Zwarte straler: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Hamaryns (overleg | bijdragen)
k spelling
Hamaryns (overleg | bijdragen)
spelling
Regel 1:
[[Bestand:Blackbody-colours-vertical.svg|thumb|40px]]
[[Bestand:blackbody-lg.png|thumb|303px|Met het oplopen van de temperatuur verschuift de piek van de zwarte straling naar hogere intensiteiten en kortere golflengten. De zwarte straling volgens het Planck-model wordt vergeleken met het klassieke voorgaande model van Rayleigh en Jeans.]]
[[Bestand:PlanckianLocus.png|thumb|303px|De kleur ([[chromaticiteit]]) van zwarte straling hangt af van de temperatuur van het zwarte lichaam. De [[Locus (wiskunde)|locus]] van die kleuren is hier aangegeven in de kleurenruimte van de [[Commission Internationale de l'Eclairage|CIE]] uit 1931 (de ''x,y'' -ruimte) en heet de ''Planck-locus''.]]
 
In de [[natuurkunde]] is een '''zwarte straler''' of '''zwart lichaam''' (Engels: ''black body'') een geïdealiseerd object dat alle [[elektromagnetische straling]] die erop valt, [[absorptie (natuurkunde)|absorbeert]] (en dus niet [[reflectie (straling)|reflecteert]]). Door de absorptie van deze energie wordt de temperatuur van dit object hoger dan de omgevingstemperatuur, deze warmte wordt aan de omgeving afgegeven in de vorm van elektromagnetische straling. Bij lage temperaturen zal de hoeveelheid licht verwaarloosbaar zijn en de straling voornamelijk in de vorm van infrarode straling zijn, bij zeer hoge temperaturen kan het object roodgloeiend of witheet worden. In theorie zal een zwarte straler altijd op alle golflengten uitzenden. Een zwarte straler is een 'ideale‘ideale uitzender'uitzender’ en zendt, gegeven de temperatuur, de maximaal mogelijke hoeveelheid energie per oppervlakte-eenheid uit op elke [[golflengte]].
 
Het spectrum wordt gegeven door de [[wet van Planck]].
Regel 12:
De term ''zwarte straler'' werd in 1862 geïntroduceerd door [[Gustav Kirchhoff]]. Voorlopers van de wet van Planck zijn de [[wet van Rayleigh-Jeans]] en de [[stralingswet van Wien]]. De [[verschuivingswet van Wien]] gaf alvast een deel van de wetmatigheden die in de wet van Planck besloten liggen.
 
Het spectrum van een zwarte straler werd voor het eerst berekend door [[Max Planck]] in [[1900]], die daarvoor de veronderstelling gebruikte - aanvankelijk alleen als rekenmethode - dat elektromagnetische straling alleen in discrete hoeveelheden (kwanta) kon worden doorgezonden. Dit is het beginpunt van de [[kwantummechanica]].
 
De zwarte straler werd gebruikt voor de vroegere definitie van eenheid van lichtsterkte: de [[candela (eenheid)|candela]].
 
==Formules voor het stralingsspectrum in termen van frequenties==
[[Bestand:RWP-comparison.svg|thumb|310px|Log-log plotslogplots van de straling naar frequentie voor de [[wet van Planck]] (groen), vergeleken met de [[wet van Rayleigh-Jeans]] (rood) en de [[stralingswet van Wien]] (blauw) voor een temperatuur van 8 mK.]]
De hoeveelheid straling van een zwarte straler van temperatuur ''T'' wordt gegeven door de [[wet van Planck]]: