Niels Juel (admiraal): verschil tussen versies

Zijn loopbaan in de marine begon toen hij in 1652 in dienst van de [[Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden|Hollandse]] marine trad, die toen nauwe banden onderhield met de Deens-Noorse marine en haar als een belangrijke bondgenoot beschouwde. Juel was drieëntwintig jaar toen hij als [[adelborst]] onder [[Michiel de Ruyter]] en [[Maarten Tromp]] de zeeslagen van de [[eerste Engels-Nederlandse oorlog]] meemaakte. Vervolgens nam hij onder Michiel de Ruyter ook nog deel aan twee expedities tegen Noord-Afrikaanse piraten die de Hollandse handelsbelangen schadigden.

Door zijn lange aanwezigheid in Amsterdam tussen deze expedities in, kwam Juel nauw in contact met de Hollandse scheepsbouw en alle andere vormen van nijverheid die daarbij komen kijken. Toen hij in 1656 terugkeerde naar Denemarken en als officier in dienst trad van de Deense marine was hij dan ook een volmaakt zeeman met goede kennis van zaken. Daarnaast zou het bondgenootschap tussen de Republiek en Denemarken-Noorwegen de komende jaren zeer belangrijk blijken. Voor de Republiek om haar handelsbelangen in de Oostzee, en voor Denemarken-Noorwegen om de expansiedrift van de Zweden tegen te gaan. In 1657 werd Niels Juel prompt tot admiraal van de Deense vloot benoemd.

Zijn grootste wapenfeiten zijn de serie overwinningen op de Zweden, die door de eeuwen heen de gedoodverfde vijand van de Denen waren. Daarnaast vocht hij vaak zij aan zij met de Hollanders. Tijdens de [[Deens-Zweedse Oorlog|Deens-Zweedse Oorlogen]] die onderdeel van de [[Noordse Oorlog]] uitmaakte, vocht Niels Juel onder rijksadmiraal [[Henrik Bielke]] tegen de Zweden. Tijdens de tweede Deens-Zweedse oorlog wist hij de aanval van de Zweden op Kopenhagen in 1659 op zee af te slaan. Mede hiervoor werd hij in 1660 tot [[Orde van de Dannebrog|Witte Ridder van Denemarken]] benoemd. In de vijftien jaren van vrede die hierop volgden, werkte Juel hard aan de verbetering en uitbreiding van de Deens-Noorse vloot. [[Koert Adelaer|Cort Adeler]] (die ook zeer nauwe banden onderhield de Hollanders) was ergernis van Juel in die jaren admiraal-generaal tot aan zijn dood op 5 november 1675. Juel werd toen eindelijk tot admiraal-generaal van de gehele Deens-Noorse vloot benoemd en begon binnen Europa een serieuze reputatie op te bouwen voor zichzelf en zijn vloot.

Deze reputatie ontstond door zijn expertise en ervaring op tactisch gebied die hij met name aan De Ruyter te danken had. HetDit betreftbetrof een zeer gewaagde manoeuvre waarbij men een deel van de vijandige vloot wist af te snijden. Als die vijandige schepen eenmaal geïsoleerd waren, werd vervolgens alle vuurkracht op dat deel van de vloot geconcentreerd. Deze manoeuvre was gewaagd omdat deze (zoals altijd in de toenmalige zeeslagen) volkomen van de wind afhankelijk was en dus van de expertise en kennis van de leidinggevende die niet alleen wendingen van de wind uit ervaring moest voorzien, maar ook het in het Engels zogenoemde "crossing the T" fenomeen moest zien te voorkomen bij het afsnijden van een deel van de vijandige vloot. Admiraal De Ruyter ontwikkelde als eerste deze tactiek en paste hem onder andere in de [[Hollandse Oorlog]] toe. Admiraal [[Horatio Nelson|Nelson]] zou ook vaak van deze manoeuvre gebruik maken.

Onder de [[Schoonse Oorlog]] stond Juel in 1676 aan het hoofd van de vloot die [[Gotland]] veroverde en versloeg hij samen met [[Cornelis Tromp]], die als Hollander door koning Christiaan V tot admiraal van de Deense vloot benoemd was, de Zweedse vloot verpletterend in de [[slag bij Öland]]. Zijn grootste overwinning tijdens de Schoonse Oorlog is echter de [[zeeslag in de baai van Køge]] waar Juel op 1 juli 1677 ten zuiden van Kopenhagen een overmacht van Zweedse schepen verpletterend wist te verslaan door een wending van de wind van Zuidwest naar West te voorzien. Op zijn gevoel vertrouwend nam hij een enorm risico, sneed een deel van de Zweedse vloot af en wist zo de Zweden volkomen te overrompelen zonder zelf een schip te verliezen. Naast het feit dat de Zweedse marine ernstig werd verzwakt, betekende de overwinning ook dat Denemarken nu minder afhankelijk van hulp van de Republiek zou zijn.

Niels Juel trouwde op 23 juni 1661 met Margrethe Ulfeldt in de kerk van de Holm te Kopenhagen, waar Juel en meerdere familieleden tevens ook begraven liggen. Ze zouden samen vier kinderen krijgen, waarvan het eerste dood werd geboren.

Persoonlijk werd Juel omschreven als een zeer nobele en vriendelijke man. Iedere matroos hadwas hemerg zeerop hem liefgesteld, al was het maar om zijn onpretentieuze en simpele uitstraling. Zowel onder de adel als onder het volk was hij zeer gewaardeerd en geliefd en ook nu nog zijn meerdere straatnamen naar hem vernoemd. Een bekend bronzen beeld van hem staat in Kopenhagen op een rotonde in Holmens Kanal, een straat die vanuit [[Kongens Nytorv]] loopt, waar zijn belangrijkste overwinningen op staan afgebeeld.