Paul Verhaeghe

mee bezig Paul Verhaeghe (5 november 1955) is een Belgisch psychoanalyticus, auteur en gerenommeerd Freud- en Lacan-kenner. Hij is hoogleraar en hoofd van de vakgroep Psychoanalyse aan de UGent én een referentie in psychotherapie. Als auteur verwierf hij nationale en internationale faam met o.a. "Liefde in Tijden van Eenzaamheid" en "Het einde van de psychotherapie".

Biografie

Paul Verhaeghe is van opleiding klinisch psycholoog en van vorming psychoanalyticus. Zijn eerste doctoraat (1985) handelde over hysterie, zijn tweede (1992) over psychodiagnostiek. Hij werkt als hoogleraar aan de universiteit van Gent en is hoofd van de vakgroep “Psychoanalyse”. Hij is een referentie in de psychotherapie en een vooraanstaand Freud- en Lacan-kenner. In 1998 verwierf hij nationale en internationale faam met zijn bestseller “Liefde in tijden van eenzaamheid”. In een verhelderende en scherpe analyse gaat Verhaeghe in op de tijdloze en de tijdgebonden achtergronden van wat mensen zowel beweegt als verlamt op het terrein van de erotiek, en op de verschillen tussen mannelijke en vrouwelijke seksuele fantasieën. Ook beschrijft hij Freuds tegenstelling tussen Eros en Thanatos en wat het oedipuscomplex en macht daarmee te maken hebben. Tot slot gaat hij na waarom culturele veranderingen zoals de seksuele revolutie de man-vrouwverhouding niet alleen bevrijd maar ook problematischer gemaakt hebben. Sedert 2000 gaat zijn belangstelling vooral uit naar de invloed van maatschappelijke veranderingen op psychologische en psychiatrische moeilijkheden. In 2009 publiceerde hij "Het einde van de psychotherapie". Heeft Freud afgedaan? Tegenwoordig wordt verondersteld dat alle psychische problemen – adhd, depressie, burn-out, persoonlijkheidsstoornis – ziektes zijn of gevolgen van erfelijke afwijkingen die met medicijnen te bestrijden zijn. Pillen in plaats van praten. Paul Verhaeghe neemt in dit boek krachtig stelling tegen deze ontwikkeling. De oorzaken van het groeiend aantal psychische problemen moeten niet gezocht worden in genen of neuronen, maar in de manier waarop onze maatschappij met psychische problemen omgaat. Mensen gaan met andere problemen naar de psychiater dan vroeger, zijn minder dan voorheen geneigd tot introspectie en reflectie en verwachten zonder enige persoonlijke inspanning direct van hun problemen verlost te kunnen worden. De bijna automatisch voorgestelde remedie – pillen – bevestigt deze situatie. In "Het einde van de psychotherapie" pleit Verhaeghe voor een andere visie op de hedendaagse psychische problemen en een grondige herwaardering van de psychotherapie.

Wij genieten ons te pletter maar niemand is tevreden

Paul Verhaeghe schreef sedert 1983 ontelbare publicaties. Sedert enkele jaren schrijft hij essays waarin hij het neoliberale maatschappijmodel haarfijn fileert en rekent hij af met de manier waarop wij ons economisch systeem hebben vormgegeven. Niet met de economie als dusdanig, maar met de neoliberale invulling daarvan. Een snoeihard betoog tegen het neoliberalisme van een psychoanalyticus die in de praktijk ziet hoe het economische systeem ons als mens en als maatschappij kapotmaakt. Paul Verhaeghe houdt ons allemaal een spiegel voor. En wat we daarin zien, is geen fraai beeld. ‘Het Systeem, dat zijn wij allemaal.’ Een ideologie die volgens Verhaeghe ons hele denken en handelen is gaan bepalen, en efficiëntiestreven als hoogste doel stelt. Een meritocratisch systeem waarbinnen iedereen verantwoordelijk wordt geacht voor zijn eigen succes of falen. Op 30 januari 2012, de avond van de nationale staking “We Strike Back”, was Verhaeghe de keynote speaker in het Gentse kunstencentrum Vooruit. Verhaeghe stelde scherpe vragen over de gevolgen van het neoliberalisme. Hoe moeten we reageren? Wat zijn de alternatieven? Hoe valt alles weer in zijn plooi? En moeten we inleveren voor of tegen het neoliberalisme? Zijn betoog wordt gretig opgepikt door zowel Links als Rechts. Vorig jaar kreeg hij de prijs voor het beste essay van de liberale denktank “Liberales”. Ook de ondernemers van de Vlaams-Brusselse vereniging “De Warande” raakten geboeid door zijn visie en hij werd er meerdere malen uitgenodigd als gastspreker.

Identiteit

Zijn nieuw boek "Identiteit", verscheen eind augustus 2012 en werd uitgegeven door De Bezige Bij Antwerpen. Het boek werd voorgesteld voor 900 aanwezigen in Kunstencentrum "Vooruit" in Gent op 18 september 2012. In “Identiteit” dringt Paul Verhaeghe door tot de maatschappelijke veranderingen die aan de grondslag liggen van het veranderlijke ik-gevoel. De kern van het nieuwe ik-gevoel draait om drie problemen: veranderingen in identiteitsvorming, in normen en waarden en de consequenties van het neoliberalisme. Wie wij zijn wordt zoals altijd bepaald door de context waarin wij leven. Die context bepaalt op dit moment: Wie geen succes heeft zal ziek zijn. De dwang tot succes en geluk blijkt een keerzijde te hebben: het leidt tot verlies aan zelfbesef, tot desoriëntatie en vertwijfeling. De mens is eenzamer dan ooit, de liefde is moeilijk te bereiken en betekenisvol leven is diepgaand problematisch geworden.

Recensies

• De Leeswolf, Dominiek Hoens
• De Standaard, Gilbert Roox
• DeWereldMorgen.be, Robrecht Vanderbeeken
• Boekhandel Athenaeum, Esther Wils
• Opinie De Morgen, Filip Buekens
• Liberales, Andreas Tirez
• NRC, Ger Groot: Wij zijn veel meer dan een individu
• Knack Online: Het geloof in de Flexibele mens
• Opinie De Morgen Jan Denys
• HVV, Karel Van Dinter
• BeUnited, Human Resource Cooperation

bibliografie

•Verhaeghe, Paul. (2012). De illusie van het meten tegenover de kracht van de erkenning. In Tijdschrift cliëntgerichte Psychotherapie, 50, 3, 2012: 253-263. •Verhaeghe Paul (2012). De psychoanalyse was altijd al een luis in de pels (interview door D.Hoens, 9 maart 2011). In Tijdschrift voor Psychotherapie, 2012, 38, 170-182. •Verhaeghe, Paul (2012). Psychoanalysis in Times of Science (interview with D.Hoens), S: Journal of the Jan van Eyck Circle for Lacanian Ideology Critique, no. 4, 2012. •Verhaeghe, Paul & De Ganck, Julie (2012). Beyond the return of the repressed: Louise Bourgeois's Chtonic art. In: Larratt-Smith, Ph. (ed), /Louise Bourgeois. The Return of the repressed. /Vol I. London: Violette Editions, pp. 115 - 128. •Verhaeghe, Paul (2012)./ De neoliberale waanzin. Flexibel, efficiënt en ... gestoord./ Paul Verbraekenlezing 2012. Brussel: VUBpress, Academic and Scientific Publishers, pp. 1 - 53. •Verhaeghe, P. (2011). Maatschappelijke organisatie en individuele stoornissen. Over het nieuwe onbehagen in de cultuur? De Uil Van Minerva, Vol. 24, (2011) nummer 4, pp. 171-185. •Verhaeghe, P. (2011). Niet iedere moeilijkheid is een stoornis. In: CVZ.magazine, 14, 3, p. 8-11. •Verhaeghe, P. (2011). Wat ik van Freud en Lacan geleerd heb - met de hulp van analysanten - zes stellingen over psychoanalyse en psychotherapie. Tijdschrift voor Psychoanalyse, p. 103-120. •Verhaeghe, P. & De Ganck J. (2011). Más allá del retorno de lo reprimido: el arte infraterreno de Louise Bourgeois. Larratt-Smith, P. (ed.), Fundacion Proa, Buenos Aires (Argentina), pp. 121-131. •Verhaeghe, Paul (2011). Het oedipuscomplex bij Freud en Lacan: een noodzakelijk schimmenspel. In: Dirkx, J., Hebbrecht, M., Mooij, A. & Vermote, R. (eds). Handboek Psychodynamiek. Een verdiepende kijk op psychiatrie en psychotherapie. Utrecht, de Tijdstroom, pp. 73 - 83. •Verhaeghe, P. (2011). De effecten van een neoliberale meritocratie op identiteit en interpersoonlijke verhoudingen. Oikos, 56, p. 4-22. •Paul Verhaeghe (2010). De verborgen gelovige in ons. Bespreking van Philipp Blom. Het verdorven genootschap. De vergeten radicalen van de verlichting. Amsterdam, De Bezige Bij, 2010. In: De Morgen, Boekenbijlage 8 december 2010. •Verhaeghe, P. (2010). Het neoliberale gif. Essay gepubliceerd in: Het Vrije Woord. Magazine voor vrijdenkers. November 2010, pp. 25-26. Overgenomen door Liberales. •Verhaeghe, P. (2010). Geestdrift voor het brein. In: Kinet, M. & Bazan, A. (eds). Psychoanalyse en neurowetenschap. De geest in de machine. Garant: Antwerpen-Apeldoorn, Psychoanalytisch Actueel nr.14, pp. 59-78. •Verhaeghe, P. (2010). Liefde en haat: het duuzaamste koppel. Over de werkzaamheid van psychotherapie. Tijdschrift Cliëntgerichte Psychotherapie, 48, 4, pp. 357-369. •Verhaeghe, P. (2010). Identieettio etsimässä peiliä. Kurki, J. (ed.), Media ja identiteetti, Vantaa: Apeiron, 2010, pp. 10-58. •Verhaeghe, P. (2010). Psychotherapie als wetenschappelijk en economisch product: het einde in zicht? In: Evidentie en Existentie - Evidence-based behandelen en verder ..., Tilburg: KSGV, pp. 83-104. •Verhaeghe, P. (2010). Als de rede slaapt, komen de monsters te voorschijn. In: Oikos, 54, 3/2010, pp. 66-71. •Verhaeghe, P. (2010). Psychotherapie vanuit de psychotherapeut. Tijdschrift Cliëntgerichte Psychotherapie, 2, pp. 164-175. •Verhaeghe, P. (2010). Over disfunctionele betekenisverleningen en andere spiegelbeelden. Een antwoord op de commentaren in het Tijdschrift voor Psychoterapie, 35: 438-476 op 'Het einde van de Psychotherapie'. Tijdschrift voor Psychotherapie, 36, januari 2010, pp. 41-50. Voor de commentaren zèlf, ga naar: Tijdschrift voor Psychotherapie, 35, 438-476.

Externe Links

• Paul Verhaeghe officiële webpagina [1]
• Paul Verhaeghe UGent Publicaties [2]

Categoriën

auteur, psychoanalyticus, psycholoog, schrijver, hoogleraar psychotherapie, Freud, Lacan