savannen]] en komen vroeg in de [[lente]] terug. 's Zomers (ongeveer van maart tot oktober) zijn ze in heel [[Europa (werelddeel)|Europa]] aanwezig. In [[Zuid-Europa]] verblijven de [[vogels]] meestal hoog in de [[Berg (aardrijkskunde)|bergen]]. De in [[Noord-Amerika]] [[broeden]]de ondersoort, de Groenlandse Tapuit (''[[Oenanthe oenanthe leucorhoa]]''), overwintert ook in Afrika en zijn [[vogeltrek|doortrekkers]] in Nederland.

De tapuit houdt van open terrein zonder struiken en bomen. Je vindt de tapuit op weiden en akkers met stenen muren, hoogveen- en duingebieden, stuifzanden, rotsachtig terrein, eilanden, kusten, berghellingen en [[morenen]]. Tapuiten nestelen in rotsspleten, stenen muren, steenhopen, konijnenholen, etc. De tapuit is een [[insecten]]eter die foerageert op de grond, bijvoorbeeld op grasland.<ref name="vogelsvaneuropa">{{voetnootCiteer web | url = http://www.capitool.nl/boek/9789041018922/Vogels-van-Europa | ISBN10 = 9041018921 | ISBN13 = 9789041018922 | titel = '''Vogels van Europa''' | datum = 2003 | auteur = Rob Hume | vertaling = F. Hofsteenge, Willemien Werkman, C. Smit, Frits Hofsteenge | uitgever = Unieboek Uitgeverij Het Spectrum | Imprint = Van Reemst | Serie = Capitool Veldgidsen }}</ref><ref name="anwbvogelgidseuropa">{{voetnootCiteer web | url = http://books.google.nl/books?id=YqHlOcjmanYC&printsec=frontcover&dq=Vogelgids+van+Europa&hl=nl&ei=ptuDTZ3JNcqUOuWm7McI&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CDIQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false | ISBN13 = 9789018030803 | titel = '''ANWB Vogelgids van Europa''' | datum = 2002 | auteur = Lars Svensson, P.J. Grant | illustraties = K. Mullarney, D. Zetterstrom | vertaling = Arnoud van den Berg, André van Loon, F.G. Rozendaal | uitgever = Tirion Uitgevers BV Baarn}}</ref>

In Nederland is de tapuit een schaarse broedvogel in de [[duin (geografie)|duinen]] en zandverstuivingen. De soort broedde vooral op de [[Waddeneilanden]] en in mindere mate in de duinen van [[Noord-Holland]] en [[Zuid-Holland]]. Reeds in de jaren 1960 waren er aanwijzingen dat de vogel achteruit ging. In de jaren 1990 werd de tapuit schaars in de duinen op het vaste land. In het binnenland komt de tapuit nog regelmatig voor op droge heidevelden en zandverstuivingen op de [[Veluwe (streek)|Veluwe]], in [[Drenthe]] en Zuidoost-[[Friesland]]. Vooral in Zuidoost-Friesland ([[Aekingerzand]] bij [[Appelscha]]) houdt de tapuit min of meer stand.<ref>Bijlsma, R.G., F. Hustings & C.J. Camphuysen, 2001. Avifauna van Nederland 2. ISBN 9074345212</ref> In Limburg en Noord-Brabant is de tapuit een zeldzame broedvogel.

Gemiddeld gaat de tapuit echter hard achteruit. Door het intensieve gebruik van de grond in Nederland voor onder andere bebouwing, landbouw, bosaanplant, etc. is de hoeveelheid oppervlakte die geschikt is als broedgebied voor de tapuit enorm afgenomen. Door de bemesting van het land zijn er steeds minder schrale open, zandige plekken die onmisbaar zijn voor de tapuit. Er wordt geprobeerd om woeste gronden te behouden en de duingebieden in stand te houden. Ook de afname van het aantal konijnen en dus oude konijnenholen waar de tapuit graag in broedt, vormen een probleem. [[Vogelbescherming]] Nederland probeert door het kunstmatig creëren van konijnenholen geschikte broedplaatsen te maken voor de tapuit.

[[SOVON]] schat dat de achteruitgang tussen 1990 en 2007 meer dan 5% per jaar bedraagt, er broeden in 2007 nog ongeveer 700 paar in Nederland.<ref name="SOVON" >[http://www.sovon.nl/nl/soort/11460 SOVON] Verspreiding en aantalsontwikkeling van de tapuit in Nederland</ref> Ook in Vlaanderen gaat het slecht met de tapuit. De soort staat op de [[Vlaamse Rode Lijst (broedvogels)|Vlaamse rode lijst]] als ''ernstig bedreigd'' en de vogel is in 2004 als ''bedreigd'' op de [[Nederlandse Rode Lijst (vogels)|Nederlandse rode lijst]] <ref name="rodelijst">{{voetnootCiteer web | url = http://www.minlnv.nederlandsesoorten.nl/get?site=lnv.db&view=lnv.db&page_alias=soort&sid=1239&version=legislation | titel = '''Rode Lijst Nederland''' | datum = 21-05-2011}}</ref> gezet.

De '''tapuit''' (''Oenanthe oenanthe'') is een [[zangvogel]] uit de onderfamilie [[Saxicolinae]]. Tot de nieuwe [[vogels (taxonomie)|taxonomische indeling]] van Hackett ''et al.'' uit 2008 <ref>Shannon J. Hackett, Rebecca T. Kimball, Sushma Reddy, ''et al.'' 2008. "A phylogenomic study of birds reveals their evolutionary history." ''Science'' '''320''' (27 June 2008): 1763.</ref> behoorde de tapuit tot de familie van de [[lijster]]s ([[Turdidae]]). Nu behoort de tapuit tot de familie van de [[Muscicapidae]] (Vliegenvangers).

* [[Saxicolinae]]