Jules Deelder: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:JulesDeelder.jpg|thumb|Jules Deelder leest uit zijn boek ''Jazz''.]]
 
'''Julius Anton (Jules) Deelder''' ([[Rotterdam (hoofdbetekenis)|Rotterdam]], [[24 november]] [[1944]]) is een [[Nederland]]s [[dichter]], voordrachtskunstenaar en [[schrijver]]. Zijn [[bijnaam]] is ''De nachtburgemeester van Rotterdam.''
 
==Levensloop==
Deelder werd geboren te [[Rotterdam (hoofdbetekenis)|Rotterdam]] op 24 november 1944, in de wijk [[Overschie]]. Na de [[hogereburgerschool|HBS]] studeerde hij enkele jaren voor de akte Nederlands. Op zijn elfde schreef hij zijn eerste gedicht met de titel 'Hoort, men werpt een atoombom' en in [[1962]] debuteerde hij in het ''[[Algemeen Handelsblad]]'' met het gedicht "Straat". Hij werd ontdekt door [[Simon Vinkenoog]] (door Deelder steevast aangeduid als "ene Simon V. te A.") die hem uitnodigde als deelnemer aan een poëzie-manifestatie in het [[Amsterdam (hoofdbetekenis)|Amsterdam]]se theater [[Koninklijk Theater Carré|Carré]] in [[1966]]. Drie jaar later verscheen zijn debuutbundel ''Gloria Satoria'' ([[1969]]). Diverse bundels volgden, en Deelder ging ook korte verhalen schrijven. In de jaren negentig trad hij veelvuldig op met [[Herman Brood]] en met collega-dichter [[Bart Chabot]].
 
Naast dichter en schrijver is Deelder een performer (noemt zichzelf "aucteur",<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/piry001eris01_01/piry001eris01_01_0006.htm Vraaggesprek op 19 mei 1984 met Piet Piryns, uit de bundel "Er is nog zoveel ongezegd" (1988)]</ref> een auteur die gelezen, gezien en gehoord moet worden<ref>[http://www.dbnl.org/tekst/_pas002200401_01/_pas002200401_01_0025.htm Aafke van Hoof, ''Boem is ho, plons is water'']. ''[[Passionate Magazine]]'', jaargang 11, nummer 2, blz. 42.</ref>), ([[jazz]])[[drummer]], en verstokt fan van de [[voetbalclub]] [[Sparta Rotterdam|Sparta]]. Toen in 1988 Nederland tijdens het EK van Duitsland won, dichtte Deelder: ''Zij die vielen/ rezen juichend/ uit hun graf''.<ref>[http://www.volkskrant.nl/archief_gratis/article817822.ece/Hup_Hollandia,_hup_Bochum Hup Hollandia, hup Bochum], ''de Volkskrant'', 30 september 1999, laatst gezien op 27 december 2009.</ref>
 
Hij gebruikt veel korte zinnetjes, doorspekt met [[Engels]]e woordentermen en woorden uit de popwereld. Deelder draagt altijd een [[penozepak]], heeft gladgekamd haar, een stijlbril en een klein sikje. Het tijdschrift ''[[Esquire (Nederland)|Esquire]]'' bekroonde hem als 'Bestgeklede Nederlander'. Zijn uitspraak, zowel in dialoog als in zijn voordracht, is uitgesproken [[Rotterdams]] - Deelders spraak kan zelfs gelden als stereotype van dit stadsdialect.<ref>[http://www.nu.nl/column-dinsdag/2129419/deelder-65.html Deelder 65] door ''Onze Taal'', nu.nl, 24 november 2009.</ref> Hij wordt gerekend tot de ''performance poets'' of [[popdichter]]s.<ref>[http://www.diana-ozon.nl/pivot/entry.php?id=382 Pop vs Poetry], Diana Ozon.</ref> Regelmatig terugkerende thema's in zijn werk zijn [[Rotterdam (hoofdbetekenis)|Rotterdam]], [[drug]]s, [[jazz]], de [[Tweede Wereldoorlog]] en het [[Nazi-Duitsland|Derde Rijk]]. Veel van zijn werk is absurdistisch, tot en met de naam van zijn vijfkoppige jazzcombo, Trio Me Reet. Het combo bestond uit Jules Deelder ([[Drumstel|drums]]), Chris Koenen ([[gitaar]]), Aad van Pijlen ([[basgitaar]]) en de [[tenorsaxofoon|tenorsaxofonisten]] Boris Vanderlek en Ger 'Sax' van Voorden.
 
Een ontmoeting met [[Jimi Hendrix]] op 10 november [[1967]] heeft grote indruk op Deelder achtergelaten.<ref>{{en}} [http://www.univibes.com/JimiPlaysRotterdam.html Jimi Plays Rotterdam (10 november 1967)]</ref> In diverse boeken heeft Deelder over deze ontmoeting geschreven, volgens Deelder ging het gesprek "of we elkaar al jááren kenden!". Er is een reconstructie gemaakt over deze ontmoeting getiteld "Mind & Fancy", hoewel Deelder beweert een aan hem gegeven briefje van Hendrix te hebben (deze wordt in het interview met Piet Piryns uit 1984 ook genoemd: "Let your mind and fancy roll on" staat erop), kon hij die anno 2004 niet meer vinden. Na de opnamen beweert Deelders vriendin dat het briefje inmiddels is gevonden.<ref>[http://users.bart.nl/~basmveck/reviews-nu.htm "Documentaire over ontmoeting Deelder en Jimi Hendrix"]</ref> Tijdens een uitzending op 29 december 2008 van het tv-programma ''[[Top 2000 à Go-Go]]'' heeft Deelder deze inmiddels beroemde anekdote nogmaals uit de doeken gedaan, en was dit keer wel in staat het veelbesproken briefje voor de camera te tonen.<ref>[http://users.bart.nl/~basmveck/hendrix%20in%20holland1.htm The Jimi Hendrix Experience, Ahoy, Rotterdam, Holland 10-11-1967, Hippy Happy Beurs voor Tieners en Twens.]</ref>
Regel 14:
Jules Deelder is verder bekend van diverse reclamecampagnes, waaronder die voor de 'lichte borrel' [[Legner]], [[luchtvaartmaatschappij]] [[Basiq Air]] en [[wasmiddel]]merk [[Robijn (wasmiddel)|Robijn]] (waarvoor hij zelfs een maagdelijk wit kostuum aantrekt). Ook was Deelder samen met [[Johnny van Doorn]] te zien in een reclamefilmpje voor het (inmiddels van de markt verdwenen) zoutje 'Djokja'. Deelder was reeds in de jaren 60 actief in de reclamewereld en gold als een talent in Rotterdamse reclamekringen.<ref>[http://web.archive.org/web/20080412032055/http://www.groene.nl/1995/37/een_nieuwe_lente_een_nieuw_behang/37 "Een nieuwe lente, een nieuw behang"], ''De Groene Amsterdammer'', 13 september 1995 (gearchiveerd op archive.org).</ref> Zijn motto: "Wat nergens op lijkt, is echt". Deelder zei in een interview over reclame: "[reclame is] ook een cultuuruiting en aangezien ik een BV heb voor verspreiding van eigentijdse cultuur doe ik dus ook aan reclame."<ref>[http://web.archive.org/web/20080204061445/http://www.frogland.nl/deelder.html "Een interview in de stijl van de ondervraagde"], bron ''Rotterdams Dagblad'', 14 mei 1998 (gearchiveerd op archive.org).</ref> De BV Deelder bevordert volgens de statuten "verkoop van eigentijdse cultuuruitingen in de ruimste zin van het woord".<ref>[http://web.archive.org/web/20071006234213/http://www.vn.nl/web/show/id=56638/contentid=369 "Het product Deelder"], ''Vrij Nederland'', 18 mei 1996 (gearchiveerd op archive.org).</ref> In [[1995]] liep het, door belastingschuld en een mislukt kunstproject, niet zo goed met de BV Deelder, wat leidde tot een breuk met zijn manager [[Rene Vallentgoed]].
 
Behalve de reclamecampagnes, brengen uiteraard zijn regelmatig gepubliceerde werk en zijn theatershows (hij sluit steevast het eind van zijn theateroptredens af met een signeersessie) geld in het laatje. In [[1996]] presenteerde hij zijn eigen show op de [[Veronica TV (HMG)|Veronica televisie]] en sinds 1 februari [[2007]] heeft Deelder zijn eigen radioprogramma bij [[Arrow Jazz FM]], ''DeeldeRadio'', waar hij platen uit eigen collectie draait. Hij zegt niet veel in het programma, want ''"over muziek wordt veel gezeken, wij doen daar niet aan mee, wij draaien liever plaatjes"''.<ref>[http://web.archive.org/web/20080418135555/http://www.arrow.nl/jazz/index.php?option=com_content&task=blogcategory&id=39&Itemid=74 DeeldeRadio] (gearchiveerd op archive.org).</ref> Volgens Deelder zijn niet al zijn optredens commercieel, zo draaide hij om niet iedere zaterdagmiddag van vijf tot zes jazzplaten op [[RTV Rijnmond|Radio Rijnmond]] en trad hij in [[gevangenis]]sen op.
 
In [[1988]] ontving Deelder de [[Anna Blaman Prijs]] voor zijn gehele oeuvre. In [[2005]] werd hem de [[Tollens-prijs]] toegekend voor de "grote stilistische kracht van zijn geestrijke oeuvre en zijn pionierswerk voor een moderne theatrale podiumpresentatie van poëzie", aldus het juryrapport.
Regel 20:
Deelder leeft samen met A.M.C. (Annemarie) Fok. Het paar heeft een in [[1985]] geboren dochter, Ari genaamd. Zijn dochter neemt een belangrijke plaats in zijn leven in, hij heeft ook een gedicht voor haar geschreven ("Voor Ari").
 
Hij heeft een kwartet jazzjazzcompilatie compilatie cdscd's uitgebracht (respectievelijk ''Deelder draait'' (2002), ''Deelder draait door'' (2003), ''Deelder blijft draaien'' (2004) en Deelderhythm (2006) die lovende kritieken met zich meebracht. Op deze vier [[compact disc|cd]]'s zocht hij de beste jazznummers uit zijn eigen platencollectie samen. Hij gebruikte de oude, originele versies in plaats van de gedigitaliseerde 'perfectionistischere' versies. In 2005 ontving Deelder de [[Edison Music Awards|Edison]] prijs voor zijn cd ''Deelder blijft draaien''.
 
Deelder is een verstokt [[Citroën|Citrofiel]], verplaatst zich bij voorkeur per [[Citroën CX]],<ref>[http://web.archive.org/web/20070929145048/http://www.citroen-forum.nl/viewtopic.php?p=170689 Discussie op citroen-forum.nl] (gearchiveerd op archive.org)</ref> hoewel hij in een reclamefilmpje voor [[Basiq Air]] uit een [[Citroën DS]] stapte. In zijn bundel "Hol gelach" (1997) beschrijft Deelder enkele verkeersongelukken en [[bijna-doodervaringendoodervaring]]en. Ironisch genoeg reed hij in de zomer van 1997 op [[Voorne-Putten]] een Citroën CX [[total loss (term)|total loss]] tegen een "naar het [[Oostfront (Tweede Wereldoorlog)|oostfront]] racende brandweermof", een Duitse [[brandweerwagen]] die toevallig terugkwam van een oefening op [[Europoort]].
 
De stad Rotterdam heeft hem in 2004 de [[Wolfert van Borselenpenning]] toegekend.
Regel 83:
* Pieter van Oudheusden en Herbert Verhey, <cite>De mensch Deelder</cite> (Veen, 1986)
 
Jules Deelder schreef het gedicht "voor arie" voor zijn dochter arie,Arie; de meerdere lagen van dit gedicht zijn bijzonder. de meest gezochte laag achter dit gedicht is dat de dochter 'arie' onzeker is maar dat iedereen het zelfdehetzelfde is en dat ook altijd zo zal bliven zijnblijven: hoe oud mensen ook worden en in welke tijd we ook leven, mensen blijven mensen en mensen blijven onzeker hoe dan ook.n
 
==Discografie==