Ankh (symbool): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Hiëroglief_Isis.JPG vervangen door Hieroglyph_of_Maat_-_20070119.jpg. Billinghurst: [[commons:Commons:File renaming|File rena...
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix
Regel 1:
[[Bestand:Ankh.png|thumb|90px|ankhsymbool]]
De '''ankh''', het '''ankh-teken''', het '''levenskruis''' of het '''ankh-kruis''' is een van de bekendste oude [[Oude Egypte|Egyptische]] [[symbool|symbolen]] en vertegenwoordigt in de [[Egyptische mythologie]] het eeuwige leven. De Egyptische goden dragen dit op afbeeldingen als teken van hun onsterfelijk zijn, de sleutel van het eeuwig geluk; wanneer mensen het dragen wordt daarmee aangegeven dat zij deze wereld voor het hiernamaals hebben geruild. Het werd geacht hun bescherming te bieden tegen allerlei gevaren. De hiëroglief in deze vorm betekent 'leven'. Het ankh-kruis wordt ook wel gezien als een [[christendom|christelijk]] symbool (een [[kruis (christendom)|kruis]] met een 'hangsel', het zogenaamde ''[[hangselkruis]]'').
 
In de [[Amarna]]-periode werd de [[aton]], de levenbrengende goddelijke zonneschijf afgebeeld met vele stralen die ieder in een hand eindigden. Op de bewaard gebleven [[troon]] van [[Toetanchamon]] is de aton afgebeeld die de koning en koningin een ankh aanreikt. Het aanreiken van een ankh door een godheid aan een farao, was het symbool van het schenken van levensenergie. De ankh werd ook steeds vlak onder de neus gehouden, omdat deze energie met de adem werd meegegeven, zoals op meerdere afbeeldingen is te zien.
Regel 8:
Over de oorsprong van de vorm bestaan verschillende opvattingen. Volgens de één is stelt de ankh de verbinding voor van het T-vormige [[Osiris (Egyptische mythologie)|Osiris]]-kruis met het ovaal van [[Isis (godin)|Isis]], met als resultaat een sleutel die de geheimen van het leven ontsluit. De ander zegt dat het symbool de rivier de nijl voorstelt, welke de basis vormt van het leven in Egypte. Het onderste deel is de nijl, het rondje de nijldelta, en de twee armen stellen de west en oost oever voor. Een derde opvatting is dat het teken een sandaalriem voorstelt. En een ander zegt dat het teken afgeleid is van de vorm van een [[peniskoker]]. Daarbij zou het lusvormige deel met de twee zijbalkjes de riem verbeelden die om het middel werd gedragen.
 
In de Egyptische [[Kopten|koptische]] kerk werd in de [[4e eeuw|vierde eeuw]] de ''ankh'' als symbool gebruikt voor het leven na de dood.<ref>"The Origin of Early Christian Book Illumination: The State of the Question". Kozodoy, R. ''Gesta'', Vol. 10, No. 2 (1971), pp. 33-40.</ref>
 
In de jaren 80 van de 20e eeuw maakte het symbool een heropleving mee als sieraad bij aanhangers van de [[Gothic (subcultuur)|gothic]]/[[new wave]] [[subcultuur]].
Regel 16:
== Afbeeldingen ==
<gallery>
AfbeeldingBestand:Karnak_Egyptische goden.JPG|[[Tempel van Amon (Karnak)]], [[16e eeuw v.Chr.]]. Egyptische godheden dragen de ankh als symbool van hun status.
AfbeeldingBestand:Hieroglyph_of_Maat_-_20070119.jpg|De godin [[Isis (godin)|Isis]].
AfbeeldingBestand:Totenbuch.jpg|Ankh en zonnewiel in het [[Egyptisch dodenboek|Dodenboek]] van de Egyptische schrijver ''Ani''.
AfbeeldingBestand:Ankh-Mirror-TutanchamunTomb.JPG|Ankhvormige spiegel uit het graf van [[Toetanchamon]].
</gallery>
 
== Literatuur ==
 
*Heike Owusu - Egyptische symbolen (Uitgeverij verba, 1999)
*Lionel Casson - het oude Egypte (N.V. Het Parool, 1966)
Regel 29 ⟶ 28:
 
 
{{ReferentiesAppendix}}
{{Commonscat|Ankh}}