Helenacultus: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Mexicano (overleg | bijdragen)
k wijziging op verzoek, zie Wikipedia:Verzoekpagina voor bots met AWB
NormanB (overleg | bijdragen)
k →‎Cultus en heiligdom: Wikipedia:CW: Code 050: ndash of mdash vervangen met AWB
Regel 11:
De Helena van Sparta was, aldus Hughes, dan ook geen 'femme fatale', maar een rolmodel en zij huisde in de heiligste oorden van het rijke Spartaanse land.
 
De belangrijkste centra van de Helena-cultus lagen in [[Lakonië]]. In Sparta was het stedelijk heiligdom van Helena nabij de ''Platanistas'', zo genoemd naar de platanen die daar groeiden. [[Theocritus]] vermeldt het [[epithalamium]] (bruidszang) dat Spartaanse vrouwen bij de platanen zongen "om Helena's huwelijk met Menelaus te gedenken"<ref>Theocritus, ''The Epithalamium of Helen'', [http://www.theoi.com/Text/TheocritusIdylls3.html#18 43&ndash;4843–48]<br />* Edmunds, ''Helen's Divine Origins'', 12</ref>. Van de mooie Spartaanse Helena werd gezegd dat zij als maagd daar ooit door [[Theseus]] was verkracht.
 
Ook op de andere oever van de Eurotas, in [[Therapne (gemeente)|Therapne]] stond een heiligdom, daterend uit de [[8e eeuw v.Chr.]] (Tης Hελενης Hιερον ''Heiligdom van Helena'') dat in de [[5e eeuw v.Chr.]] herbouwd is en later door het Menelaion is vervangen, zo genoemd naar Menelaus<ref>Herodotos, 6.61</ref>. Men geloofde dat Helena daar naast Menelaus was begraven. Maar ondanks zijn naam behoorde dit heiligdom en de bijhorende cultus oorspronkelijk bij Helena. Menelaus werd er later als haar echtgenoot aan toegevoegd.<ref>Herodotus, ''Histories'', VI, 61.[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126%3Abook%3D6%3Achapter%3D61%3Asection%3D3 3]<br />* Hughes, ''Helena van Troje'', pp. 30-31; Lynn Budin, ''The Ancient Greeks'', p. 286</ref>
Regel 22:
Er zijn verdere aanwijzingen voor de Helena-cultus in het Sparta van de [[Hellenistische tijd]]: regels worden aangegeven voor wie wilde offeren en feesten ter ere van haar<ref>Pausanias, ''Beschrijving van Griekenland'', III, 15.[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0160%3Abook%3D3%3Achapter%3D15%3Asection%3D3 3], en 19.[http://books.google.com/books?id=DhfmgSz1eR4C&pg=PA193&dq=helen,+cult,+Platanistas&as_brr=3&hl=fr 9]<br />* Allan, ''Introductie'', pp. 14-16; Calame, ''Jonge vrouwenkoren'', pp. 192-197; Pomeroy, ''Spartaanse vrouwen'', pp. 114-118</ref>.
 
Ook in [[Attika|Attica]] werd Helena vereerd samen met haar broers, en op [[Rodos (eiland)|Rhodos]] als Helena ''Dentritis'' ( Έλένα Δενδρῖτις Helena van de bomen). Zij was een vegetatie- of [[vruchtbaarheidsgodin]]<ref>Door Euripides wordt allusie gemaakt op die gezamenlijk cultus in Attica voor Helena en haar broers, ''Helena'', [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0100%3Acard%3D1642 1666&ndash;16691666–1669]. Zie ook Edmunds, ''Helen's Divine Origins'', pp. 26-29. Betreffende Helena Dendritis, Gumpert (''Grafting Helen'', p. 96), en Skutsch (''Helen'', p. 109) onderschrijven dat het om een vegetatiegodin ging. Meagher (''The Meaning of Helen'', pp. 43-44) beargumenteert dat haar argues cultus in Rhodos een oud vruchtbaarheidsritueel weergeeft, niet enkel op Rhodos maar ook in Dendra, nabij Sparta. Edmunds (''Helen's Divine Origins'', p. 18) vermeldt dat het niet duidelijk is wat een oude [[boomcultus]] juist was</ref>.
 
Martin F. Nilsson heeft bewijzen aangevoerd dat de cultus van Rhodos zijn wortels in de [[Minoïsche periode]] had, die aan de Grieks-Myceense voorafging, toen Helena gaandeweg als vegetatiegodin vereerd ging worden<ref>Geciteerd door Gumpert, ''Grafting Helen'', p. 96, Edmunds, ''Helen's Divine Origins'', pp. 15-18, en Skutsch, ''Helen'', p. 109. Zie kritische opmerkingen op deze theorie door Edmunds, ''Helen's Divine Origins'', p. 16.</ref> Claude Calame e.a. proberen de affiniteit na te gaan tussen de cultus van Helena en die van [[Artemis Orthia]]. Zij wijzen op de gelijkenis tussen de Griekse terracotta figurines die aan beide godheden werden geofferd<ref>Calame, ''Choruses of Young Women'', p. 201; Eaverly, ''Archaic Greek Equestrian Sculpture'', p. 9; Pomeroy, ''Spartan Women'', pp. 162-163</ref>