Schenkenschanz: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
rv Copyvio NE, zie overlegpagina |
k Geen COPYVIO. Artikel staat tussen quotes als een duidelijk citaat zoals ook elders. Kroniek aangepast. Overgave is 1635, Johan Maurits van Nassau-Siegen was daar niet (op meerdere plaatsen in wiki fout), 1672 is Lodewijk XIV. Alsook datums toegevoegd |
||
Regel 41:
Door verandering in de loop van de Rijn werd de vesting feitelijk een [[eiland]]. Nadat zij uiteindelijk in het eerste deel van de [[18e eeuw]] door nieuwe veranderingen in de loop van Rijn helemaal haar strategische betekenis verloor, ontwikkelde de voormalige vesting zich tot een stil maar vriendelijk dorp.
{{cquote|Adriaan van Eyndhouts had tot echtgenote Margriet van Steenhuys, dochter van Dirk en Anna van Nydeggen. Zij schonk hem een zoon Adolf. Deze Adolf Eyndhouts was eerst luitenant-kolonel van het regiment van den graaf van Embden. Nadat zijn vader terechtgesteld was, ging hij om diens dood te kunnen wreken, over in den dienst van den Koning van Spanje en werd alstoen kolonel van een Duitsch regiment voetvolk. Hij meende niet beter zijne wraak te kunnen koelen dan met de sterkte Schenkenschans voor zijnen koning in te nemen. Deze [[vesting]] lag toen niet , zooals thans, aan den linker Rijnoever, maar op de uiterste punt van de [[Betuwe]], ter plaatse waar de [[Rijn]] en de [[Waal]] zich destijds splitsten. Zij was dientengevolge in die dagen eene zeer sterke stelling voor de verdediging der Noordelijke Nederlanden en niet ten onrechte noemde men haar daarom den sleutel der [[Betuwe]]. [[Robert Dudley]], graaf van Leicester, had ze in 1586 doen aanleggen door den bekenden krijgsoverste [[Maarten Schenk van Nydeggen]], die er zijner naam aan gaf, nadat zij een korten tijd de Bril of het Vossenhol geheeten had.
Ten einde zijn voornemen zoo goed mogelijk te doen slagen voer Adolf van Eyndhouts in den nacht van den 27 op den 28 juli 1635, op een oogenblik, dat op de Schenkenschans slechts 120 man Staatsch garnizoen lag, met 500 soldaten van het [[kasteel Byland]] over de [[Waal]] naar Schenkenschans en bestormde daarop van uit een droge gracht hare vestingwerken. Haar gouverneur van Welderen poogde in nachtgewaad nog de sterkte te behouden, maar werd doodelijk verwond en afschoon hij toen nog trachtte zijne manschappen moed in te boezemen, kon hij niet meer voorkomen, dat zij voor de overmacht bezweken en in den morgen van den 28 Juli 1635 omstreeks 3 uren de Schenkenschans, die tot dusverre voor oninneembaar had gegolden, in handen van van Eyndhouts moesten laten vallen. Slechts enkelen van het Staatsch garnizoen, onder welken de predikant en de kommies der belastingen, konden nog ontvluchten, al de anderen werden door de manschappen van van Eyndhouts neergeschoten of gestoken. Zoo wreekte hij den dood zijns vaders en bracht tegelijkertijd eene sterke stelling in de macht van den koning van Spanje! De [[Ferdinand van Oostenrijk|kardinaal-infant Ferdinand]] schonk hem daarvoor tot beloning een gouden ketting en 50.000 gulden.
Zoodra had niet prins [[Frederik Hendrik van Oranje|Frederik Hendrik]] vernomen dat Schenkenschans in handen zijner tegenstanders was gevallen of hij stelde alles in het werk om die sterkte te heroveren. Onder zijn persoonlijke leiding werd daarvoor het beleg geslagen. Dat vervolgens door graaf Willem van Nassau tot Brine <ref>"tot Brine" toegevoegd aan de oorspronkelijke tekst</ref><ref>De ghelegentheit ende Belegheringhe van Schenken-Schans kaart van Joannes Jacobi Schort anno 1635/36</ref> werd overgenomen. Adolf van Eyndhouts, die gouverneur van Schenkenschans was geworden, verdedigde haar 4 maanden lang met grooten moed en bekwaamheid tegen zijn niet minder dappere en bekwame tegenpartij, totdat hij op 30 november 1635 door een kogel in den rug werd getroffen en aan de gevolgen daarvan nog in den avond van dien dag overleed, nalatende, zoo schreef Blaeu, een eeuwige gedachtenis van sijn kloeckmoedigh bestaan dewijl hij getoont heeft dat dit stercke Fort, ’t welk men tot die tijt voor onwinbaar hiel, door list en dapperheyt te winnen was.
Zijn lijk werd van Schenkenschans naar [[Kleef]] vervoerd en aldaar in het Mariakoor de Minderbroederskerk begraven onder eene zerk, waarop zijne 16 kwartieren en naam uitgebeiteld stonden met het opschrift: 1635 † 30 Nov. R. in pace. <ref>Taxandria blz. 226-229 Jaargang 1904</ref>}}
===Kroniek===
Regel 46 ⟶ 53:
*In [[1586]] bouwde Martin Schenk von Nideggen hier in opdracht van [[Robert Dudley]], graaf van Leicester, de burcht uit tot een vesting.
*In [[1634]] werd de Evangelische Kerk gebouwd.
*
*
*In [[1672]] werd Schenkenschans door Nederland zonder slag of stoot overgeleverd aan [[Lodewijk XIV van Frankrijk]].
*In [[1681]] werd Schenkenschans aan de Republiek overgedragen in verband met een niet afbetaalde lening door [[George Willem van Brandenburg]]
*In [[1816]], na het [[Congres van Wenen]], werd Schenkenschans aan [[Pruisen]] gegeven en de vestingwerken geslecht.
Regel 81 ⟶ 88:
[[fr:Schenkenschanz]]
[[pt:Nieuw Schenckenschans]]
== Referenties ==
{{References}}
| |||