Postkoets: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Versie 33319779 van 77.170.132.160 (overleg) ongedaan gemaakt.
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix
Regel 1:
| [[Bestand:PostkutscheGotthard brigPost.jpg|thumb|right|260px|Postkoets uitop Zwitserlandde [[Gotthardpas]]]]
{{wrapper}}
| [[Bestand:GotthardMolen PostWalderveense molen postkoets.jpg|thumb|right|260px|Postkoets op de postweg in [[GotthardpasLunteren]]]]
| [[Bestand:Postkoets_Berlijn_PM05Postkutsche brig.jpg|thumb|right|260px|Postkoets inuit BerlijnZwitserland]]
|-
| [[FileBestand:Molen Walderveense molen postkoetsPostkoets_Berlijn_PM05.jpg|thumb|right|260px|Postkoets op de postweg in [[Lunteren]]Berlijn]]
 
|-
| [[Bestand:Postkutsche brig.jpg|thumb|right|260px|Postkoets uit Zwitserland]]
|-
| [[Bestand:Postkoets_Berlijn_PM05.jpg|thumb|right|260px|Postkoets in Berlijn]]
|}
Een '''postkoets''' of [[diligence]] is een door paarden voortgetrokken rijtuig ([[koets]]) voor vervoer van [[post (brief)|post]] en [[reiziger (vervoer)|reizigers]]. Postkoetsen reden tussen posthaltes, plaatsen waar de paarden, bemanning en reizigers konden eten, drinken en rusten en waar reizigers konden uit- of instappen, waar lading en paarden gewisseld konden worden.
 
De grondslag voor het veel latere systeem van postkoetsen is in Europa ontstaan toen de [[Romeinse Rijk|Romeinen]] een systeem voor snel [[berichtenverkeer]] op poten gingen zetten; daarbij creëerden zij een netwerk van 'snelle' wegverbindingen. Sinds [[1489]] verzorgde de adellijke familie [[Von Thurn und Taxis]] in opdracht van de [[Maximiliaan I van het Heilige Roomse Rijk|keizer van het Heilige Roomse Rijk]] een netwerk van koeriersdiensten dat een groot deel van Europa bestreek. Voor de komst van de [[spoorweg]]en bestond in Europa en de [[Verenigde Staten]] een uitgebreid netwerk van [[postweg]]en, die bereden werden met postkoetsdiensten. De postkoets werd in de [[19e eeuw]] verdrongen door de spoorwegen, omdat treinen voor post veel sneller en voor de reizigers veel comfortabeler zijn.<br />
In diverse landen zijn als een laatste overblijfsel uit de tijd van de postkoetsen de postbedrijven nog steeds actief in het [[openbaar vervoer]]. Met name in [[Zwitserland]] bestaan nog veel zogenaamde [[Postbus (vervoermiddel)|postbussen]], die personenvervoer combineren met het vervoer van poststukken.
 
In Nederland werden postkoetsdiensten in de [[18e eeuw|18e -]] en [[19e eeuw]] uitgevoerd door de firma [[Van Gend & Loos]]. Ook in de [[20e eeuw]] bleef deze firma gespecialiseerd in het vervoer van pakjes en pakketten totdat zij in 2003 opging in [[DHL]].