Fylogenie: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Navigatie plantkunde
links, aanvulling
Regel 1:
'''Fylogenie''' (van het [[Grieks]]e φυλη (''phulè'' = 'volksstam') en γενεσις (''genesis'' = 'wording')) is de studie van de ontstaansgeschiedenis van een groep [[organisme]]n. Een fylogenie is de beschrijving van hoe de ene groep organismen is ontstaan uit andere groepen. Deze wordt veelal grafisch weergegeven in een [[fylogenetische stamboom]].
 
[[Bestand:Phylogenetic tree.svg|thumb|right|350px|Een fylogenetische stamboom van het leven geeft een grafische weergave van hoe verschillendede soorten,hogere [[taxonTaxon|taxa]] ofals [[domein (biologie)|domein]]en en [[rijk (biologie)|rijken]] verwant zijn.]]
 
De fylogenie onderzoekt niet zozeer de overeenkomsten tussen verschillende organismes, maar de [[evolutie (biologie)|evolutie]] van die organismen uit gemeenschappelijke voorouders.
Regel 7:
== Methodes ==
Het onderzoek naar verwantschap gebeurt bijvoorbeeld door middel van:
* Het vergelijken van morfologische en anatomische eigenschappen van (tegenwoordig) levende soorten en [[fossiel]]en; bij het bestuderen van biologische eigenschappen die bij verschillende soorten voorkomen is het belangrijk onderscheid te maken tussen [[homologie (anatomie)|homologieën]] van [[Analogie (biologie)|analogieën]];
* Het vergelijken van de [[ontwikkelingsfysiologieontwikkelingsbiologie]] van levende soorten;
* Onderzoek naar sequenties[[sequentie (biologie)|sequentie]]s in moleculen[[Macromolecuul|macromoleculen]], eerst vooral van [[Aminozuur|aminozuren]] in eiwitten en later [[nucleotide]]n in [[Desoxyribonucleïnezuur|DNA]] en [[Ribonucleïnezuur|RNA]].
 
Een probleem bij de fylogenie is, dat het proces dat eigenschappen tot stand brengt (evolutie) in de regel niet direct geobserveerd kan worden. Daarom moeten soms aannames gemaakt worden om tot plausibele fylogenieën te komen. Afhankelijk van de bestudeerde eigenschappen kan er verschil van inzicht bestaan over deze aannames, die dan resulteren in verschillende fylogenetische stambomen. Een belangrijke aanname is maximale [[parsimonie]]. Maximale parsimonie veronderstelt een minimum aan evolutionaire veranderingen.
 
[[Cladistiek]] is tegenwoordig een analysemethode die veel wordt gebruikt in de [[systematiek]] om de evolutionaire relaties tussen organismen proberen te bepalen. Een belangrijke aanname is maximale [[parsimonie]]. Maximale parsimonie veronderstelt een minimum aan evolutionaire veranderingen. Een andere belangrijke aanname is dat verwantschap alleen is te beoordelen op grond van [[synapomorfie|gezamenlijke afgeleide kenmerken]], en niet op grond van overeenkomst in [[Plesiomorfie|"primitieve" kenmerken]].
Bij het bestuderen van biologische eigenschappen die bij verschillende soorten voorkomen is het belangrijk [[homologie (anatomie)|homologieën]] van [[Analogie (biologie)|analogieën]] te onderscheiden.
 
Een '''homologie''' geeft aan dat sprake is van een gelijk [[bouwplan (biologie)|bouwplan]] of structuur dankzij een gemeenschappelijke voorouder. Zo zijn bijvoorbeeld [[vleugel (vogel)|vleugels]] van [[vogels]] homoloog aan de poten van [[reptiel]]en. Homologe [[orgaan|organen]] van twee soorten kunnen heel verschillende functies hebben. Het grondplan van het [[skelet]] is echter gelijk, wat alleen met een fylogenie verklaard kan worden. Homologieën kunnen biologisch verdeeld worden in [[orthogenie]]ën (afstamming van een gemeenschappelijke voorouder) en [[homologie (genetica)|paralogieën]] ([[genduplicatie]]s binnen een soort).