Devşirme: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Addbot (overleg | bijdragen)
k Robot: Verplaatsing van 24 interwikilinks. Deze staan nu op Wikidata onder d:q815841
Ouddorp (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 9:
De jongens werden meestal eerst in [[Turkije|Turkse]] boerengezinnen ondergebracht, waar ze door het zware werk kracht opdeden en bovendien [[Turks]] leerden spreken. Daarna werden ze naar [[Constantinopel]] of een ander [[garnizoen]] gestuurd om een meer specifiek trainingsprogramma te beginnen.
Ze werden getraind in het omgaan met wapens, maar kregen ook onderwijs in [[kalligrafie]], (islamitische) [[theologie]], [[literatuur]], de [[Sharia]] en vreemde talen.
Het programma was zwaar en de rekruten mochten niet buiten het trainingskamp komen. Van de 196 afdelingen van het [[Janitsaren]]korps waren in [[Rumelië]] (het Europese deel van het Rijkrijk) 14 en in [[Anatolië]] 17 speciaal bestemd voor het opleiden van rekruten. Na de afschaffing van de devşirme bleven daar in totaal slechts 4 van over.
Nadat ze hun opleiding afgerond hadden, werden de jongemannen verspreid over het leger en de administratie van het Rijkrijk, de beste studenten konden hun carrière in het paleis zelf beginnen. Veel personen die een belangrijke rol speelden in het Ottomaanse Rijk kwamen oorspronkelijk uit de devşirme. Een rekruut kon opklimmen tot een hoge positie in het Rijkrijk: [[grootvizier]], [[minister]] of [[generaal]]. Anderen werden toegevoegd aan de Janitsaren en andere elitetroepen.
 
Het effect was dat de elite van het Ottomaanse Rijk van verschillende delen van het Rijkrijk afkomstig was, en vaak op persoonlijke kwaliteiten werd geselecteerd. Dit is ongetwijfeld een belangrijke reden geweest voor het aanvankelijke succes van het Rijkrijk.
 
==Historische achtergrond==
Regel 19:
 
De devşirme was een doelmatigere versie van dit systeem, omdat het niet erfelijk was (kinderen van rekruten mochten zelf niet gerekruteerd worden).
Onder de [[Ottomaanse dynastie]] werd het systeem ingevoerd door [[Murat I]] (1326 - 1389), die meer mankracht nodig had bij het neerslaan van opstanden en in de bijna eindeloze reeks oorlogen waarin het OsmaanseOttomaanse Rijk verwikkeld was.
 
Het systeem nam in belang af in de 16e en [[17e eeuw]]. Vanaf [[1568]] vond de rekrutering slechts af en toe plaats. In [[1648]] werd devşirme officieel afgeschaft. De teloorgang van devşirme kwam ten eerste omdat de omvang van het Rijkrijk afnam, maar ook omdat islamitische families erin slaagden hun kinderen onder de rekruten te plaatsen. De erfelijke elite die op die manier ontstond was tegen herinvoering van het systeem, omdat nieuwe rekruten hun machtspositie zouden kunnen bedreigen. Een herinvoering van het systeem werd in [[1703]] tegengehouden door de Janitsaren.
 
==Theologische achtergrond==
Regel 34:
 
==Sociale achtergrond==
Hoewel de devşirme van de gerekruteerde jongens persoonlijke slaven van de sultan maakte, werd het vaak als een eer beschouwd als een familielid geronseld werd. De reden daarvoor is dat de jongens de kans kregen tot de hoogste posities binnen het Rijkrijk op te klimmen. De rekruten, afkomstig uit arme agrarische uithoeken van het Rijkrijk, maakten na afloop van hun opleiding vaak gebruik van hun verworven posities om hun achtergebleven families te helpen.
 
In de christelijke delen van het Rijkrijk, waar de rekrutering het hevigst was, werd er dan ook verschillend tegen aan gekeken. De slavernij, het uitwissen van de lokale cultuur en de bekering tot de islam die het systeem met zich meebracht werden verafschuwd en stuitte op veel verzet. Bovendien waren veel families bang dat hun kinderen in het systeem de seksslaven zouden worden van hoge Turkse personen, wat inderdaad soms gebeurde. Op de Balkan werd devşirme daarom vaak "bloed-belasting" genoemd. Veel families probeerden hun zonen te verbergen om aan de devşirme te ontkomen.
 
Er zijn gevallen bekend dat islamitische families hun zonen illegaal onder de rekruten probeerden te brengen, wat laat zien dat het systeem desondanks ook als gunstig werd beschouwd. Ook de manier waarop de Janitsaren later hun kinderen in het systeem stopten toont dit aan.
Regel 45:
* {{tr}} [http://web.archive.org/web/20070928004036/http://www.osmanlimedeniyeti.com/makaleler/askeri/devsirme-usulu-acemi-oglanlar.html Artikel over devşirme (uit web.archive.org)]
* [http://i-cias.com/e.o/devsirme.htm "Dervisirme" in de "Encyclopaedia of the Orient"]
* {{de}} [http://www.ottomanempire.de/Geschichte/Armee/Heerwesen_I/Janitscharen/janitscharen.html Janitsaren in het OsmaanseOttomaanse Rijk]
* B.D. Papoulia, 1963, ''Ursprung und Wesen der “knabenlese” im Osmanischen Reich''. München