Guan Yu: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Romance kan niet als romantiek worden vertaald
vrijwel volledig herschreven lemma
Regel 18:
| Anders=Guān Gōng 關公, Guān èryé 關二爺
}}
'''Guan Yu''' (160 – 219) was een generaal en oorlogsheld onder de krijgsheer [[Liu Bei]] tijdens de [[Oostelijke Han-dynastie]]. Hij speelde een belangrijke rol in de overgangsperiode tussen de [[Han-dynastie]] en de periode van de van [[Drie Koninkrijken (China)|Drie Koninkrijken]] in [[Chinese keizerrijk|China]].
{{Infobox boeddhistische namen
 
| titel = Sangharama Bodhisattva
In latere dynastieën werd hij vereerd als een oorlogsgod. Die verering bereikte een hoogtepunt tijdens de [[Ming-dynastie]] vanwege het verschijnen van de historische roman ''[[Roman van de Drie Koninkrijken]]''. In die roman werden de daden van onder meer Guan Yu beschreven. In het hoofdstuk 77 van de in totaal 120 hoofdstukken werd Guan Yu goddelijk verklaard. Het boek wordt gezien als één van de [[vier klassieke romans]] (''sida qishu'', 四大奇書) van de [[Chinese literatuur]], met een totaal van 800.000 [[hanzi|karakters]], 1191 [[personage]]s en 120 hoofdstukken.
| afbeelding =
 
| onderschrift =
== Opname in het boeddhistische pantheon ==
| Sanskriet = सँघाराम संघ्राम / Sangharama Bodhisattva
 
| Pali =
Even na het midden van de 18e eeuw heeft het rijk van de [[Qing-dynastie]] zijn grootste omvang bereikt. Vanaf die periode gaan de keizers in hun religieuze politiek een beleid voeren ten aanzien van het [[Syncretisme (religie)|syncretiseren]] van met name boeddhistische en Chinese godheden. De [[Mantsjoes]] voelden een grote bewondering voor Guan Yu. De eerste vertaling van de ''Roman van de Drie Koninkrijken'' in het [[Mantsjoe]] kwam al in [[1647]] uit.
| Hindi =
 
| Nepalees =
De derde [[ Changkya Koetoektoe]], [[Rölpe Dorje]], ([[1717]]-[[1786]]), de belangrijkste adviseur van de keizer [[Qianlong]] ([[1711]]-[[1799]]) , schreef een ''Gebed voor Guan Yu''. In dit werk syncretiseert hij Guan Yu met de boeddhistische godheden [[Guhyasamaja]], [[Chakrasamvara]] en [[Yamantaka]]. Guan Yu wordt hierin vereerd als ''de verspreider van het boeddhisme'' en ''die zich richt op de pacificatie van allen die in het (Chinese) Rijk leven''.
| Bengaals =
 
| Singalees =
In de 19e eeuw lieten Chinese keizers en met name [[Jiaqing]] ( [[1760]]-[[1820]] ) en [[Daoguang]] ( [[1782]]- [[1850]]) honderden tempels voor Guan Yu bouwen in de grensprovincies van het Chinese rijk en het eigen gebied van herkomst van hun dynastie [[Mantsjoerije]].
| Telugu =
Vanaf begin 19e eeuw werd Guan Yu ook gesyncretiseerd met [[Epos van koning Gesar|Koning Gesar]]
| Tamil = சங்கிராமர்
 
| Tibetaans =
== In het taoïsme ==
| Wylie =
 
| Birmaans =
Eerder waren [[taoïsme|taoïstische]] [[divinatie]]rituelen al verbonden met Guan Yu. In de 19e eeuw werden die gesyncretiseerd met eveneens Koning Gesar. Voorspellende teksten met voorspellingen van Guan Yu voor het komende jaar waren zeer populair. De teksten werden verspreid in de vorm van kettingbrieven. Personen die de brieven kopieerden werd vrijwaring van ongeluk in het komende jaar verzekerd.
| Thai = สังฆรามโพธิสัตว์ เฉียหลันปู๋ซ่า
 
| Vietnamees =
De grootste -taoïstische - tempel van Guan Yu in China is in Xiezhou, nabij [[Yuncheng]] in de provincie [[Shanxi]].
| Khmer =
 
| TChinees = 伽藍菩薩
In dehet [[TraditioneleChinees volksgeloof|Chinese godsdienstvolksgeloof ]] wordt Guang Yu vereerd als de god van de oorlog en overwinning. Daarom staat zijn beeldje vaak in Hongkongse politiebureaus. Als daoïstischetaoïstische godheid wordt hij '''Guandi''' en '''Guangong''' genoemd.
| VChinees = 伽蓝菩萨
 
| HanyuPinyin = Qíelán Púsà
{{Appendix|2=
| WadeGiles =
* (en) WALTHER HEISSIG (1980) - The Religions of Mongolia: Routledge & Kegan Paul Ltd, London - ISBN 0710002203
| Kantonees =
{{References}}
| Jyutping = gaa1 laam4 pou4 saat3
| TaiwanHakka =
| Minnanyu =
| Mongools =
| Japans = 伽藍神 of 伽藍菩薩
| Koreaans =
| Nederlands =
| anders =
}}
'''Guan Yu''' (160 – 219) was een generaal onder de krijgsheer [[Liu Bei]] tijdens de [[Oostelijke Han-dynastie]] in de tijd van [[Drie Koninkrijken (China)|Drie Koninkrijken]] in [[Chinese keizerrijk|China]]. Hij speelde een belangrijke rol in de een Chinese Burgeroorlog die leidde tot de val van de [[Han Dynastie]] en het ontstaan van het koninkrijk van [[Koninkrijk Shu|Shu]], waarvan Liu Bei de eerste keizer was.
 
Hij is een van de bekendste Chinese historische figuren van [[Oost-Azië]]. Guan Yu's levensverhalen lijken wel op non-fictie, vooral in de historische roman ''[[Roman van de Drie Koninkrijken]]'', of worden doorgegeven als folklore, waarin zijn daden moreel zijn overtrokken.
 
Guan Yu had eerder in de [[Sui-Dynastie]] gediend en hij wordt vandaag nog steeds aanbeden door Chinezen, vooral in [[Hongkong]]. Hij wordt gezien als het toonbeeld van loyaliteit en rechtschapenheid. Guan Yu werd bekritiseerd door historici omdat hij arrogant en ijdel was, kwaliteiten die misschien tot zijn ondergang in dienst van [[Sun Quan]] leidden, die koning was van het koninkrijk van [[Wu (Drie koninkrijken)|Wu]].
 
Hij wordt meestal geportretteerd als een rode krijger met een lange baard. Volgens de folklore was zijn wapen een [[guandao]].
 
== Verering van Guang Yu ==
In de [[Traditionele Chinese godsdienst]] wordt Guang Yu vereerd als de god van de oorlog en overwinning. Daarom staat zijn beeldje vaak in Hongkongse politiebureaus. Als daoïstische godheid wordt hij '''Guandi''' en '''Guangong''' genoemd.
 
 
In het [[boeddhisme]] wordt Guan Yu gezien als de [[bodhisattva]] '''Sangharama'''. Hij beschermt boeddhistisch kloosters en het geloof, de [[Dharma (boeddhisme)|dharma]]. In [[boeddhistische tempel]]s staat hij samen met [[Skanda (boeddhisme)|Skanda]]. En met tussen hen in een beeld van een andere heilige in het boeddhisme. Dit is te zien in de [[He Hua tempel]].
<gallery widths="180" heights="180">
Guanggonghua.JPG|Guan Yu als kunst in een houten kistje.
Hehua8.JPG|Guan Yu als [[bodhisattva]] Sangharama in de [[He Hua tempel]].
</gallery>
 
{{Navigatie daoisme}}