Nieuw Hoorn (schip, 1618): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Kaapverdische eilanden -> Kaapverdische Eilanden, naar het voorbeeld van Canarische Eilanden, Eolische Eilanden, Ionische Eilanden enz. |
|||
Regel 1:
De '''Nieuw Hoorn''' (''Nieu Hoorn'') was een [[Nederland]]s [[spiegelretourschip]] uit [[1618]]. Het is bekend geworden doordat haar laatste reis is opgetekend door schipper [[Willem IJsbrantsz. Bontekoe|Willem Bontekoe]].
Het schip werd gebouwd op een [[scheepswerf]] te [[Hoorn (Noord-Holland)|Hoorn]] en had een laadvermogen van 700 ton. Het werd in [[1618]] bij de [[Vereenigde Oostindische Compagnie|VOC]] in gebruik genomen.<ref>[http://www.vocsite.nl/schepen/detail.html?id=11660 scheepsgegevens op vocsite.nl]</ref> Op [[28 december]] van dat jaar vertrok de Nieuw Hoorn onder Bontekoe van de rede van [[Texel]] naar [[Nederlands-Indië]] met 206 opvarenden aan boord<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/nijg001jour01_01/nijg001jour01_01_0002.htm#2 Willem IJsbrantsz. Bontekoe, Het journaal van Bontekoe, De gedenkwaardige beschrijving van de reis naar Oost-Indië van schipper Willem IJsbrandtsz. Bontekoe uit Hoorn, in de jaren 1618 tot en met 1625] (bewerkt door Lennaert Nijgh) Uitgeverij Pirola, Schoorl 1989, pagina 11</ref>, onder wie ruim 150 bemanningsleden<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/bost002bont01_01/bost002bont01_01_0002.htm Karel Bostoen, Remmelt Daalder, Vibeke Roeper, Garrelt Verhoeven en Diederick Wildeman, ''Bontekoe. De schipper, het journaal, de scheepsjongens''] Nederlands Scheepvaartmuseum, Amsterdam / Walburg Pers, Zutphen 1996; pagina 12</ref>, koopman Hein Rol, en een vijftigtal zeesoldaten onder wie sergeant Willem van Galen<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/nijg001jour01_01/nijg001jour01_01_0007.htm Willem IJsbrantsz. Bontekoe, Het journaal van Bontekoe, De gedenkwaardige beschrijving van de reis naar Oost-Indië van schipper Willem IJsbrandtsz. Bontekoe uit Hoorn, in de jaren 1618 tot en met 1625] (bewerkt door Lennaert Nijgh) Uitgeverij Pirola, Schoorl 1989, pagina 31</ref>. De lading bestond onder meer uit 360 vaatjes [[buskruit]]<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/bost002bont01_01/bost002bont01_01_0002.htm Karel Bostoen, Remmelt Daalder, Vibeke Roeper, Garrelt Verhoeven en Diederick Wildeman, ''Bontekoe. De schipper, het journaal, de scheepsjongens''] Nederlands Scheepvaartmuseum, Amsterdam / Walburg Pers, Zutphen 1996; pagina 16</ref> en 56.000 zilveren munten ([[reaal van achten|realen van achten]]).<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/bost002bont01_01/bost002bont01_01_0002.htm Karel Bostoen, Remmelt Daalder, Vibeke Roeper, Garrelt Verhoeven en Diederick Wildeman, ''Bontekoe. De schipper, het journaal, de scheepsjongens''] Nederlands Scheepvaartmuseum, Amsterdam / Walburg Pers, Zutphen 1996; pagina 14</ref> Het schip kwam al snel in een hevige storm terecht waarbij de grote mast een scheur opliep. Later werd het ingehaald door de ''Nieuw-Zeeland'', eveneens op weg naar Indië. De beide schepen voeren met de ''Enkhuizen'' naar de [[Kaapverdische
Op [[19 november]] [[1619]] raakte in de buurt van [[Sumatra]] een vat [[brandewijn (drank)|brandewijn]] aan boord in brand en daarna de [[smederij|smidskolen]]. Bontekoe wilde het buskruit overboord zetten, maar koopman Rol was daar tegen omdat het verlies van het kruit slecht zou kunnen worden verantwoord. Toen de brand zich uitbreidde [[desertie|drosten]] 70 opvarenden in een boot en een sloep. Rol voegde zich bij hen. De resterende bemanning begon de vaatjes buskruit overboord te zetten, maar de brand bereikte ten slotte toch het kruit en het schip explodeerde. Bij de explosie kwamen 117 opvarenden om het leven, alleen Bontekoe en scheepsjongen Hermen van Kniphuysen<ref>Een Duitser die volgens Bontekoe afkomstig was uit 'de Eyder', waarmee misschien [[Eiderstedt]] is bedoeld.</ref> overleefden. Zij werden door de boot aan boord genomen. De Nieuw Hoorn zonk, en het scheepsjournaal ging verloren.<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/bost002bont01_01/bost002bont01_01_0004.htm Karel Bostoen, Remmelt Daalder, Vibeke Roeper, Garrelt Verhoeven en Diederick Wildeman, ''Bontekoe. De schipper, het journaal, de scheepsjongens''] Nederlands Scheepvaartmuseum, Amsterdam / Walburg Pers, Zutphen 1996; pagina 44</ref> De overlevenden wisten Sumatra te bereiken, en van daar de rede van Batavia. Ze waren toen nog met 56 man, die door VOC-schepen onder [[Frederik de Houtman]] aan boord werden genomen.
| |||