1700-1709: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Belangrijke gebeurtenissen: 1704 Russische marine |
→Belangrijke gebeurtenissen: Grote Noordse Oorlog |
||
Regel 5:
;Europa
* Zweden en andere landen tekenen in 1699 de [[Vrede van Karlowitz]] met het Ottomaanse Rijk. De Russische regering tekent de [[Vrede van Constantinopel]] met het Ottomaanse Rijk in 1700 om zijn handen vrij te hebben voor de [[Grote Noordse Oorlog]]
*
* Tijdens de [[Spaanse Successieoorlog]] (1701-1714) staat [[John Churchill]] aan het hoofd van de verenigde Britse, Nederlandse en andere troepen en vecht hij veldslagen uit op uiteenlopende plaatsen, tot diep in het Europese continent: de [[Slag bij Blenheim]] aan de Donau (1704), de [[Slag bij Ramillies]] (1706), de [[Slag bij Oudenaarde]] (1708), de [[Slag bij Wijnendale]] (1708) en de [[Slag bij Malplaquet]] (1709), waarbij hij de Fransen vaak ernstige nederlagen toebrengt. De expansionistische politiek van [[Lodewijk XIV]] wordt hiermee de voet dwars gezet.
▲* [[1700]] - De [[Grote Noordse Oorlog]] breekt uit. De jonge koning [[Karel XII van Zweden]] behaalt grote successen tegen Denemarken, Polen en Saksen. Maar in de [[Slag bij Poltava]] (1709) brengen de Russen onder [[Peter de Grote]] de opmars van de Zweden tot stand. Het [[Pools-Litouwse Gemenebest]] komt onder Russische invloed.
* [[1703]] - Stichting van [[Sint-Petersburg]], door [[Peter de Grote]]. De bouw van deze nieuwe hoofdstad is een uitvloeisel van zijn streven om aansluiting te vinden bij Europa. Het werk wordt verricht door [[Oeigoeren]], [[Kirgiezen]], [[Kazachen]], [[Jakoeten]] en [[Tataren|Tataarse dwangarbeiders]]. In 1705 wordt een eerste aanval van de Zweden op de stad afgeslagen door de in 1704 opgerichte [[Russische marine|Russische Oostzeevloot]] onder leiding van de Nederlandse commandant Cruys.
* In 1700 sterft prins William, de laatste zoon van de Engelse prinses Anne. De [[Act of Settlement 1701]] stelt vast dat de keurvorst van Hannover derde in de lijn van troonopvolging geworden is. Na de dood van Willem III wordt Anne koningin.
Regel 14 ⟶ 15:
* [[1701]] - De [[Noord-Amerika]]anse [[Beveroorlogen]] tussen de [[Irokezen|Iroquois]] en de [[Frankrijk|Fransen]] worden beëindigd met ''la Grande Paix''.
;Noordelijke Nederlanden
;Wetenschap en Cultuur▼
*
* [[1700]] - [[Nederland]] gaat per [[1 januari]] over op de [[gregoriaanse kalender]]. [[Groningen (provincie)|Groningen]] en [[Friesland]] gaan per [[12 januari]] over. Deze kalender was al in [[1582]] door [[paus Gregorius XIII]] ingevoerd in de meeste volledig katholieke landen, ter vervanging van de oude [[juliaanse kalender]].
* [[1705]] - [[Thomas Newcomen]] bouwt de eerste werkende stoommachine, de [[Stoommachine van Newcomen]].▼
* [[1705]] - [[19 december]] - [[Nicolaus Cruquius]] begint in [[Delft]] driemaal daags weermetingen uit te voeren: temperatuur, luchtdruk, vochtigheid en neerslag.▼
* [[1705]] - [[Edmund Halley]] schrijft zijn werk over de kometenlopen en leent zijn naam aan één van de beroemdste periodieke kometen ([[komeet van Halley]]).▼
* [[1709]] - [[1 februari]] - [[Alexander Selkirk]] wordt gered van een onbewoond eiland. De man vormt de basis van het boek ''[[Robinson Crusoe]]'' van [[Daniel Defoe]], in zijn boek van [[1719]] ''Life and Strange Surprising Adventures of Robinson Crusoe''.▼
;Zuidelijke Nederlanden
▲* [[1703]] - [[mei]] - [[Friesland]] en [[Groningen (provincie)|Groningen]] pleiten in de [[Staten-Generaal van de Nederlanden|Staten-Generaal]] voor de benoeming van hun stadhouder [[Johan Willem Friso]] tot "generalissimo".
* [[1708]] - [[28 september]] - [[Slag bij Wijnendale]]; een konvooi is op weg naar het belegerde [[Rijsel]]; het wordt beschermd door [[Grote Alliantie|geallieerde troepen]] onder het bevel van de Engelse generaal-majoor Webb; die slaan succesvol een aanval af door de Franse troepen onder leiding van graaf de la Motte; er vallen die dag wel duizenden doden.
;Koloniën
* Aan het begin van de eeuw is de wijk [[Punda]] van [[Willemstad (Curaçao)|Willemstad]] volgebouwd en in 1707 wordt aan de andere kant van de [[Sint Annabaai]] begonnen met de bouw van een nieuwe wijk [[Otrobanda]].
▲;Wetenschap en Cultuur
▲* [[1705]] - [[Thomas Newcomen]] bouwt de eerste werkende stoommachine, de [[Stoommachine van Newcomen]].
▲* [[1705]] - [[19 december]] - [[Nicolaus Cruquius]] begint in [[Delft]] driemaal daags weermetingen uit te voeren: temperatuur, luchtdruk, vochtigheid en neerslag.
▲* [[1705]] - [[Edmund Halley]] schrijft zijn werk over de kometenlopen en leent zijn naam aan één van de beroemdste periodieke kometen ([[komeet van Halley]]).
▲* [[1709]] - [[1 februari]] - [[Alexander Selkirk]] wordt gered van een onbewoond eiland. De man vormt de basis van het boek ''[[Robinson Crusoe]]'' van [[Daniel Defoe]], in zijn boek van [[1719]] ''Life and Strange Surprising Adventures of Robinson Crusoe''.
| |||