Staatsieportret: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
AGL (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
ext link in tekst als ref en alfabet
Regel 1:
[[Bestand:Keizerin Maria thersia- Kanten kleed.jpg|thumb{{largethumb}}|Keizerin [[Maria Theresia van Oostenrijk (1717-1780)|Maria Theresia]] geschilderd door Martin van Meytens, 1752-53]]
[[Bestand:Koning Lodewijk XV- Child.jpg|thumb{{largethumb}}|[[Hyacinthe Rigaud]]: [[Lodewijk XV]] als kind, 1715]]
Een '''staatsieportret''' is een plechtig [[portret]] van een persoon in functie, vaak een hoogwaardigheidsbekleder (maar niet noodzakelijk) en vaak met bijbehorende tekenen van die macht en waardigheid.
 
''Staatsie'' is waarschijnlijk een versmelting van het aan het Frans ontleende ''stage'' ('verhoging'), en ''staat'' in de betekenis 'vertoon', 'praal', 'pracht', 'luister'. [http://www.vandale.nl/vandale/opzoeken/woordenboek/?zoekwoord=staatsie Van Dale] <ref>[http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/754/ TaalunieDe spelling en afleiding van het woord bij de taalunie]</ref>
 
Staatsieportretten kunnen worden geschilderd, getekend of gefotografeerd; de persoon die wordt afgebeeld neemt hiervoor een houding aan die gezag uitstraalt of door [[symboliek]] uitstraalttot uitdrukking brengt, (bijvoorbeeld met [[regalia]], [[ereteken]]s of triumphalia).
 
Het portret wordt meestal vervaardigd door een bekend vakman. Vroeger waren de [[hofschilder]]s belast met het vervaardigen van een staatsieportret, vandaag de dag zijn dathet vaak ook erkende fotografen die deze eer te beurt valt.
 
Vroeger kon zo een portret worden geschonken als dank of bij een familiegelegenheid (bijvoorbeeld een huwelijk). Zo poseerde [[Astrid van Zweden|koningin Astrid]] voor een officieel portret, waarop ze een diadeem droeg dat ze van het Belgische volk had verkregen.
 
Keizerin Maria Theresia schonk de stad [[Brugge]] een groot portret van zichzelf. Ze droeg daarop een [[Kant (textiel)|kant]]en kleed dat de Bruggelingen hadden vervaardigd; als erkentelijkheid poseerde ze voor Martin van Meytens om een portret te laten vervaardigen.
 
VaakVoor de uitvinding van de fotografie was het voor vele mensen alleen zo mogelijk om een afbeelding van de [[monarch (staatshoofd)|monarch]] te zien op publiekeopenbare plaatsen waar een staatsieportret hing.
In [[België]] is het niet wettelijk verplicht voor alle openbare gebouwen een staatsieportret te hebben van het vorstenpaar, toch wordt dit traditiegetrouw op veel plaatsen gedaan. Sinds begin 2007 bestaan er wel initiatieven om de staatsieportretten in gemeentelijke vergaderzalen te weren.<ref>[http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=RD19IH7B Foto's koningspaar maken plaats voor kunst (Kappelen)] in [[De Standaard]] van 15 maart 2007</ref><ref>[http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=K019HH2D N-VA wil koningspaar weg uit raadzaal (Riemst)] in [[De Standaard]] van 13 maart 2007</ref><ref>[http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=DMF02032007_005 Mortsel gooit koningspaar buiten] in [[De Standaard]] van 2 maart 2007</ref>
 
In [[België]] is het niet wettelijk verplicht voor alle openbare gebouwen een staatsieportret te hebben van het vorstenpaar, toch wordt dit traditiegetrouw op veel plaatsen gedaan. Sinds begin 2007 bestaan er wel initiatieven om de staatsieportretten in gemeentelijke vergaderzalen te weren.<ref>[http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=RD19IH7B Foto's koningspaar maken plaats voor kunst (Kappelen)] in [[De Standaard]] van 15 maart 2007</ref><ref>[http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=K019HH2D N-VA wil koningspaar weg uit raadzaal (Riemst)] in [[De Standaard]] van 13 maart 2007</ref><ref>[http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=DMF02032007_005 Mortsel gooit koningspaar buiten] in [[De Standaard]] van 2 maart 2007</ref>
Vaak was het voor vele mensen alleen zo mogelijk om de [[monarch (staatshoofd)|monarch]] te zien op publieke plaatsen.
 
==Bekende hofschilders ==
* [[HansAntoon Holbeinvan de JongereDyck]]: koning [[HendrikKarel VIIII van Engeland]]
[[Bestand:Koning Lodewijk XV- Child.jpg|thumb|[[Lodewijk XV]] als kind]]
* [[Hans Holbein de Jongere]]: koning [[Hendrik VIII van Engeland]]
* [[Martin van Meytens]]: keizerin [[Maria Theresia van Oostenrijk (1717-1780)|Maria Theresia]]
* [[Antoine Pesne]]: koning [[Frederik de Grote]]
* [[Hyacinthe Rigaud]]: koning [[Lodewijk XIV van Frankrijk]]
* [[Diego Velázquez (kunstschilder)|Diego Velázquez]]: koning [[Filips III van Spanje]], [[Filips IV van Spanje]]
* [[Peter Paul Rubens]]: aartshertog [[Albrecht van Oostenrijk]]
* [[AntoonDiego vanVelázquez Dyck(kunstschilder)|Diego Velázquez]]: koning [[KarelFilips III van Spanje]], [[Filips IIV van EngelandSpanje]]
* [[Élisabeth Vigée-Le Brun]]: [[Marie-Antoinette]]
* [[Antoine Pesne]]: koning [[Frederik de Grote]]
* [[Hans Holbein de Jongere]]: koning [[Hendrik VIII van Engeland]]
* [[Franz Xaver Winterhalter]]: keizerin [[Elisabeth in Beieren (1837-1898)|Elisabeth van Oostenrijk]] en keizerin [[Eugénie de Montijo|Eugénie van Frankrijk]]
 
== Bekende hoffotografen ==
* [[Antony Armstrong-Jones|Lord Snowdon]] - Britse hof
* [[Steen Evald]] - Deense hof
* [[Annie Leibovitz]] - Britse hof
* [[Max Koot]] - Nederlands koninklijk huis
* [[Annie Leibovitz]] - Britse hof
* [[Antony Armstrong-Jones|Lord Snowdon]] - Britse hof
 
{{Appendix|2=
Regel 39:
 
[[Categorie:Fotografie]]
[[Categorie:Iconografie]]
[[Categorie:Schilderkunst]]
[[Categorie:Staatshoofd]]