Nederlands recht: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
redirect
 
Paul B (overleg | bijdragen)
In ieder geval iets, de eerdere doorverwijzing was minder geslaagd. Aandacht van een deskundige is welkom.
Regel 1:
Het '''Nederlands recht''' is het geheel van (gerechtelijk) afdwingbare en algemeen geldende maatschappelijke normen (rechtsregels) in Nederland.
#REDIRECT[[Nederlandse wetgeving]]
 
==Inhoudelijke onderverdeling==
Het wordt gewoonlijk verdeeld in het [[publiekrecht]], dat de verhouding tussen overheid en burger (inclusief [[rechtspersoon|rechtspersonen]]) regelt, en het [[privaatrecht]], dat de verhoudingen tussen burgers onderling regelt. Deze twee zijn verder onder te verdelen.
 
Het publiekrecht bestaat dan uit
* het [[staatsrecht]], dat de inrichting van de overheid regelt;
* het [[strafrecht]], dat zich bezighoudt met de strafbaarstelling van bepaalde gedragingen en de straffen die daarbij horen, en met de wijze waarop deze worden uitgevoerd;
* het [[bestuursrecht]], dat bepaalt hoe de overheid mag ingrijpen jegens de burger en welke beroepsmiddelen de burger daartegen ter beschikking staan.
 
Het privaatrecht of ''burgerlijk recht'' bestaat uit
* het [[personen- en familierecht]];
* het [[vermogensrecht]].
 
Ieder van deze onderdelen heeft aspecten van [[materieel recht]] (de 'inhoud' van het recht) en [[procesrecht]] (hoe kan dit worden afgedwongen?).<ref>P.B. Cliteur, ''Nederlands recht'', p. 9</ref>
 
== Rechtsbronnen ==
Het Nederlandse recht kent vier zogeheten [[rechtsbron]]nen:<ref>P.B. Cliteur, ''Nederlands recht'', p. 11-17</ref>
* de wet,
* de gewoonte,
* de rechtspraak,
* het [[verdrag]].
 
Het Nederlandse recht is verregaand [[codificatie|gecodificeerd]] in geschreven wetten, en [[gewoonterecht]] komt niet of nauwelijks voor. Wel is een belangrijke rol weggelegd voor de [[jurisprudentie]] (rechtspraak) bij de uitleg en interpretatie van geschreven wetten. De formele wetgeving (zie [[Nederlandse wetgeving]]) is daarmee slechts een deel van het Nederlands recht als geheel. Internationale verdragen kunnen in Nederland na [[ratificatie]] rechtstreeks geïmplementeerd worden, daar is (in tegenstelling tot andere landen) geen aparte wet voor nodig.
 
== De rechter ==
{{hoofdartikel|Rechtbank (Nederland)}}
Het afdwingen van een bepaling uit een van deze rechtsbronnen kan meestal niet door de burger zelf gedaan worden (dat zou als [[eigenrichting]] in strijd zijn met het [[geweldsmonopolie]] van de overheid) maar vereist meestal de tussenkomst van een [[rechter]],<ref>P.B. Cliteur, ''Nederlands recht'', p. 113</ref> die daarover een bindende uitspraak doet (waartegen meestal wel [[hoger beroep]] openstaat bij een hogere rechter). Er zijn in Nederland drie soorten rechters voor de verschillende soorten recht: de ''burgerrechter'' houdt zich met vrijwel alle privaatrechtelijke zaken bezig, de ''strafrechter'' behandelt overtredingen en misdrijven volgens het [[strafrecht]] en de ''bestuursrechter'' gaat over bestuursrechtelijke zaken, vooral zaken die de rechtmatigheid van overheidsbesluiten betreffen.
 
In een aantal gevallen kan men bepalingen (laten) afdwingen zonder rechterlijke uitspraak. Het gaat dan bijvoorbeeld om bestuursrechtelijke aangelegenheden (zoals sluiting van een café door de burgemeester bij overtreding van bepaalde bepalingen) of om civielrechtelijke overeenkomsten die bij [[notariële akte]] zijn opgesteld met een [[executoriale titel]] (die dan door een [[gerechtsdeurwaarder]] kunnen worden uitgevoerd).
 
== Geschiedenis ==
Het huidige Nederlandse recht is voor een groot deel gebaseerd op de door [[Napoleon Bonaparte]] rond 1800 ingevoerde wetboeken voor burgerlijk recht en strafrecht ([[Code Civil]] en [[Code Pénal]]), en daarnaast op het Oudvaderlandse recht (het geschreven recht en gewoonterecht zoals dat voor ca. 1800 in de verschillende delen van Nederland gold) en het [[Romeinse recht]].<ref>P.B. Cliteur, ''Nederlands recht'', p. 118 en p. 173</ref>
 
== Noten ==
{{references|85%}}
 
[[Categorie:Nederlands recht]]
 
[[de:Recht der Niederlande]]