Hr.Ms. Gelderland (1900): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k r2.7.3) (Robot: toegevoegd: it:Niobe (incrociatore) |
uitbreiding |
||
Regel 5:
| kiellegging =[[1897]]<ref name="Mark">Chris Mark; ''Schepen van de Koninklijke Marine in W.O. II'' Alkmaar: De Alk bv, 1997.</ref>
| tewaterlating =[[1898]]<ref name="Mark"/>
| indienst =[[15 juli]] [[1900
| uitdienst =[[17 mei]] [[1940]]<ref name="Mark"/>
| waterverplaatsing =4.033 [[registerton|ton]] <ref name="Mark"/>
Regel 14:
| bewapening =2 x 15 [[centimeter|cm]] [[Kanon (geschut)|kanon]]<ref name="Mark"/><br />6 x 12 cm kanon<ref name="Mark"/><br />4 x 7,5 cm kanon<ref name="Mark"/><br />8 x 3,7 cm kanon<ref name="Mark"/><br />2 x 7,5 cm [[luchtafweergeschut]]<ref name="Mark"/><br /> 2 x [[Torpedo (wapen)|torpedo]]buis<ref name="Mark"/><br />2 x torpedokanon<ref name="Mark"/>
}}
'''Hr. Ms. Gelderland''' was een [[Nederland]]s [[pantserdekschip]] van de [[Hollandklasse (kruiser)|Hollandklasse]], gebouwd door de [[scheepswerf]] [[Fijenoord]] in [[Rotterdam]]. Het schip is vernoemd naar de Nederlandse provincie [[Gelderland]]. De ''Gelderland'' is voornamelijk bekend omdat het [[Paul Kruger]], de president van de [[Zuid-Afrikaanse Republiek]], naar [[Europa (werelddeel)|Europa]] bracht.<ref name="Mark"/>
==Dienst historie==
== De Gelderland voor de Tweede Wereldoorlog ==▼
Op 15 juli 1900 werd het schip onder commando van kapitein-ter-zee J.H.L.J. baron Sweerts de Landas Wyborgh in dienst genomen bij de [[Koninklijke Marine|Nederlandse marine]].
Eind 1900 bracht de Gelderland president [[Paul Kruger|Kruger]] van Zuid-Afrika van [[Lourenço Marques]] naar [[Marseille]]. Daarna ging het schip via Algiers en [[Port Said]] naar Oost-Indië. Op 10 december 1901 werd het schip bij Port Said aan bakboord aangevaren door een Engels stoomschip, beladen met kolen. De schade was beperkt, er was schade aan de brug en het gat aan barboordzijde werd voldoende gestopt om naar Suez te kunnen varen, waar de Gelderland gedokt werd. Er waren geen slachtoffers.▼
▲Eind 1900 bracht de Gelderland president [[Paul Kruger|Kruger]] van Zuid-Afrika van [[Lourenço Marques]] naar [[Marseille]]. Daarna ging het schip via Algiers en [[Port Said]] naar Oost-Indië. Op 10 december 1901
Op 17 juni 1905 na een tijd te hebben gediend in [[Nederlands-Indië]] keerde de ''Gelderland'' samen met de ''[[Hr. Ms. Utrecht (1901)|Utrecht]]'' en de ''[[Hr. Ms. Noord-Brabant (1900)|Noord-Brabant]]'' terug naar Nederland. De reis, van [[Tandjong Priok]] naar [[Den Helder]], ging via [[Mahé (India)|Mahé]], [[Perim]], [[Port Said]], [[Algiers]] en [[Tanger]]. De schepen arriveerden op 30 augustus 1905 in Den Helder.<ref name="17 juni">[http://www.scheepvaartmuseum.nl/collectie/maritieme-kalender?j=&m=6&d=17 scheepvaartmuseum.nl :: Maritieme kalender 17 juni]</ref>▼
Op 6 juni 1904 loopt het schip samen met haar zusterschip de [[Hr. Ms. Utrecht (1901)|Utrecht]] aan de grond bij ''Aroes Lampoejang'', Zuid-[[Sumatra]] door dat dit niet op de kaart stond. Voor reparatie wijk men vervolgens uit naar respectievelijk [[Soerabaja]] en [[Singapore]].<ref name=" scheepvaartmuseum.nl :: Maritieme kalender 1904 ">{{cite web |url= http://www.hetscheepvaartmuseum.nl/knowledgebase/calendar%7C1904| title=scheepvaartmuseum.nl :: Maritieme kalender 1904|accessdate=2012-09-09}}</ref>
Bij het uitbreken van de [[Tweede Wereldoorlog]] was het schip nog in dienst bij de Nederlandse marine als kustverdedigingsschip. Het schip, liggend op de [[Rijkswerf (Den Helder)|Rijkswerf]] te Den Helder, viel ontwapend in de handen van de Duitse strijdkrachten. De Duitse strijdkrachten lieten het schip bij N.V. C. v.d. Giessen en Zonen verbouwen tot luchtdoelbatterij. Nadat de verbouwing was afgerond, werd het schip hernoemd tot ''Niobe'' en werd het ingezet in de [[Oostzee]]. Daar werd het schip op 16 juli 1944 door Russische vliegtuigen in de [[Finse Golf]] tot zinken gebracht.<ref name="Mark"/>▼
▲Op 17 juni 1905 na een tijd te hebben gediend in [[Nederlands-Indië]] keerde de ''Gelderland'' samen met de ''[[Hr. Ms. Utrecht (1901)|Utrecht]]'' en de ''[[Hr. Ms. Noord-Brabant (1900)|Noord-Brabant]]'' terug naar Nederland. De reis, van [[Tandjong Priok]] naar [[Den Helder]], ging via [[Mahé (India)|Mahé]], [[Perim]], [[Port Said]], [[Algiers]] en [[Tanger]]. De schepen arriveerden op 30 augustus 1905 in Den Helder.<ref name="
Tijdens de tweede Castrocrisis in 1908 patrouilleert het schip samen met de [[Hr. Ms. Jacob van Heemskerck (1908)|Jacob van Heemskerck]] en de [[Hr. Ms. Friesland (1898)|Friesland]] voor de Venezuelaansekust.<ref name="Maritieme kalender 1908">{{cite web |url= http://www.hetscheepvaartmuseum.nl/knowledgebase/calendar%7C1908| title=Maritieme kalender 1908|accessdate=2012-09-09}}</ref>
Op 17 juni 1911 vertrekt het schip uit Rotterdam met [[Hendrik van Mecklenburg-Schwerin|prins Hendrik]] aan boord. De prins is aan boord om de inhuldiging van [[George V van het Verenigd Koninkrijk]] bij te wonnen. Het laatste deel van de reis wordt de ''Gelderland'' begeleid door vier Britse torpedoboten.<ref name=" Maritieme kalender 1911 ">{{cite web |url= http://www.hetscheepvaartmuseum.nl/knowledgebase/calendar%7C1911| title=scheepvaartmuseum.nl :: Maritieme kalender 1911|accessdate=2012-09-09}}</ref>
16 oktober 1912 vertrekt het schip met [[adelborst]]en naar de [[Middellandse Zee]]. Op 11 november krijgt ze opdracht om naar [[Constantinopel]] te varen vanwege opgelopen politieke spanningen en de direct naderende oorlogsdreiging in verband met de oorlog op de [[Balkanoorlogen|Balkan]]. Op 18 november ontscheept het schip een landingsdetachement van 100 man voor de bescherming van de wijk voor gezantschappen in aldaar in samenwerking met ander aanwezige mogentheden.
Op 30 mei 1913 lost de [[Hr. Ms. Kortenaer (1895)| Kortenaer]] het schip af in [[Constantinopel]]. Men keert 19 juni 1913 terug in Den Helder.<ref name=" Maritieme kalender 1912 ">{{cite web |url= http://www.hetscheepvaartmuseum.nl/knowledgebase/calendar%7C1912| title=scheepvaartmuseum.nl :: Maritieme kalender 1912|accessdate=2012-09-09}}</ref>
Op 14 maart 1917 vind er aan boord van de ''Gelderland'' explosie plaats tijdens een patrouille langs de Nederlandse kust. Hierbij komt één man om het leven en negen anderen raken zwaar gewond. Bij terugkomst in Den Helder wordt ze uit dienst genomen en in vind er onderhoud plaats.<ref name=" Maritieme kalender 1917 ">{{cite web |url= http://www.hetscheepvaartmuseum.nl/knowledgebase/calendar%7C1917| title=scheepvaartmuseum.nl :: Maritieme kalender 1917|accessdate=2012-09-09}}</ref> In 1920 wordt het schip omgebouwd tot trainingschip.<ref name="steelnavy.com">{{cite web |url= http://www.steelnavy.com/HollandHL.htm|title=steelnavy.com|accessdate=2012-09-09}}</ref>
▲Bij het uitbreken van de [[Tweede Wereldoorlog]] was het schip nog in dienst bij de Nederlandse marine als kustverdedigingsschip. Het schip, liggend op de [[Rijkswerf (Den Helder)|Rijkswerf]] te Den Helder, viel ontwapend in de handen van de Duitse strijdkrachten. De Duitse strijdkrachten lieten het schip bij N.V. C. v.d. Giessen en Zonen verbouwen tot luchtdoelbatterij. Nadat de verbouwing was afgerond, werd het schip hernoemd tot ''Niobe'' en werd het ingezet in de [[Oostzee]]. Daar werd het schip op 16 juli 1944 door Russische vliegtuigen in de [[Finse Golf]] tot zinken gebracht.<ref name="Mark"/> Na de Tweede Wereldoorlog werd het schip door de Finnen gelicht en verschroot.<ref name="Mark"/>
== Zie ook ==
| |||