Elisabeth Charlotte van de Palts (1652-1722): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Addbot (overleg | bijdragen)
k Robot: Verplaatsing van 21 interwikilinks. Deze staan nu op Wikidata onder d:q57221
Taalvos (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 2:
[[File:Arms of Élisabeth Charlotte of the Palatinate, Princess Palatine as Duchess of Orléans.png|right|200px]]
[[File:De Anekdoten vom Französischen Hofe (Liselotte von der Pfalz) 391.jpg|thumb|200px|left|<center>''Anekdoten vom Französischen Hofe'', 1789.</center>]]
'''Elisabeth Charlotte (''Liselotte'') van de Palts''' ([[Heidelberg (Duitsland)|Heidelberg]], [[27 mei]] [[1652]] - [[Saint-Cloud]], [[9 oktober]] of [[8 december]] [[1722]]), (correct: prinses Elisabeth Charlotte, paltsgravin bij de Rijn), prinses in Beieren, hertogin van Orléans, was een Duitse prinses die door haar huwelijk met de [[Filips van Orléans (1640-1701)|hertog van Orléans]] de schoonzuster van [[Lodewijk XIV van Frankrijk|Lodewijk XIV]] werd. Zij werd geboren als dochter van [[Karel Lodewijk van de Palts|Karel I Lodewijk]], [[keurvorst]] van de [[Paltsgraafschap aan de Rijn|Palts]], en [[Charlotte van Hessen-Kassel]].
 
Ze was een Duitse prinses die door haar huwelijk met [[Filips van Orléans (1640-1701)|Filips, de hertog van Orléans]], de schoonzuster werd van [[Lodewijk XIV van Frankrijk|Lodewijk XIV]]. Zij werd geboren als dochter van [[Karel Lodewijk van de Palts|Karel I Lodewijk]], [[keurvorst]] van de [[Paltsgraafschap aan de Rijn|Palts]], en [[Charlotte van Hessen-Kassel]].

Ze was, via de zus van haar moedervader, een volle nicht van [[George I van Groot-Brittannië]]; haar grootvader was keurvorst [[Frederik V van de Palts]]. Via de moeder van haar vadermoeder, [[Amalia Elisabeth van Hanau-Münzenberg]], was zij verwant aan de [[Huis Oranje-Nassau|Oranjes]]. Amalia Elisabeth was namelijk een dochter van [[Catharina Belgica van Nassau]], een dochter van [[Willem van Oranje]].

Elisabeth ZijCharlotte werd in 1671, om politieke redenen, aan de broer van de Franse koning uitgehuwelijkt. Deze had zijn vrouw verloren in dubieuze omstandigheden,; als broer van de koning moesthad hij echter ook hijde dynastieke plicht om voor afstamming te zorgen. Het Franse Hof had zijn oog laten vallen op de dochter van Karel I Lodewijk van de Palts, Elisabeth Charlotte. Al gauw werd Elisabeth uitgehuwelijkt aan de oudere [[Filips van Orléans (1640-1701)|Filips I van Orléans]]. Daarvoor diende ze haar protestantse [[Religie|geloof]] af te zweren en zich te bekeren tot het rooms-katholieke geloof.
 
Als schoonzus van de koning werd zij aan het hof ''[[madame]]'' genoemd. Deze aanspreektitel, altijd zonder voornaam of titel, was het voorrecht van de schoonzuster des konings, de echtgenote van ''[[monsieur]]''.
 
In [[Straatsburg]] neemtnam ze bedroefd afscheid van haar vader; ze zalzou hem nooit meer zienterugzien. Dan wordtwerd ze door Anna van Gonzaga naar Metz gebracht waar ze met de handschoen huwt;huwde: Elisabeth van de Rijn-Palts iswerd nualzo Madame La Palatine.
 
In Versailles aangekomen, gaatging ze onmiddellijk in duel met Madame de Fiennes,; ze maaktmaakte schoon schip in Filips hofhouding. Ze ontvangtontving de vrouw apart voor een korte preek op zijn Duits:
 
:''U bent erg geestig, maar u hebt een manier van spreken die zijne Majesteit en Monsieur voor lief nemen omdat ze eraan gewend zijn geraakt. Maar ik die net ben aangekomen, ben dat niet, ik word kwaad als men de spot met me drijft! ... Als u me zoals de anderen behandelt, zal ik mijn beklag doen bij uw echtgenoot; en als hij u niet op uw plaats zet, laat ik hem eruit gooien!''
 
Al gauw trekttrok Madame de Fiennes zich terug, hetgeen Filips aangenaam verrastverraste. Daarna gaatging Elisabeth als een Duitse bulldozer door het kluwen van intriges aan het hof. Elisabeth zoektzocht het beste in haar nieuwe echtgenoot,; in een brief aan [[Sophia van de Palts|Sophie van Hannover]] schrijftschreef ze:
 
:''Ik kan u alleen maar zeggen dat Monsieur de beste man ter wereld is, we hebben een hele goede verstandhouding.''
Regel 29 ⟶ 33:
Dankzij haar correspondentie met haar tante [[Sophia van de Palts]], is er een gedetailleerd beeld te schetsen van het dagelijkse leven aan het hof van Versailles. Deze al in de achttiende eeuw gepubliceerde brieven (ca. 60.000) bevatten een schat aan informatie. Haar kleurrijke levensstijl en vreemde afkomst wekten afkeer bij de meeste hovelingen. In haar brieven trekt ze fel van leer tegen haar aartsvijand [[madame de Maintenon]], die ze de "oude sloerie" noemt en beschrijft als de "duivel in persoon".
 
Toen haar zwager Lodewijk XIV stierf, werd haar zoon regent van Frankrijk, waardoor ze alsnog eerste dame van Frankrijk werd. AlsIn ze1722, inop 1722weg naar Reims gaat voor de kroning en zalving van Lodewijk XV, voeltvoelde ze haar einde naderen.
 
== Bibliografie ==