Apeldoorn (stad): verschil tussen versies

'''Apeldoorn''' ({{Audio|067_Apeldoorn.ogg|<small>uitspraak</small>}}) ([[Nedersaksisch]]: ''Apeldoorne'') is dehet grootste staddorp op de [[Veluwe (streek)|Veluwe]] in de [[Nederland]]se provincie [[Gelderland]], en de twaalfde stad van Nederland. Apeldoorn is de hoofdplaats van de [[Apeldoorn (gemeente)|gelijknamige gemeente]], die per {{Statistiek gemeente Nederland inwoners|TXT=Year}} {{Statistiek gemeente Nederland inwoners|0200}} inwoners telde. Het stedelijkdorpse gebied van de gemeente telde toen 137.683 inwoners.<ref name="apeldoorn.buurtmonitor.nl-2011"/> De stadHet ontwikkeldedorpontwikkelde zich pas in de laatste honderd jaar tot een van de grootste plaatsen van het land en heeft nooit [[stadsrechten]] gehad.

DeHet staddorp vervult een centrumfunctie in de stedelijke [[agglomeratie]] met [[Deventer]] en [[Zutphen]] die bekendstaat als de [[Stedendriehoek]]. Met 92.294 arbeidsplaatsen<ref name="apeldoorn.buurtmonitor.nl-2011"/> is Apeldoorn bovendien een van de belangrijkste [[werkgelegenheid]]scentra in Midden- en Oost Nederland.

Apeldoorn staat tegenwoordig bekend om zijn [[stadsparkdorpspark]]en en zijn 'groene' karakter. Kenmerkend is de Apeldoornse huisjes-structuur, met veel monumentale en vrijstaande woningen en relatief weinig hoogbouw. Door de bouw van de [[nieuwbouwwijk]]en [[Zonnehoeve (Apeldoorn)|Zonnehoeve]] en [[Zuidbroek (Apeldoorn)|Zuidbroek]] werd verwacht dat het inwonertal tot 2020 zou stijgen tot 170.000, maar dit aantal is in 2006 door het CBS bijgesteld tot 161.500.<ref>[http://www.apeldoorn.nl/data/TER/docs/politiek/organisatie/wat_doet/twintigjaar/herijkingstrategischkader.pdf Herijking Strategisch Kader 2020], gemeenteraad Apeldoorn (p. 5)</ref>

DeHet staddorp Apeldoorn is onderverdeeld in 8 wijken ([[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]]-wijken) , die weer bestaan uit 64 buurten ([[Centraal Bureau voor de Statistiek|CBS]]-buurten), namelijk<ref>[http://statline.cbs.nl/StatWeb/publication/?VW=T&DM=SLNL&PA=70904NED&D1=0-8&D2=3255-3275,3277,3279,3281-3291,3293-3345,3347-3372&D3=l&HD=110122-2315&HDR=T&STB=G1,G2 CBS Staline wijken en buurten in Apeldoorn]</ref>:

[[Bestand:StadhuisGemeentehuis-Apeldoorn.jpg|{{Largethumb}}|StadhuisGemeentehuis]]

Het centrum van Apeldoorn is een mengsel van oud en nieuw. In delen van het centrum is de oude dorpskern goed te herkennen. In dehet hele staddorp staan zo'n 580 [[Monument (erfgoed)|monumentale]] objecten, onderverdeeld in ca. 450 [[gemeentelijk monument|gemeentelijke monumenten]] en "beeldbepalende panden" en 132 [[Lijst van rijksmonumenten in Apeldoorn (staddorp)|rijksmonumenten]]. De gemeente duidt dehet staddorp aan als "een typisch 19de-eeuwse monumentenstadmonumentendorp".<ref>[http://www.apeldoorn.nl/ter/bezoekers/Bezoek-Apeldoorn-Cultuur/Cultuur-Cultuurhistorie/Cultuurhistorie-Geschiedenis-Monumenten.html Gemeente Apeldoorn / Monumenten], website gemeente Apeldoorn, geraadpleegd 19 februari 2012</ref> Echter met name oude winkelpanden zijn vaak, in elk geval op de begane grond, ingrijpend gemoderniseerd, waardoor ze veel van hun oorspronkelijke karakter verloren hebben. Het centrum heeft vooral een modern uiterlijk. Er zijn veel winkelmogelijkheden, vooral geconcentreerd langs de Hoofdstraat en het overdekte [[winkelcentrum De Oranjerie]]. Zoals in veel stedendorpen en stede zijn verreweg de meeste winkels echter filialen van de landelijke grote ketens en zijn er verhoudingsgewijs weinig lokale of speciaalzaken. De gemeente Apeldoorn heeft plannen gemaakt om dehet binnenstadcentrum de komende jaren aantrekkelijker te maken, zodat dezedit zich op den duur kan meten met de binnensteden van in grootte vergelijkbare steden als [[Arnhem]] en [[Nijmegen]].

Ook is in dehet binnenstadcentrum van Apeldoorn in het kader van "herleef de beek" een oude beek, de [[Grift (Veluwe)|Grift]], weer bovengronds gehaald. Deze beek maakte deel uit van de vele [[spreng]]en die Apeldoorn en omgeving rijk is. Deze sprengen zijn echter grotendeels onder de grond verplaatst, maar worden nu dus weer "heropend".

Apeldoorn heeft een groot en gevarieerd winkelaanbod. DeHet binnenstadcentrum kent sfeervolle winkelstraten, leuke kleine winkelstraatjes en een groot overdekt winkelcentrum ''De Oranjerie''. Aan de oostkant van Apeldoorn bevindt zich een woonboulevard. Verder zijn er diverse moderne (overdekte) [[winkelcentrum|winkelcentra]] in de verschillende wijken van Apeldoorn.

Vanaf [[10 december]] [[2006]] stoppen ook de internationale treinen weer op station Apeldoorn zoals dat tot [[1995]] gebruikelijk was. Hierdoor heeft Apeldoorn weer een rechtstreekse verbinding met [[Rheine]], [[Osnabrück]], [[Hannover (stad)|Hannover]], [[Wolfsburg]] en [[Berlijn]] in Duitsland en [[Szczecin]] in Polen. Ook rijden per deze datum stoptreinen richting Deventer en Almelo, die op de nieuwe stations [[Station Apeldoorn Osseveld|Apeldoorn Osseveld]] en [[Station Twello|Twello]] stoppen. Eveneens per deze datum is het [[Station Apeldoorn De Maten]], gelegen aan de lijn Apeldoorn - Zutphen, in gebruik genomen.