1480-1489: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Addbot (overleg | bijdragen)
k Robot: Verplaatsing van 64 interwikilinks. Deze staan nu op Wikidata onder d:q190485
AGL (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 3:
== Belangrijke gebeurtenissen ==
;Europa
* [[1482]] - De Hertoginhertogin van Bourgondië en landsvrouwe van de Nederlanden [[Maria van Bourgondië (1457-1482)|Maria van Bourgondië]] sterft door een val met haar paard. Haar zesjarig zoontje [[Filips van Oostenrijk|Filips de Schone]] wordt als hertog vertegenwoordigd door zijn vader [[keizer Maximiliaan I van het Heilige Roomse Rijk|Maximiliaan van Habsburg]].
* In Engeland speelt zich een familiedrama af in het [[Huis van York]]. De broer van de koning, [[George van Clarence]], wordt vermoord door een andere broer, [[Richard III van Engeland|Richard van Gloucester]]. Wanneer koning [[Eduard IV van Engeland|koning Edward IV]] plotseling sterft, laat "oom Richard" diens beide jonge zonen tot bastaards verklaren en opsluiten in de [[Tower of London (gebouw)|Tower]]. Dan eindelijk kan hij zichzelf uitroepen tot [[Richard III van Engeland|koning Richard III]]. Twee jaar later sneuvelt hij bij een opstand van [[Hendrik VII van Engeland|Henry Tudor]].
 
;Lage landen
* In de [[Vlaamse Opstand tegen Maximiliaan]] (1482-1492) wil het [[graafschap Vlaanderen]] het regentschap van [[keizer Maximiliaan I van het Heilig Roomse Rijk|Maximiliaan]] niet erkennen; ze willen zelf een regentschapsraad samenstellen om in naam van de minderjarige wettige heerser [[Filips van Oostenrijk|Filips de Schone]] te regeren. [[Gent]] verwelkomt een Frans garnizoen. In 1488 wordt een akkoord bereikt dat vervolgens door Maximiliaan wordt geschonden.
* De politiek van de Utrechtse bisschop [[David van Bourgondië]] leidt in 1481 tot een opstand van aanhangers van de [[Hoekse en Kabeljauwse Twisten|Hoekse partij]]. Een nieuwe [[Tweede Utrechtse Burgeroorlog|burgeroorlog]] breekt uit, waarbij David gevangengenomen wordt. Op [[16 juli]] [[1482]] springt [[Jan van Schaffelaar]] van de kerktoren van [[Barneveld (dorp)|Barneveld]]. De oorlog eindigt in 1483 met een overwinning door de bisschop.
* De Hoekse en Kabeljauwse Twisten krijgen een slotepisode in 1488 en volgende jaren met de [[jonker Fransenoorlog]]. Als [[Frans van Brederode|Jonker Frans]] verdreven is en zijn strijd beëindigd, is in [[Rotterdam]] duidelijk te merken dat het dagelijks leven vrijwel stil ligt. Zo is de haringvloot grotendeels vernietigd en van de oorspronkelijk bewoonde huizen (1275) zijn er nu nog maar 972 bewoonbaar. Er zijn in 1490 nog maar 11 inzetbare schepen. Maar vergeleken met de omliggende steden als [[Delft]] - deze stad is de gehele vloot kwijtgeraakt - en [[Gouda]], dat de helft van de woningen ziet uitbranden, heeft Rotterdam een voorsprong en zal het uitgroeien tot de stad die het nu is.
* Amsterdam besluit tot een grote stadsuitleg. De aarden stadswal wordt geslecht en meer landinwaarts wordt een stenen [[stadsmuur]] gebouwd met een [[gracht|stadsgracht]]: het [[Singel (Amsterdam)|Singel]]. Er wordt een aantal verdedigingswerken gebouwd waaronder de [[Waag (Amsterdam)|Sint-Antoniespoort]], de [[Schreierstoren]] en de [[Regulierspoort]]. De stad krijgt bezoek van [[keizer Maximiliaan I van het Heilige Roomse Rijk|Maximiliaan]], die haar later als keizer het recht zal schenken de [[keizerskroon (hoofddeksel)|keizerskroon]] in haar wapen te voeren.
 
;Zeevaart
Regel 20:
 
;Kunst
* [[1483]] - [[15 augustus]] - In [[Rome (stad)|Rome]] wordt door paus [[paus Sixtus IV]] de [[Sixtijnse Kapel]] ingewijd. De bouw ervan was tien jaar eerder begonnen. Een blikvanger hierin zijn de talloze [[fresco (schilderterm)|fresco]]'s van [[Michelangelo Buonarroti|Michelangelo]]. In [[1488]] wordt [[Michelangelo Buonarroti]] [[leerling]] van [[Domenico Ghirlandaio]].
* [[1488]] - [[Leonardo da Vinci]] schildert [[Laatste Avondmaal (Leonardo da Vinci)|Het Laatste Avondmaal]].
* Voor [[Erhard Reuwich]] is 1480-1489 een actieve periode waarin de Nederlands kunstenaar van [[houtsnijwerk]], [[drukker]] en [[cartograaf]] zijn bekend gebleven werk achterlaat.
Regel 27:
;Amerika
* [[Tizoc]] is van [[1481]] tot [[1486]] de [[hueyi tlahtoani]] (leider) van het [[Azteekse Rijk]]. Hij is een zwak leider; onder zijn regering komen de [[Huaxteken]] in opstand. In [[1486]] wordt hij vergiftigd. Hij wordt opgevolgd door [[Ahuitzotl]].
 
 
{{Navigatie jaren|147|148|149}}