Mastenbroek: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
k Linkfix ivm sjabloonnaamgeving / parameterfix |
||
Regel 19:
'''Mastenbroek''' is een middeleeuwse [[polder]] in de gemeentes [[Zwartewaterland]], [[Kampen (Overijssel)|Kampen]] en [[Zwolle]] en maakt deel uit van het [[IJsseldelta (nationaal landschap)|Nationaal Landschap IJsseldelta]] in de [[Nederland]]se [[provincie]] [[Overijssel]]. Het is een van de oudste polders van Nederland.
Midden in de polder ligt de gelijknamige kleine dorpskern met school, verenigingsgebouw en [[kerkgebouw|kerk]]. De polder strekt zich uit tussen de [[IJssel]] en het [[Zwarte Water (rivier)|Zwarte Water]], globaal tussen de steden [[Genemuiden]], [[Hasselt (Overijssel)|Hasselt]], [[Kampen (Overijssel)|Kampen]] en [[Zwolle (Overijssel)|Zwolle]]. Ten zuidwesten van de polder ligt de IJsseldijk, ten noorden van de polder ligt de [[Kamperzeedijk]], een voormalige zeedijk, en ten oosten de dijk van het [[Zwarte Water (rivier)|Zwarte Water]] tot aan het Zwolle-IJsselkanaal dat in het zuiden het Zwartewater verbindt met de IJssel. Door de polder loopt de spoorlijn Zwolle-Kampen.
== Bodemgesteldheid ==
De polder bestaat voor een groot deel uit [[klei-op-veen]], dat wil zeggen dat er een dunne laag [[rivierklei]] ligt op een laag [[Veen (grondsoort)|veen]], de dikte van de veenlaag loopt vanuit het zuiden naar het noorden op van bijna niets tot 2,5 à 3 meter. Onder de veenlaag ligt zand. In [[Oosterholt]] bij [[IJsselmuiden]] ligt een [[rivierduin]]. Van oorsprong lag de polder vrij hoog, maar door [[Inklinken|inklinking]] van het veen is het [[maaiveld]]niveau gedaald. Door de (her)inpoldering en ontwatering van de [[Koekoekspolder]] (in feite een polder in de polder) vond in de [[20e eeuw]] nog extra klink plaats. Tegenwoordig ligt de polder tussen de +0,75m en -1,50m [[Nieuw Amsterdams Peil|NAP]]. De laagste gebieden vindt men in de voormalige [[Vervening|venerij]] de Koekoek: een groot gedeelte daar ligt tussen de -2,50m en
-2,90m NAP, met als laagste punt -3,00m.
Door ontwatering daalde de [[grondwater]]stand sterk, zo sterk zelfs dat [[akkerbouw]] mogelijk werd. Door [[Bodemdaling#Bodemdaling door een lage grondwaterspiegel|bodemdaling]] ten gevolge van de vertering van het veen boven de [[Freatisch vlak|grondwaterspiegel]] werden de omstandigheden later weer ongunstig voor akkerbouw en werd de polder een [[Rundveehouderij|veeteelt]]gebied. In de twintigste eeuw is de grondwaterspiegel opnieuw verlaagd waardoor er nu weer akkerbouw mogelijk is; er wordt voornamelijk [[mais#maisteelt|maïs]] verbouwd.
== Geschiedenis ==
In [[1363]]<ref>[http://www.kampen.nl/default/ontdekkampen/geschiedenis/geschiedenis/id_9628 Site van de gemeente Kampen] zie kopje 's-Heerenbroek</ref> heeft de stad [[Kampen (Overijssel)|Kampen]] zijn rechten op Mastenbroek geruild met de Utrechtse bisschop [[Jan van Arkel (bisschop)|Jan van Arkel]] voor het Kampereiland en het recht op aanwas in de IJsselmonding. Sindsdien is het [[Kampereiland]] waarvan Kampen de eigenaar is, sterk gegroeid. De bisschop ontwaterde Mastenbroek, dat toen een groot [[Ooibos|moerasbos]] was.
== De Hervormde kerk ==
Regel 34:
== Gemeentelijke grenzen ==
Aanvankelijk behoorde Mastenbroek voor een klein deel tot de gemeente IJsselmuiden en voor het overgrote deel bij de gemeente Zwollerkerspel. In 1967 is de gemeente Zwollerkerspel opgeheven, waarna het grootste deel bij de gemeente Hasselt kwam, een kleiner gedeelte bij de gemeente Genemuiden, een klein gedeelte bij Zwolle, en ook het gebied van IJsselmuiden werd uitgebreid. Bij de gemeentelijke herindeling van 2001 is de grens met Zwolle iets opgeschoven tot voorbij de Milligensteeg, en voorbij de Stuurmansweg tot aan de Scholtensteeg. Het gedeelte
De polder wordt gekenmerkt door de strakke, kaarsrechte lijnen die meestal geassocieerd worden met latere polders als de [[Beemster]] en de [[Purmer]]. Hoewel Mastenbroek van oorsprong geen polder is maar omdijkt gebied functioneert hij nu al eeuwenlang als polder.
De gemeente Zwolle bouwt in een deel van de polder de [[Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra|Vinex-locatie]] [[Stadshagen]]. Ook de andere omliggende plaatsen hebben zich uitgebreid
== Polderparfum ==
In de filialen van [[De Bijenkorf (warenhuis)|de Bijenkorf]] was in 2005 ''L'Essence de Mastenbroek'' te koop. Een ''Eau de Polder'' samengesteld door [[parfum]]eur Allesandro Gualtieri, op initiatief van een kunstenares in samenwerking met een groep inwoners van Mastenbroek. Het 'polderparfum', opgebouwd uit noten van gras en hooi, melk en runderlucht, moet de geurbeleving van Mastenbroek oproepen. Het is onderdeel van een kunstproject van de provincie Overijssel.
== Film ==
Regel 55:
* [[Lijst van rijksmonumenten in Mastenbroek]]
{{
{{Navigatie gemeente Zwartewaterland}}
{{
▲{{Sjabloon:Navigatie buurten Zwolle}}
[[Categorie:Plaats in Overijssel]]
| |||