Karma Pakshi: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix
tekst met werkelijk erbarmelijke onjuistheden vrijwel geheel vervangen. Zie ook OP van deze pagina.
Regel 13:
'''Karma Pakshi''' ([[1204]] - [[1283]]) was de tweede [[karmapa|gyalwa karmapa]], hoofd van de [[kagyü]]school van het [[Tibetaans boeddhisme]].
 
== Biografie ==
[[Bestand:Karmapa2.jpg|left|thumb|[[Mandala]] van Karma Pakshi]]
Karma Pakshi was een wonderkind die op tienjarige leeftijd al veel van de [[Dharma]]filosofie en [[meditatie]] wist. Zijn leraar, Pomdrakpa, had visioenen dat het kind de reïncarnatie van [[Düsum Khyenpa]] was. Karma Pakshi kwam ook overeen met de beschrijving in de brief van Drogon Rechen, de belangrijkste leerling van de eerste karmapa, en hij werd vervolgens als eerste [[lama (geestelijke)|lama]] geïnstalleerd als reïncarnatie van een vorige lama.
 
Karma Pakshi kreeg een traditionele opleiding in de [[kagyü]]leer met alle instructies zodat de linie niet zou worden onderbroken. Karma Pakshi bracht een groot deel van zijn vroege leven door in retraite, eenzame meditatie en was degene die de [[mantra]] "[[Om mani padme hum]]" introduceerde in [[Tibet (gebied)|Tibet]].
 
==Tulku==
Op 47-jarige leeftijd werd hij door [[Koeblai Khan]], de kleinzoon van [[Dzjengis Khan]] uitgenodigd om naar [[Chinees Keizerrijk|China]] te komen en begon hij aan een driejarige reis door China. De Khan nodigde hem uit om permanent in China te blijven, maar dit werd geweigerd omdat de [[sakya (boeddhisme)|sakyapa]] veel invloed in China hadden en hij geen interne strijd binnen het [[Tibetaans boeddhisme]] wenste. De volgende tien jaar reisde hij veel door China, [[Mongolië]] en Tibet.
 
Karma Pashi wordt in veel literatuur benoemd als de eerste [[lama]], die bewust reïncarneerde. Hij zou daarmee de eerste [[tulku]] in de geschiedenis van het [[Tibetaans boeddhisme]] zijn.
Toen Koeblai Khan keizer van China werd, beval hij de arrestatie van de karmapa omdat hij geweigerd had om in China te blijven. Volgens de legende mislukten alle pogingen om hem te arresteren en bevroor hij zelfs een leger van 37.000 man op miraculeuze wijze. Uiteindelijk liet hij zichzelf arresteren, omdat hij wist dat Koeblai Khan van mening zou veranderen. Spoedig daarna werd hij vrijgelaten en keerde naar Tibet terug waar hij een zestien meter hoog Boeddhabeeld bouwde. Voor zijn overlijden gaf hij zijn belangrijkste leerling, Urgyenpa, informatie over zijn volgende reïncarnatie.
Tibetologisch onderzoek in het eerste decennium van de 21e eeuw heeft echter aangetoond, dat er in de 13e eeuw al aanzienlijk meer individuen als tulku's werden beschouwd.
 
De eerste tulku's worden al in de tweede helft van de 12e eeuw aangetroffen in de toenmalige [[Kadam]]traditie. Het gaat dan bijvoorbeeld om de tantrische meester [[Chökyi Gyalpo]] ( [[1069]]- [[1144]]) die de reïncarnatie was van [[Naktso]] en de Kadammeester [[Gyer Zhonu]], de reïncarnatie van [[Zhonnu U]] ([[1075]] - [[1138]]). Zhonno U was in die periode verreweg de belangrijkste leraar van de Kadam.
 
==Politieke achtergrond==
 
Vanaf het midden van de 13e eeuw had [[Möngke]] Tibet onderdeel gemaakt van het [[Mongoolse rijk]]. Dat zou uiteindelijk leiden tot een vorm van alliantie van de Mongoolse heersers met de [[sakya]]traditie, die in opdracht en onder mandaat van de Mongoolse keizer Tibet zou besturen.
 
Maar zowel voor als tijdens die periode bleven diverse Tibetaanse stromingen en tradities om gunsten en voorrechten concurreren bij de belangrijkste facties aan het Mongoolse hof en bij leden van de Mongoolse koninklijke familie.
 
In [[ 1256]] reist Karma Pakshi naar het kamp van Möngke om deel te nemen aan debatten met Chinese [[Taoïsten]] , [[Nestorianen]] en mogelijk westerse katholieken. In zijn autobiografie schrijft hij met instemming over een keizerlijk edict, dat " iedereen vooral de gebeden en voorschriften van zijn eigen religie dient te volgen".
 
Het jaar daarvoor [[1255]] was Karma Pakshi aanwezig in het kamp van [[Koeblai Khan]] toen nog gouverneur. Hij schijnt daar op nogal abrupte wijze zijn te zijn vertrokken en daarmee nogal wat ongenoegen bij Koeblai Khan te hebben veroorzaakt.
 
In augustus [[1259]] overleed [[Möngke]]. Zowel Koeblai Khan als zijn jongere broer [[Ariq Boke]] lieten zich op een [[khuriltai]] tot [[khagan]] uitroepen. De oorlog duurde vier jaar en eindigde met de overgave van Ariq Boke.
 
In [[1261]] benoemde Koeblai Khan [[Phagspa]] van de sakyatraditie tot Nationaal Leermeester, een titel die aangeeft dat Koeblai Khan Phagspa een zekere autoriteit verschaft over de totale boeddhistische gemeenschap.
Later in dat jaar werd Karma Pakshi gearresteerd. De beschuldiging luidde, dat hij het belang van Arig Boke actief ondersteunt.
( Een [[hagiografie]] van Karma Pakshi meldt dat Karma Pakshi tot de brandstapel zou zijn veroordeeld. Karma Pakshi zou enkele dagen in het vuur hebben gestaan, maar het vuur had geen enkel effect op hem . )
 
Karma Pakshi werd feitelijk verbannen naar Yunnan. Die ballingschap duurt negen jaar. Kort na [[1270]] kon hij terugkeren naar Tibet. De belangrijkste machtsposities binnen het [[Tibetaans boeddhisme]] waren echter in die tijd al in handen van sakya.
 
{{Appendix|2=
{{References}}
* (en) Petech, Luciano(1990) Central Tibet and the Mongols, The Yuan-Sa-skya Period of Tibetan History, Istituto Universitario Orientale.
* en) Kapstein, Matthew (2007) The Tibetans, , Blackwell Publising, Oxford, ISBN 0-631-22574-9
* en) Kuijp, Leonard van der (2005) The dalai lama's and the origins of reincarnate lama's, in: Brauen, Martin (2005) The dalai lama's: A visual History, Serindia Publications, ISBN 1-932476-22-9
}}
 
== Literatuur ==
* Ken Holmes, Karmapa, Altea Publishing 1995, ISBN 0952455544
 
{{Opvolging
Regel 31 ⟶ 54:
| volgende=[[Rangjung Dorje]] <small>(1284-1339)</small>
}}
 
{{Appendix|2=
* Deze tekst is gebaseerd op een vertaling van het boek van Ken Holmes. De auteur heeft goedkeuring gegeven voor gebruik met bronvermelding. De originele tekst in het Engels: http://www.samye.org/k2.htm.
}}
 
{{DEFAULTSORT:Pakshi, Karma}}