Vakwetenschap: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Joopwikibot (overleg | bijdragen)
k →‎Externe links: Terugbrengen bronsjabloonvarianten
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix
Regel 1:
'''Vakwetenschap''' of '''vakdiscipline''' is de verkorting van vakspecialistische [[wetenschap]] of specialistische wetenschap, en dit is een aanduiding van een bestaand [[wetenschap]]pelijk of academisch [[vakgebied]]. Specialistische wetenschap betekent letterlijk wetenschap gespecialiseerd in een bepaald onderwerp ofwel [[kenobject]]. De vakwetenschap wordt gezien als tegenovergesteld aan de [[wijsbegeerte]], daar elke vakwetenschap een gespecialiseerd kenobject heeft terwijl de wijsbegeerte de beginselen en samenhang onderzoekt.
 
== Algemeen ==
Regel 7:
* Een specifiek onderwerp ofwel formeel onderwerp van studie
* Een specifieke studieaanpak, die spreekt uit eigen procedures en onderzoeksmethoden en technieken.
* Een theoretisch raamwerk, waarin de procedures en methodes een bepaalde plek hebben.
* Een georganiseerde kennis over het onderwerp met verschillende onderzoeksprogramma's in de zin van [[Imre Lakatos]]
* Een specifieke beroepsgroep met een specifieke opleiding en een forum voor wetenschapsontwikkeling, en
* Een specifiek maatschappelijk draagvlak, dat de beroepsgroep, haar opleiding en wetenschapsontwikkeling steunt.
Met name de laatste drie karakteristieken gelden voor de wetenschap in het geheel, en zijn bepalend voor een gewone wetenschappelijke discipline.<ref name="JEA94"/>
 
== Geschiedenis ==
Regel 21:
* Een groep [[wetenschappers]] met in elke tijd enige vooraanstaande sleutelfiguren, die als experts bekend staan, standaardwerken hebben geschreven en als opiniemakers gelden. Er zijn in de regel ook altijd enige geleerden, die als pioniers en of grondleggers van het vakgebied worden aanzien. De verzameling kan verder heel divers zijn met nieuwkomers en oudgedienden. Met eendagsvliegen en de genoemde experts met respectabele staat van dienst.
* Studierichtingen aan de [[universiteit]] waarin onderwijs wordt gegeven en onderzoek wordt verricht over het vakgebied.
* Specifieke [[onderzoeksinstituten]] ofwel [[organisatie]]s gericht op de ontwikkeling van wetenschap en of de uitvoering van toegepast onderzoek.
* [[Wetenschappelijke genootschappen]] met als doel om de vakdiscipline te promoten en de kennis erover te verspreiden en populariseren.
* [[Symposium (wetenschap)|wetenschappelijke symposia]], ook wel congressen of conferenties, zijn bijeenkomsten voor onderzoekers en belangstellenden voor de presentatie en discussie van hun werk. Samen met wetenschappelijke tijdschriften voorzien symposia in een belangrijk kanaal om ideeën en informatie uit te wisselen tussen wetenschappers.
* [[Wetenschappelijk tijdschrift]]en, ook kortweg "journal", waarin [[wetenschap]]pers hun bevindingen publiceren. Er zijn vele wetenschappelijke tijdschriften, op allerlei vakgebieden, van zeer breed georiënteerd tot zeer specialistisch.
 
=== Opkomst van een vakgebied ===
Volgens Kamen (2001) is een wetenschappelijk vakgebied een gebied van [[onderzoek|studie]] met een centrale focus. Een nieuwe discipline kan op dezelfde wijze ontstaan, zoals veel vakgebieden zijn ontstaan: Enige [[wetenschapper]]s komen bij elkaar en besluiten dat ze iets gemeenschappelijk hebben. Later markeren deze dag als de oorsprong van de nieuwe discipline. Enige van dergelijke bijeenkomsten zijn gecumuleerd in nieuwe disciplines, zoals biochemie, geofysica, psychofysiologie, econometrie en radioastronomie als voorbeeld. Bij zulke bijeenkomsten realiseren de creatieve geesten dat ze meer gemeenschappelijk hebben. Nu kan de samensmelting van twee of meer afzonderlijke studies resulteren in een snellere toename van [[kennis]] door de combinatie van bestaande knowhow en [[onderzoek]]stechnieken, dan wanneer de studie onafhankelijk in meerdere richtingen is verricht. Nu kunnen bepaalde nieuwe disciplines ook gestart worden vanuit een gemeenschappelijke interesse in de toepassing van bepaalde verworven kennis.<ref> Gary Kamen (2001), ''Foundations of Exercise Science'', p.4.</ref>
 
=== Ontwikkeling van een vakgebied ===
De Amerikaanse [[wetenschap]]s[[filosoof]] [[Thomas Kuhn]] was in zijn boek ''The Structure of Scientific Revolutions'' (1962), de eerste die het idee naar voren bracht, dat wetenschap niet geleidelijk [[evolutie|evolueert]] maar door [[Paradigma (wetenschapsfilosofie)|paradigma]]wisselingen sprongsgewijs verandert. Een paradigma is volgens Kuhn een samenhangend stelsel van [[model (wetenschap)|modellen]] en [[theorie|theorieën]], die een denkkader vormen waarmee de '[[werkelijkheid]]' geanalyseerd wordt, en die door een groep binnen een vakdiscipline wordt gedragen. Volgens Kuhn doorloopt een wetenschappelijke discipline de volgende opeenvolgende fasen:<ref> [[Thomas Kuhn]] (1962), ''The Structure of Scientific Revolutions'', 1st. ed., Chicago: Univ. of Chicago Press. </ref>
* Pre-wetenschap; er is nog geen [[paradigma (wetenschapsfilosofie)|paradigma]] dus is er geen overeenstemming
* Normale wetenschap; er is een paradigma, dus eenstemmigheid, waardoor vooruitgang mogelijk is
* Crisis; [[Anomalie (filosofie)|anomalie]]ën (onopgeloste puzzels) worden openlijk onderkend
Regel 68:
 
{{Appendix|2=
{{ReflistReferences}}
}}
 
[[Categorie:Formele wetenschap]]
[[Categorie:Wetenschapsfilosofie]]
[[Categorie:Wetenschap]]